Optimalisatie, innovatie en cultuur: de voorbije maanden heb ik veel ondernemers tot het inzicht zien komen dat de succesfactor voor veerkrachtige bedrijven uit een combinatie van die drie factoren bestaat. Ondernemingen hebben de sleutel in handen. Zij zullen de oplossingen bieden voor de maatschappelijke, technologische en milieu-uitdaging-gen. Maar dan moeten ze eerst wel hun eigen winkel in orde brengen.
Duurzame groei is het streven naar meer toegevoegde waarde en winst voor alle stakeholders, met relatief minder verspilling van tijd, middelen, grondstoffen en talent. Organisatieverbetering en efficiëntie- winsten zijn voor heel wat ondernemers in tijden van crisis een noodzakelijke oefening. De normale werking van de organisatie werd door elkaar geschud en dat heeft getoond dat er te veel ‘spek’ op de processen zat. De korte pijn biedt dan de beste kansen op genezing.
Vandaag worden beslissingen genomen die eigenlijk al maanden of soms jaren eerder hadden moeten gebeuren. Als het water zakt, zie je wie er geen zwembroek draagt – of wie er geen waarde toevoegt. Op korte termijn is dat jammer voor de persoon wiens job overbodig wordt, op middellange termijn komt dat het bedrijf en de maatschappij ten goede.
‘Als het water zakt, zie je wie er geen zwembroek draagt – of wie er geen waarde toevoegt’
Wanneer de nood tot innovatie het hoogst is, zijn de randvoorwaarden het minst optimaal en ben je als ondernemer het minst geneigd om te innoveren. Die paradox moet je doorbreken. Ik zie veel ondernemers die daar mee worstelen. Als je moet vechten om te overleven, is er weinig tijd om even afstand te nemen en de blik naar de toekomst te richten. Soms kom je dus te laat. Vaak kun je nog bijsturen en door proces- en productinnovatie tijd kopen. Maar voor echte innovatie van je bedrijfsmodel, moet je verder kijken. Daarvoor heb je een goede methodologie nodig en een open geest. Wie inzet op cocreatie en dingen echt ter discussie durft te stellen, kan zijn businessmodel aanpassen om nieuwe uitdagingen het hoofd te bieden.
‘Culture eats strategy for breakfast.’ Wie vandaag niet werkt vanuit duidelijke waarden en geen inspirerende bedrijfsvisie heeft die door verbindend leiderschap wordt uitgedragen, krijgt het moeilijk. Teams vallen uit elkaar, mensen plooien terug in hun thuis-telewerkcocon en verliezen binding. De kleinste vlammen doven het eerst, maar ook erg gemotiveerde werknemers deemsteren weg. De oplossing: laat mensen - zodra het weer veilig kan - weer fysiek samen- werken, en communiceer ook meer – niet afgelikt, maar authentiek. Wie komt het moeilijkste uit deze crisis? Organisaties waar rigide processen en regels en doorgeslagen risicovermijding zowel de cultuur als het ondernemerschap doden.
Hans Verboven is hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen, keynotespeaker en auteur van het boek Beter Ondernemen