kolom

PaardenchoreografieWoensdag 3 oktoberArte, 21u45:Musica: TriptykArte zendt een registratie uit van Triptyk, het nieuwe paardenspektakel van Zingaro op muziek van Igor Stravinski en Pierre Boulez. Leider Bartabas nam zelf de televisieregie waar. Niemand minder dan Pierre Boulez leidt koor en orkest van het Orchestre de Paris.Zingaro is bekend van paardenfeeërieën als Chimère en Éclipse. Met Triptyk koos leider Bartabas voor de eerste keer voor een compleet choreografische voorstelling op basis van drie muziekstukken: Le Sacre du Printemps van Igor Stravinski, Dialogue de lombre double van Pierre Boulez en de Psalmensymfonie van Stravinski. Om deze nieuwe uitdaging aan te kunnen, heeft Zingaro nieuwe ruiters, nieuwe paarden en kalaripayatt-dansers aangeworven (een krijgskunst uit Zuid-Indië). Als echte artiesten dragen de paarden van Zingaro namen van dansers, choreografen, wielrenners, operazangers en dies meer: Babilée, Balanchine, Barichnikov, Coppi, Darri, Diaghilev, Farinelli, Gitan, Goya, Hakim, Lifar, Luz, Nijinsky, Noureev, Picasso, Porcinelli, Ramonero,... Immer SchijnenWoensdag 3 oktoberCanvas, 22u45:Bewogen Leven - La EsterellaLa Esterella - Immer Schijnen is een creatieve documentaire van Jan Vromman en Hans Roels over het leven en oeuvre van de Antwerpse zangeres Esther Lambrechts, beter bekend als La Esterella. Schoon, maar bijlange nie compleet, noemde de diva zelf de video. Decennia geleden was La Esterella goed op weg een internationale beroemdheid te worden. Ze zong in theaters van wereldsteden als Londen, Bratislava, Oslo, Praag en Parijs. Contracten voor Australië en Amerika lagen te wachten. Vandaag is Esther Lambrechts 82 jaar en zingt ze nog steeds vakkundig, doorleeft en met stijl. Met liedjes als Zonneschijn voor iedereen was de zangeres de pionier van het Nederlandstalige lied in Vlaanderen, dat zo vaak een suikeren wereld is van rode rozen en kusjes voor jou. De film vertelt hoe anno 1941, in volle oorlog, een arm naaistertje haar kans greep in een crochetwedstrijd. Daarna ontmoette ze haar man/impresario en statenloos immigrant, Charly Schleimovitch. Ze begon haar opnamecarrière bij Philips in 1953. Toen Charly stierf, beëindigde ze abrupt haar showbizzcarrière. Maar 20 jaar later keerde ze terug naar het podium. Anno 2000 volhardt La Esterella koppig in de rol van Vlaamse diva, ook al zijn de grote theaters vaak gekrompen tot kleine parochiezalen. Nog steeds luistert ze naar dat ene gebod: Immer schijnen. Als een vorstin staat ze op het podium en als ze zingt is het kippenvel en tranen bij het publiek. David Davidse leidt de uitzending in.Eigen L!nk eerstVrijdag 5 oktoberCanvas, 23 uur:L!nkEuropalia Polen: Europalia richt zijn schijnwerpers dit jaar op Polen, een land met een enorme historische en actuele culturele rijkdom. Johan de Boose bracht een bezoek aan de cultuurstad Krakow, de stad van theatermaker Tadeusz Kantor.De beklijvende thriller The Pledge is de derde langspeelfilm van de Amerikaanse acteur-regisseur Sean Penn. Hij zorgde voor een indrukwekkende cast, met Jack Nicholson in de hoofdrol. Fotografe Kristien Buyse wilde een project realiseren rond Vlamingen die ooit vanuit het buitenland hier beland zijn door oorlogsgruwel, liefde of noodlot. Dat resulteerde in een boek en een tentoonstelling met de titel Eigen volk. Buyse verzamelde een bundel ontnuchterende, ontroerende, schrijnende en soms ook onverwachte levensverhalen en portretten van 100 bekende en minder bekende Vlamingen. Of hoe een familiegeschiedenis geen grenzen kent. Hoe liefde of rampspoed, toeval of traditie mensen tot eigen volk maakten. Oud-studenten fotografie van de Academie van de Hogeschool Gent maakten de fotos en journalisten en redacteurs van verschillende media schreven de verhalen. Het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie levert niet alleen politieke vergaderingen op. Het is ook de aanleiding voor een tentoonstelling met de ronkende titel Ici et maintenant - Hier en Nu, Belgian System. Niet minder dan 125 Nederlandstalige en Franstalige kunstenaars, aanstormend talent en gevestigde waarden, stellen tentoon in een reusachtig depot op de terreinen van Thurn en Taxis, ooit de koninklijke opslagplaatsen. Ook buitenlandse artiesten die banden hebben met België dragen hun steentje bij. L!nk ging kijken.Het Internationaal Filmfestival van Vlaanderen - Gent staat voor de deur. Met niet alleen glitter en glamour, maar ook echte filmparels en enkele spraakmakende nieuwe Vlaamse filmproducties. L!nk blikt vooruit.Deze uitzending van L!nk wordt herhaald op zondag 7 oktober om 13.30 uurDuits-Franse divaVrijdag 5 oktoberArte, 23u10:Profils - Ingrid CavenProfils is een nieuwe reeks op Arte waarin een portret geschetst wordt van een culturele persoonlijkheid die de grenzen van zijn of haar discipline overschrijdt en linken legt naar andere kunstenaars en disciplines. De eerste - verrassende - ontmoeting is die met de Duitse actrice en zangeres Ingrid Caven, de muze van cineast Rainer Werner Fassbinder en de vriendin van schrijver Jean-Jacques Schuhl. Edgardo Cozarinsky regisseerde het portret van deze Duits-Franse diva.Ingrid Caven werd geboren in Saarbrücken en groeide op te midden van de ruïnes van het naoorlogse Duitsland. Later maakte ze kennis met enkele van de belangrijkste kunstenaars van de tweede helft van de 20ste eeuw: Fassbinder, Andy Warhol, Yves Saint-Laurent, en de Franse cineast Jean Eustache. Als zangeres en actrice had ze vooral succes in de jaren 70. Maar dankzij het naar haar genoemde boek van haar vriend Jean-Jacques Schuhl (winnaar van de Prix Goncourt vorig jaar), maakte ze een comeback. Haar platen worden nu uitgegeven door een modieus label (Tricatel). Ze brengt er met haar hese en doorleefde stem nieuwe uitvoeringen van arrangementen van Fassbinder-componist Peer Raben, maar ook van muziek van Erik Satie, Arnold Schönberg, Luciano Berio, Mozart en John Cage. In de film die Arte uitzendt, laat ze ons kennismaken met werk dat haar interesseert: de verhalende kunst van de Belg Patrick Corillon, de glazen doolhoven van Claudio Parmiggiani, de fotos van Nan Goldin, de performances van ex-danseres Claudia Triozzi. Frans smoelwerkZondag 7 oktoberArte, 20u40:Thema-avond Jean GabinJean Gabin was een acteur met een smoel, une gueule zoals de Fransen zeggen. Maar daarmee kon Gabin niet alleen arbeidersjongens spelen (voor de Tweede Wereldoorlog), maar ook bankiers, directeur-generaals en zelfs de Franse president (na de oorlog). Vooral zijn blik bracht zovele personages tot leven. Gabin was een natuurtalent. Jean is een uniek acteur, hij heeft hét, hij heeft gratie in de religieuze betekenis van het moord... Zijn blik op het scherm was een wonder, een mirakel, stelde regisseur Jean Renoir met wie hij enkele van zijn beste films draaide. En Renoir vervolgde: Het scala aan emoties die Gabin kan oproepen, is immens en toch geeft hij er enkel het essentiële van weer. 25 jaar na zijn dood, op 15 november 1976, wijdt Arte een avond aan Gabin, de reus die vijftig jaar lang het gezicht van de Franse film was. Jean Aléxis Gabin Moncorgé werd geboren op 17 mei 1904 in Parijs. Zijn vader en moeder werkten in de Parijse variétéwereld. Jean bracht zijn jeugd door in le Val dOise waar hij meer speelde en vocht dan studeerde. Op zijn 13de deed hij allerlei slecht betaalde jobjes in Parijs. Hij ontmoette Gaby Basset, een meisje dat van de musical droomt. Na zijn militaire dienst huwde hij haar in 1927. Hij werd opgemerkt door de beroemde Mistinguett die hem aanwierf voor haar revue in de Moulin Rouge. De musicalster interesseerde zich wat te zeer voor Jean en het kwam tot een scheiding met Gaby.In 1930 debuteerde Gabin in de film Chacun sa chance, een Frans-Duitse verfilming van een klassieke vaudeville waarin Gabin de jeune premier speelde - net als hij op de planken deed. Tot midden de jaren 30 volgden allerlei stereotiepe personages elkaar snel op. Gabin kwam zelden uit de verf. Een van zijn eerste belangrijke rollen was die van de ingenieur in Le Tunnel (1933) van Kurt Bernhardt. Gabin toonde er voor het eerst zijn dramatisch talent. Een jaar later werkte hij voor het eerst met regisseur Julien Duvivier in Marie Chapdelaine. La Bandera uit 1935 met dezelfde Duvivier maakte van hem een vedette. In 1936 draaiden ze samen La Belle Equipe, een legendarische film over drie werklozen die een herberg openen aan de boorden van de Marne. De kameraadschap en solidariteit tussen de drie hoofdpersonages gaf goed de sfeer van het linkse Front Populaire weer waarvan Gabin zowat het uithangbord werd.In zijn later films zou hij zowel de boer als de president, de gangster als de commissaris, de clochard als de bankier zijn. Maar Gabin bleef ook altijd zichzelf, altijd gelijk, altijd Gabin - zoals dichter en scenarist Jacques Prévert stelde. Gabin werd een symbool voor Frankrijk: het Frankrijk van het Front Populaire van 1936, dat van het verzet van De Gaulle tijdens de Tweede Wereldoorlog (Gabin week uit en trok naar Hollywood waar hij nauwelijks films draaide, maar wel Marlène Dietrich leerde kennen), en later van het behoudsgezinde Frankrijk van de jaren 50 en de vroege jaren 60. Hij speelde in meer dan 95 films waaronder een serie meesterwerken als la Grande Illusion (1937), Quai des brumes (1938), of le Jour se lève (1939). Na de oorlog verminderde de kwaliteit van de films waarin hij speelde (Gabin vond nooit aansluiting bij de Nouvelle Vague), maar films als les Grandes Familles (1958), Touchez pas au grisbi (1953), of Le Clan des Siciliens (1969) zijn meer dan opmerkelijk.Het is met Touchez pas au grisbi van Jacques Becker dat Arte zijn Gabin-avond inzet. Het is een typisch Franse polar waarin de gangsters zich gedragen als kleine commercanten. Regisseur Becker concentreert zich daarbij op de heel eigen wetten en gebruiken van het gangsterwereldje. Max (Gabin) en Riton zijn twee oude kameraden-gangsters die voor 50 miljoen aan goudstaven roven op de luchthaven van Orly. Maar Riton is loslippig tegenover zijn maîtresse Josy (Jeanne Moreau) en die informeert Angelo (Lino Ventura). Angelo ontvoert Riton en dreigt hem te executeren als Max geen losgeld ophoest. Maar dat is natuurlijk buiten Max-Gabin gerekend.Onder de titel Gabin - Gueule damour zendt Arte om 22u.20 een documentaire uit over de acteur met het grote hart. Zijn dochter Florence, zijn biograaf, Jean-Paul Belmondo, en een serie collegas uit de filmwereld komen aan het woord. Aan de hand van een serie filmfragmenten tonen ze ons de kunst van het acteren. Gabin zelf vond dat het geheim van het acteren in zijn carreaux, zijn blauwe ogen, zat. Zijn dochter vertelt hoe hij na de oorlog grond kocht om als boer onafhankelijk van de cinema te kunnen leven. Gabin, die relaties had gehad met Michèle Morgan en Marlène Dietrich, weigerde na 1958 nog liefdesscènes te spelen omdat hij zich te oud vond voor zijn vrouwelijke partners (de laatste was Brigitte Bardot). Jean Renoir, Michel Audiard, en het duo Jacques Prévert en Marcel Carné waren de regisseurs die Gabins carrière het meest beïnvloed hebben. Vooral de ontmoeting met Renoir was een enorme schok voor Gabin, vertelt zijn biograaf. Die ontmoeting tussen de burger en de man van het volk, de officiële cultuur en die van de straat zorgden voor grote films zoals La Bête Humaine en La Grande Illusion. Daarna ontmoette Gabin het duo Carné-Prévert. Met hen draaide Gabin Le jour se lève, de tweede film die Arte om 23u.40 uitzendt. Regisseur Marcel Carné, scenarist en dialoogschrijver Jacques Prévert, decorbouwer Alexandre Trauner, en componist Maurice Jaubert vormden in de late jaren 30 en 40 een hecht team dat een serie prachtige, poëtisch-realistische, films afleverde. Le Jour se lève gebruikt als een der eerste een procédé dat vandaag steevast als filmisch wordt omschreven: de flashback. De film begint in de erg realistische decors van Trauner die een Parijse voorstad voorstellen. De politie wil François (Gabin) arresteren en schiet een fusillade af op de kamer waar hij zich verschanst. François herinnert zich hoe het zover gekomen is: hoe hij als simpele arbeider een verhouding beginnen is met Françoise (Arletty). Maar de cynische en scrupuleloze monsieur Valentin (gespeeld door Jules Berry, gespecialiseerd in dat soort duivelse rollen) stond hun geluk in de weg. Tot François in een opwelling gemoord heeft. Terwijl hij in zijn verleden verdiept is, maakt de politie zich klaar om het gebouw te bestormen... Samenstelling: Marc HOLTHOF