Deduksie van de pen van de heer Krug

In de opinie van de heer Krug zou Schelling in zijn System des transzendentalen Idealismus hebben beloofd, het hele systeem van onze voorstellingen te deduceren. En ofschoon hij zelf een passage in het boek kan aanwijzen waarin de zin van deze belofte uitdrukkelijk wordt toegelicht, kan hij toch niet nalaten weer te vergeten dat het hier wel degelijk om filosofie gaat. De heer Krug kan niet nalaten het opzet op de platst mogelijke manier te interpreteren en eist dan ook dat elke hond en kat, ja, zelfs de pen van de heer Krug zou worden gededuceerd. En omdat Schelling daar niet aan toe komt, meent de heer Krug dat zijn vriend had moeten denken aan het bekende verhaal over de barende berg en het piepkleine muisje. De schrijver had namelijk niet de schijn mogen wekken dat hij het hele systeem van onze voorstellingen wou deduceren.Het is komisch vast te stellen hoe de heer Krug toch zo genadig is, de filosoof die zich de allure van een magister aanmat niet al te letterlijk op zijn woord te willen pakken. Hij verlangt van hem slechts een enkele kleinigheid, alleen maar de deductie van één bepaalde voorstelling, pakweg de maan met al haar eigenschappen, of een roos, een paard, een hond of een stuk hout, ijzer of klei, een eik, of desnoods zijn pen. Het lijkt wel of de heer Krug het de idealist gemakkelijk wou maken, door van het zonnestelsel enkel een bijkomstigheid, de maan, of iets wat nog veel gemakkelijker is, zijn pen ter deductie op te geven.Maar begrijpt de heer Krug dan niet dat dergelijke zaken, die inderdaad binnen het transcendentaal idealisme niet te begrijpen vallen, in feite in de natuurfilosofie thuishoren, in zoverre althans in de filosofie überhaupt sprake kan zijn van die zaken en met de pen van heer Krug is dat duidelijk niet het geval. Van een onderscheid tussen transcendentaal idealisme en natuurfilosofie schijnt hij nog nooit te hebben gehoord. In de natuurfilosofie kan hij effectief een deduksie (een woord waarvan de betekenis hier al evenmin deugt als de spelling ervan) aantreffen van een van de dingen die hij voorstelt, van het ijzer en zijn eigenschappen bijvoorbeeld. Maar begrijpt de heer Krug dan zo weinig van filosofische constructie, dat hij meent de maan te kunnen begrijpen buiten het hele zonnestelsel om, en is zijn voorstelling van dit zonnestelsel dan zo pover, dat hij niet inziet dat de kennis van precies dit stelsel de meest verheven en allerhoogste opgave van de rede is.Had de heer Krug van het belang van deze opgave ook maar een flauw benul gehad, hoe kon hij het dan in zijn hoofd halen van de filosofie de deductie van zijn pen te verlangen? Een hond, een eik, een paard, een riet zijn beslist voortreffelijker van aard dan een pen, en ze hebben gegarandeerd meer met filosofie te maken dan de pen van de heer Krug en zijn daarmee geredigeerde filosofische geschriften. De natuurfilosofie maakt hem wel duidelijk hoe hij organisaties zoals een eik, roos, hond en kat dient te begrijpen. Maar van de eis tot deductie van zijn pen, welke een volkomen onbetekenend artefact en geen organisatie is, zal hij in dat perspectief wel moeten afzien. En gelet op zijn onwetendheid ter zake, zal hij zich over het idealisme ook verder geen zorgen hoeven te maken.De heer Krug gelooft met zijn eis tot deductie van iets als een pen een uiterst interessante ontdekking te hebben gedaan. Hij is ervan overtuigd zich nu volledig tegen het idealisme te hebben ingedekt en is van oordeel dat het eerstvolgende idealistische systeem tegen verdere objecties veilig zal zijn gesteld zodra het dit probleem zal hebben opgelost. Hij zou er althans geen moeite meer mee hebben om meteen het hele systeem, inclusief zijn gededuceerde pen, te onderschrijven. Maar hij is er ook vooraf al van overtuigd dat geen idealist ter wereld ook maar een poging daartoe zal ondernemen.Voor wat de eigen opvattingen van de heer Krug betreft, zijn zogenaamd synthetisme moet in feite als volgt worden gedacht. Men stelle zich een kruik (Krug) voor waarin door een of ander toeval Reynholdiaans water, Kantiaans verschaald bier, verlichtende stroop, Berlinisme genaamd, en andere ingrediënten van dien aard als feiten zijn opgeslagen. De kruik is het synthetische resultaat ervan: Ik. Nu komt echter iemand opduiken die in dat sop eenheid brengt door de dingen af te zonderen, er een voor een aan te ruiken en van te proeven of, zoals het hoort, voornamelijk van anderen te vernemen wat er allemaal in de kruik is terechtgekomen, om met die elementen dan een verhaal te brouwen. Welnu, die kruik is wat de heer Krug filosofisch bewustzijn noemt.G.W.F. HegelWie der gemeine Menschenverstand die Philosophie nehme, - dargestellt an den Werken des Herrn Krugs, in: Gesammelte Werke, Hamburg, Meiner, Bd. 4: Jenaer Schriften, blz. 178-180 en 184.