Heropening KMSKA nog niet voor morgen

Er was zelfs al een eerste tentoonstelling in het najaar van 2019 gepland: de wereld van Pieter Bruegel de oude. Maar die expo verdwijnt even in de koelkast. Toch zit museumdirecteur Manfred Sellink niet in zak en as om het uitstel. ‘Eigenlijk is er alleen maar positief nieuws’, zei hij gisteren in het depot van het museum op de site van Katoen Natie in Kallo. Daar hebben de restaurateurs van het museum hun werkplaats. Schilderijen van Rubens, Ensor, een tijdgenoot van Brueghel luisteren mee.

9 miljoen extra

‘Er zijn twee oorzaken voor de vertraging. De eerste reden is de uitbreiding van het renovatiedossier. In de loop van vorig jaar heeft minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) ingestemd om de heraanleg van de tuin, en de renovatie van gevel en kantoren ook in het project op te nemen.

In het oorspronkelijke masterplan uit 2006 was dat niet het geval. Ik vond dat spijtig, omdat je maar beter alle problemen in één keer aanpakt als je begint te verbouwen. De minister vond dat ook. Hij heeft daarom 9 miljoen euro extra vrijgemaakt . Op die manier krijgt het museum van binnen en van buiten een heel nieuwe look en feel.’

Voor de gevelrenovatie is een aanbesteding uitgeschreven. De heraanleg van de tuinen rond het museumgebouw staat al een stuk verder. De nieuwe tuin wordt een mix van bomen, bloemen, grasperken en kunstwerken. Het architectenbureau heeft ervoor gekozen om de originele tuin uit de 19de niet klakkeloos te kopiëren maar functioneel aan te passen aan de hedendaagse noden. Het is de bedoeling dat hij ruimte biedt voor ‘zachte recreatie’. Er mag met andere woorden in gespeeld worden.

De beelden die in de tuin worden getoond komen in de eerste plaats uit de vaste collectie van het KMSKA. Maar Sellink sluit niet uit dat er op termijn sculpturen uit het openluchtmuseum Middelheim geleend worden. De kostprijs van de nieuwe tuin bedraagt 1,8 miljoen euro.

Buffers

De andere reden voor het uitstel van de heropening is vertraging die de bouwwerken aan het museum hebben opgelopen. ‘Er waren verschillende buffers ingebouwd, maar die bleken onvoldoende.’

De renovatie bestaat uit twee fases. De eerste fase omvatte sloopwerken en de bouw van een nieuw depot. Die werken duurden van 2011 tot 2014. De tweede en nog lopende fase behelst een nieuwbouw die op de zes oorspronkelijke binnenkoeren van het oude museumgebouw wordt neergepoot. Die werken zijn al flink opgeschoten.

‘Vooral tijdens de eerste fase hebben we met tegenslagen af te rekenen gekregen. Er moest meer asbest verwijderd worden dan we hadden gedacht. Ook de afbraak van de bunker in de kelder verliep moeilijker dan gedacht. Dat is volledig handmatig moeten gebeuren. De voorbije maanden werd steeds duidelijker dat we de geplande opening in het najaar van 2019 niet gingen halen.'

'Het heikele punt is het uittesten van het nieuwe klimaatregelingssysteem. Daar willen we geen risico mee nemen. In de ideale wereld nemen die testen een jaar in beslag. We gaan die periode iets inkorten, maar hoe dan ook gaan die testen de opening van het museum vertragen.’

Datum

Wanneer het museum dan wel opengaat, wil de museumdirecteur niet zeggen. ‘Omdat ik het op dit moment ook nog niet weet. Ik wil dan ook geen datum noemen die met de natte vinger bepaald is. De komende maanden komt er meer duidelijkheid.’

Sellink begrijpt dat mensen zich afvragen waarom de renovatie zolang moet duren. Het museum sloot in 2011 de deuren. ‘Ik krijg die vraag elke dag. Het is geen sinecure om een groot historisch gebouw te renoveren. Er komt zoveel bij kijken. Kijk maar naar het Rijksmuseum in Amsterdam. Dat was tussen 2003 en 2013 dicht.’

Streng

De renovatie zal uiteindelijk 80 miljoen euro kosten, betaald door de Vlaamse regering. In het oorspronkelijke masterplan uit 2006 was 50 miljoen voorzien. ‘Maar daar waren veel uitgaven nog niet in gebudgetteerd omdat er toen van een gefaseerde renovatie was uitgegaan. Nu gaat het om een totaalrenovatie. Als je de inflatie meerekent, hebben we de bouwkosten nooit overschreden. Dat kan ook niet. De politici in Brussel kijken streng toe.’