Vaarwel

Wat zal het worden, Wenduine of Reykjavik, Wijnegem of Las Vegas, wielertoerisme of een wereldreis? Voor de enigszins gegoede burger is de tijd van de grote trek weer aangebroken. Vakantie blijft voor de meeste beoefenaars van de westerse cultuur synoniem met reizen, almaar de horizon verleggen. Dit najaar pas zal goed in kaart kunnen worden gebracht hoeveel globetrotters zich uiteindelijk hebben laten afschrikken door de vliegtuigaanslagen van 11 september. En hoeveel chauvinisten er nu daadwerkelijk nog rondlopen die onze nationale luchtvaartmaatschappijen of wat er nog van overschiet tegen elke prijs trouw blijven. En hoeveel voetballiefhebbers er dankzij het wereldkampioenschap voetbal zowaar geïnteresseerd zijn geraakt om de Japanse of Zuid-Koreaanse cultuur ter plekke te gaan ontdekken. En hoeveel Belgen er nu weer zo dapper zijn om in extremis nog het noodzakelijke visum aan te vragen.Een van de meest memorabele souvenirs van het afgelopen nieuwsjaar blijft zondermeer die foto van twee Japanse sniper-toeristen die doodleuk zaten uit te blazen in de vuurlinies in Bethlehem. Misschien hoeven we het deze zomer zelfs niet zo ver te gaan zoeken. Eind vorige week zorgde de ETA nog voor opschudding aan de Costa del Sol met enkele welgemikte bommen. Vooral het feit dat er één Brit ernstig gewond bij raakte, haalde meteen het wereldnieuws. De stranden blijven alsnog even vol als anders (elk jaar vliegen zomaar eventjes 10 miljoen Britten richting Andalusië) maar het paellatoerisme zou wel eens een flinke duik kunnen krijgen als er binnenkort nog zon paar explosies volgen. Dankzij het mislukken van de top van Sevilla zal de rust in Spanje misschien wat sneller terugkeren, maar in de buurt van Gibraltar blijft het hoe dan ook nog wel een poosje hoogseizoen. Winter of zomer, de asieltoeristen blijven er non-stop toestromen, met of zonder hulp van touroperators. Woorden moeten minstens drie jaar opduiken in kranten of publicaties en dan mogen ze als algemeen Nederlands beschouwd worden. Vreemd genoeg werd het begrip asieltoerisme pas na zeven jaar courant gebruik geadopteerd door de Van Dale. Inmiddels verschijnen er regelmatig ook allerhande combinatievormen om verdunde volksverhuizingen nog beter proberen te typeren. Medisch asieltoerisme bijvoorbeeld, al komt een Afrikaan met aids daarvoor wellicht niet zo snel in aanmerking, hoe schrijnend ook het tekort aan farmaceutische ondersteuning op het eigen continent. Dan spenderen de media toch liever aandacht aan medische asieltoeristen die hun land de rug toekeren om de wetgeving te omzeilen inzake abortus of euthanasie. Ook reeds gesignaleerd is het zogenaamde spermatoerisme, doorgaans gepleegd door vrouwen op zoek naar een donor zonder identificatieplicht. En aan de andere kant van het spectrum bestaat er inmiddels ook al zoiets als crematietoerisme. Allemaal termen die af en toe wel eens opduiken in de periodieken. Maar dankzij onze Britse euro-excentrieke buren zullen samenstellingen als tabak- of dieseltoerisme wellicht toch veel sneller worden geboekstaafd als een algemeen aanvaard begrip. Welke toerist hoopt er niet met het een of het ander zijn voordeel te doen als de tarieven elders zoveel interessanter zijn?Au revoir, arrividerci of vaya con dios: vaak zijn het de enige woorden die we uit een andere cultuur mee naar huis nemen. Maar etymologisch gesproken is er toch geen taal zo eerlijk als het Nederlands. Vaarwel, het is een uitdrukking die vast nog stamt uit de tijd van de eerste ontdekkingsreizigers, toen men met lege schepen vertrok om die aan verre stranden vol te laden met allerlei exotische waren. Iemand vaart-wel zeggen impliceert dan ook dat we hem een toekomstige wel-vaart toewensen. En toegegeven, een beetje koloniaal zijn en blijven we toch allemaal, telkens we onze koffers pakken om elders de sfeer te gaan opsnuiven. Een andere cultuur kan ons best vermaken, en als we ons kostelijk amuseren komt dat die autochtonen alleen maar ten goede. Maar zijn de echte reizigers niet zij die het wagen een reis zonder retourtje aan te vragen?