Afspraak met de tijd

Een juwelierszaak in Gent organiseert in de eigen winkel een tentoonstelling met oude polshorloges onder de titel Afspraak in het hart van de tijd. De functionele juwelen zijn afkomstig van de prestigieuze uurwerkfabrikant Jaeger LeCoultre uit Zwitserland. De getoonde stukken geven een overzicht van de geschiedenis van het bedrijf vanaf 1920 tot vandaag. Men ziet er hoe de vormgeving en de fijne mechaniek van de merkuurwerken evolueren. Jaeger LeCoultre startte in 1833 als uurwerkmaker in het dorp Le Sentier. Het latere succes van de geproduceerde uurwerken was niet vreemd aan het vakmanschap, de precisie en de nieuwe technische vondsten van het bedrijf. LeCoultre vond in 1844 de millionomètre uit, een meetinstrument voor lengte, dat vandaag nog gebruikt wordt. In 1847 ontwierp hij de dunste zakhorloge.De eerste polshorloges zouden gedragen worden door soldaten tijdens de Eerste Wereldoorlog om, op een praktischer wijze dan dit het geval was bij een zakhorloge, de tijd te kunnen lezen. J.L. Reuter vond in 1928 de zogenoemde Atmos-klok uit, met een uniek systeem gebaseerd op het uitzetten en inkrimpen van gas bij temperatuurswisseling. De tijdsklok werkte dus zonder veren om op te winden. In 1929 werd het kleinste duoplan-binnenwerk ontwikkeld. Een dergelijk zeer klein polsuurwerk werd gedragen door koningin Elisabeth II van Engeland bij haar troonsbestijging in 1952. Dat koninklijke polsuurwerk heeft 98 onderdelen voor een totaal gewicht van 1 gram. Het meet amper 4,8 mm. De tentoonstelling brengt ook een van de eerste sportuurwerken uit 1930, vormgegeven in de rechthoekige art-decostijl. Het sportuurwerk werd ontworpen door René-Alfred Chauvot, die automobielingenieur was, en werd door LeCoultre onder de merknaam Jaeger-LeCoultre in serie geproduceerd. Na de Tweede Wereldoorlog werden polsuurwerken en horloges steeds eenvoudiger van vormgeving. Pas in 1950 werd de eerste automatische wekker ontwikkeld, in 1960 de eerste automatische chronometer. Later kwamen de uurwerken die bestand waren tegen het magnetische veld en tegen andere complicaties. Juwelierszaak Heursel, Langemunt 2, 9000 Gent. Tel. 09/264.29.29. Van 17 tot 29 mei. Elke dag open van 10 tot 18 uur, behalve op zondag en maandag. Gratis toegang. Gestoorde estheticaOnder de titel Dilemmania brengt Art Concern in Kortrijk de abstracte schilderkunst van Bart Vandevijvere (1961). Vandevijvere is in zijn schilderkunst voortdurend op zoek naar raakpunten tussen de plastische beeldopbouw en de hedendaagse atonale muziek. Aspecten daarvan zijn de relatie tussen beweging, beloop en traagheid, en tussen improvisatie, toeval en accident. Het is dan ook geen verrassing dat de kunstenaar een sterke verwantschap heeft met hedendaags-klassieke componisten als Giacinto Scelsi, Christian Wolff, Lucien Goethals en Morton Feldman. Vandevijvere schuwt een methodische aanpak. In zijn schilderijen blijven het spontane en de gemoedsstemming doorspelen. Uiteindelijk komt er een tegendraadse esthetiek tot stand, te vergelijken met een dissonante partituur. Het werk van Bart Vandevijvere is eigenlijk concrete schilderkunst. Het gaat om een voorstelling van verf op een drager, gelaagd, vibrerend, soms transparant. De voorstelling wordt gestructureerd via een spel van lijnstructuren en rasterpatronen, die gaandeweg verstoord zijn geworden. Vandevijvere spreekt van kreupele patronen. In Art Concern wordt een 20-tal recente werken getoond. Art Concern, Handboogstraat 20, 8500 Kortrijk. Tel. 051/61.32.91. Tot 30 juni. Open op vrijdag van 14 tot 20 uur, op zaterdag van 10 tot 12 uur, en van 14 tot 18 uur, op zondag van 14 tot 18 uur. Bij de tentoonstelling hoort een kleine catalogus, met een tekst van Dieter Roelstraete.KunstenaarsportrettenIn het Museum van Deinze en de Leiestreek wordt het fotowerk van Rony Heirman (1936) getoond. Heirman werkte als fotograaf mee aan talrijke kunstuitgaven en tentoonstellingscatalogi. Door de jaren heen bouwde hij een indrukwekkend fotografisch archief van het kunstleven in Vlaanderen op. Zijn joviale en extraverte persoonlijkheid bezorgde hem veel vrienden onder de kunstenaars. Zij werden zijn meest geliefde onderwerp. Maar daarnaast is Heirman de lijffotograaf van Jan Hoet. Van de flamboyante Gentse conservator maakte Heirman zon 9.000 fotos. Het werk van Heirman bewijst dat fotografie meer dan techniek is, fotos kunnen ook warmte en menselijkheid vertolken. Het geheim daarvan zit in de geboeide interesse van de fotograaf voor de geportretteerde. Vooral de gedrevenheid, een kenmerk dat zich bij elke kunstenaar anders vertaald, fascineert Heirman. Die empathie laat zich in zijn fotos voelen.Voor de tentoonstelling in Deinze koos Heirman portretten van culturele figuren, onder wie dichters, beeldhouwers, schilders, fotografen en musici. Er worden portretten getoond van onder meer Jan Hoet, Roland Jooris, Walter Leblanc, Paul van Gijsegem, Pol Hoste, Raoul de Keyser, Marc Mendelsohn, Thierry de Cordier, Luc Tuymans, Carl de Keyser, Hugo Claus, Vic Gentils, Karel Geirlandt, Roel D'Haese, Paul Delvaux, Jan Burssens, Fred Bervoets, Anne Teresa de Keersmaeker, Panamarenko en moeder, Roger Raveel, Jules Lismonde, Louis Paul Boon, Jef Geeraerts, en Sigiswald, Wieland en Barthold Kuijken.Museum van Deinze en de Leiestreek, Matthyslaan 2-5, 9800 Deinze. Tot 16 juni. Open van dinsdag tot vrijdag van 14 tot 17.30u. Op zaterdag, zondag en feestdagen van 10 tot 12 uur, en 14 tot 17 uur. Toegang 2,5 euro. Strakke kleurveldenIn Galerie Mercator in Antwerpen brengt de Vlaamse kunstenaar Willem Cole zowel oud als nieuw werk uit zijn reeks Je vous donne. Het werk van Cole is vlak en strak. Hij tekent grote kleurvlakken via vierkanten en rechthoeken, en maakt volumes met kubussen en balken. Cole vertrekt van concrete situaties, en verwerkt die wiskundig. De grote kleurvlakken zitten verborgen in triptieken, die hun kleurvelden prijsgeven bij het openklappen. De volumes zijn wiskundige portretten: de balken en kubussen staan voor mensen, en geven het volume van de geportretteerde weer. Voor de tentoonstelling bij Mercator maakte Cole ook een installatie, die hij het paviljoen noemt. In de eetruimte van de directeur heeft Cole het volume van de directeur op een stoel aan tafel gezet, alsof de directeur zit te praten. In weerwil van de strenge wiskundige aanpak straalt het werk van Cole een fijnzinnig geluk uit.Galerie Mercator, Desguinlei 100, 2018 Antwerpen. Tel. 03/247.24.19. Tot 14 juni. Open tijdens de weekdagen van 9 tot 17 uur. Gesloten op zaterdag en zondag.Samenstelling: Bert POPELIER