Uitbesteding, filialisering, verzelfstandiging bij banken: waakzaamheid!

De banksector is een zeer concurrentiële sector, altijd (noodgedwongen?) op zoek naar kostenbesparingen om zich slagvaardiger te kunnen opstellen, en dit meer en meer om de financiële markten en de analisten te plezieren. De invloed van deze laatsten op het marktgebeuren, en dus onrechtstreeks op het beleid van een onderneming, is trouwens m.i. onredelijk groot geworden.Helaas biedt een bankomgeving niet zoveel ruimte tot daadwerkelijke besparingen, wil men niet raken aan de fundamenten van de bij uitstek commerciële opdracht. Niet zelden betekent dit dan ook een reductie van het personeelsbestand, zij het dat dit zelden gepaard gaat met gedwongen ontslagen. Dat dit de werkdruk van de overige medewerkers substantieel verhoogt, wil men niet geweten hebben. Het efficiënter werken zal dit grotendeels oplossen. Meer nog, er komt zelfs (tijd)ruimte bij! Het moet aangenaam zijn nog te kunnen geloven in sprookjes.Een andere weg die meer en meer wordt bewandeld, is die van het uitbesteden (lees: afstoten) van activiteiten die niet behoren tot de kernactiviteiten van het bedrijf. Hierbij wordt dikwijls in de eerste plaats gedacht aan de schoonmaak, de keuken, het onderhoudspersoneel enz. Op papier worden er dan besparingen gerealiseerd, vooral vanwege het feit dat de extern ingehuurde medewerkers dikwijls worden tewerkgesteld in ronduit beschamende statuten zodat de factuur voor de bank daalt. Maar iedereen die al met dit fenomeen werd geconfronteerd, zal bevestigen dat dit zonder uitzondering gepaard gaat met een (groot) verlies aan kwaliteit van de geleverde diensten. Per saldo, de frustraties van de betrokken medewerkers meegerekend, is dit dan ook een onrendabele operatie.Een andere, mogelijk nog nefastere beweging die binnen de financiële sector lijkt ingezet, is de verzelfstandiging van bankkantoren. Die beweging wordt nog versterkt door het recente fusiedossier van Dexia-Artesia, waarbij het netwerk van Artesia, volledig bestaande uit bediendenpersoneel, dient geïntegreerd te worden in het Dexia-netwerk, waarin de kantoren worden geleid door zelfstandige kantoorhouders. De bedienden van deze Dexia-kantoren worden tewerkgesteld door deze zelfstandige (die weliswaar zijn bevelen krijgt van het Dexia-hoofdkwartier), en vallen daarom niet onder het paritair comité banken, wat met zich brengt dat velen onder hen tewerkgesteld worden onder minderwaardige arbeidsvoorwaarden. Dit verschil in loon- en arbeidsvoorwaarden wordt ge(mis)bruikt als wapen tegenover de concurrenten.Zorgwekkend is dat naast Dexia ook andere grootbanken vrij recentelijk begonnen met een aantal kantoren te verzelfstandigen omwille van de hierboven aangehaalde redenen. LBC-NVK werkt dan ook aan mogelijkheden en middelen om de hiervoor beschreven ontwikkelingen (uitbesteding, filialisering, verzelfstandiging) niet alleen een halt toe te roepen, maar zelfs terug te schroeven. LBC-NVK heeft daar enkele goede redenen voor:- Wij kunnen niet aanvaarden, dat werkgevers zomaar zelf kunnen beslissen, dat bepaalde werkzaamheden, die verloond werden volgens baremas in de banksector, plots worden ondergebracht in een andere juridische constructie en dan meteen ook onder minder gunstige loon- en arbeidsvoorwaarden. Wij kunnen evenmin aanvaarden dat bedienden bij zogezegd zelfstandige agenten voor precies hetzelfde werk als dat van collegas in andere bankkantoren minder goed verloond worden.- Wij kunnen ook niet aanvaarden, dat mensen in dienst komen van een bank met een overeenkomst als zelfstandige of vennoot, terwijl zij toch met handen en voeten gebonden zijn aan de bank. Zulke constructies bieden de betrokkenen veel te weinig rechtszekerheid en neigen (om het zacht uit te drukken) naar ontwijking van fiscale en socialezekerheidsverplichtingen.Op de eerste plaats zal LBC-NVK trachten deze ontwikkelingen te keren via sociaal overleg. Zo zal LBC-NVK inspelen op het voornemen van de sociale partners, zoals vastgelegd in de CAO van 26 november 2001 in het paritair comité banken (PC 310) om een nieuwe bevoegdheidsomschrijving te formuleren. In die bevoegdheidsomschrijving dienen de werkzaamheden vermeld te worden, die samenhangen met het bankwezen en de ondersteunende diensten. Voor al wie zulke werkzaamheden uitvoert, dienen minimaal de loon- en arbeidsvoorwaarden van de banksector (of de voorwaarden van de eigen instelling voor zover die beter zijn dan die van de sector) gegarandeerd te worden.Als dit tij niet kan worden gekeerd via paritair overleg, zullen ongetwijfeld andere syndicale middelen moeten aangewend worden om deze afbouw te stoppen en ongedaan te maken. Wordt ongetwijfeld vervolgd! Dirk DE BACKEREDe auteur is werknemersafgevaardigde LBC-NVK bij KBC en bureaulid LBC-NVK sector financiën