De balans | Gerard Alsteens

Omdat The New York Times heeft beslist geen politieke cartoons meer te publiceren, vroegen tweehonderd cartoonisten deze week aan de Unesco de erkenning van hun stiel als fundamenteel recht. Gerard Alsteens (78), als GAL bijna zestig jaar journalistiek tekenaar, is een van hen. Hier maakt hij zijn persoonlijke balans op.

Wat zijn uw belangrijkste activa?
‘Ik ben een ambachtelijk mens en werk dus met materialen zoals acryl- en plakkaatverf. Tegelijk gebruik ik mijn iPad. Ik krijg veel steun van mijn drie zonen. Zeker van de oudste, Anant, die we uit India adopteerden. Sinds mijn oogembolie in 2004 is mijn zicht zwaar aangetast. Hij brengt me overal naartoe en doet alles wat ik niet kan. Het belangrijkste is dat ik kan blijven werken, en ideeën kan blijven verzinnen. En dat mensen het appreciëren.’

Wie heeft in u geïnvesteerd?
‘Mijn ouders. Zij waren vooral bedreven in de druivencultuur. Ik groeide op in Overijse, het glazen dorp met 30.000 serres, waarvan zij er 21 hadden. Maar ik mocht alle kunstboeken kopen die ik wilde. Luc Verstraete was mijn eerste leraar in de kunsthumaniora. Hij stuurde ons op stage. Gebeten door de persmicrobe koos ik De Linie, toen het enige culturele weekblad in Vlaanderen. Ik deed er lay-out maar maakte ook algauw politieke tekeningen. Het jezuïetenblad hield op toen de generaal-overste in Rome het blad te progressief vond. Zo ontstond De Nieuwe, waar ik twintig jaar heb gewerkt. Nog elk jaar ga ik in augustus naar het feest van Lucs weduwe, om dank u te zeggen.’

Waarin hebt u zelf geïnvesteerd?
‘Ik heb erg graag lesgegeven, ook na mijn pensioen. Ik bracht de techniciteit van het tekenen, het schilderen en de grafiek over. In lessen kunstgeschiedenis toonde ik wat kunst kan teweegbrengen. Onder meer Judith Vanistendael zei me dat dat haar leven heeft veranderd. Ik voel dan wat Bram Vermeulen zong: dat ik een steen in een rivier op aarde heb verlegd.’

‘Ook mijn perswerk is een investering, in het algemeen belang. Wat je ermee bereikt, is onduidelijk. Ik kreeg dreigbrieven uit uiterst rechtse hoek: ‘Als Vlaanderen onafhankelijk is, weten we je te vinden.’ Ik raak die mensen dus. Maar mijn tekeningen zijn geen dreigementen, het zijn opinies.’

Hebt u ook in uw naasten geïnvesteerd?
‘Ja. Mijn zoon Joachim kreeg op z’n twaalfde een groeiziekte. Een operatie mislukte. Toen heb ik vijf jaar lang mijn vakanties in het ziekenhuis doorgebracht. Vanzelfsprekend met veel overgave. Hij functioneerde, maar was gehandicapt. Dit jaar is hij opnieuw geopereerd, op z’n 41ste. Hij kreeg een prothese. En het gaat onvoorstelbaar goed. Hij loopt zonder krukken.’

Gaat u vaak in het rood?
‘Zelden, al had ik het jarenlang best druk. Mijn persoonlijk faillissement was mijn echtscheiding, nadat mijn vrouw in een psychiatrische zorginstelling was beland. We waren uit elkaar geleefd. Een week voor ze stierf, zei ze dat ze me nog doodgraag zag. Ik haar ook, maar het was conflictueus geweest.’

Wie zit in uw raad van bestuur?
‘Mijn kinderen en Nora, met wie ik later een lange relatie had en samenwerkte.’

Hebt u mensen afgeschreven?
‘Niet zozeer mensen, veeleer het nationalisme. Al heb ik Theo Francken wel afgeschreven. Hij polariseert constant en zal van ver moeten komen om nog in de gratie te vallen. Al kan hem dat uiteraard niet schelen.’