Belgische kunstverzamelaar Herman Daled overleden

Herman Daled zocht de schijnwerpers nooit op. Maar een keer ontsnapte hij daar toch niet aan. In 2011 kondigde het Museum of Modern Art (MoMA) in New York aan dat het de collectie conceptuele kunst uit de periode 1966-1978 van Daled en zijn toenmalige vrouw Nicole had gekocht. In ons land ontstond toen discussie of zo'n collectie niet hier was moeten blijven. Ze omvatte onder meer 80 kunstwerken van Marcel Broodthaers. Ook Daniel Buren, met wie Daled een nauwe relatie onderhield, Sol LeWitt en Dan Graham zaten in de verzameling.

De verzameling is in België nooit te zien geweest. Chris Dercon haalde ze in 2010 wel naar het Haus der Kunst in München, waar hij toen directeur was. Daar werd ze ontdekt door het MoMA. 'De verzameling was in principe niet te koop, maar het MoMA deed me een mooi voorstel. Moest ik wachten tot een Belgisch museum een teken van leven zou geven? Ik ben 81 jaar. Men kent mij in België al meer dan 40 jaar als verzamelaar en wist goed genoeg dat er buitenlandse belangstelling kon zijn voor de expo in het Haus der Kunst', zei Daled in 2011 aan De Tijd.

Aangeboren

De liefde voor de kunst was aangeboren bij Daled. Zijn grootvader verzamelde primitieve kunst, zijn vader het Vlaamse expressionisme. Daled studeerde in 1954 af als radioloog en werkte enkele jaren als assistent bij professor Albert Claude, die in 1974 de Nobelprijs voor de Geneeskunde won. Die zette hem op het pad van de nieuwe kunst. Hij vond dat Daled zich moest losmaken van zijn familieachtergrond en zich moest verdiepen in de toenmalige hedendaagse kunst. Zo geschiedde.

'Zijn collectie conceptuele kunst is maar een deel van de verzameling. Daled was voortdurend op zoek naar nieuwe, jonge kunstenaars. Hij was bijvoorbeeld de eerste die een werk van Joëlle Tuerlinckx kocht', zegt Dirk Snauwaert, de directeur van Wiels.

Daled lag samen met Sofie Leclercq aan de basis van het kunstencentrum in Vorst en werd de eerste voorzitter van Wiels. 'Ik heb tien jaar met Herman samengewerkt. Ik heb alles aan hem te danken. En ik ben niet de enige. Hij was bekend in de kunstmilieus in Parijs, New York, Keulen, Düsseldorf, noem maar op. Als hij je introduceerde, betekende dat iets', zegt Snauwaert.

'Herman was een man met een scherp oog. Hij was een wetenschapper. Dat zag je ook in zijn kunstbeleving. Hij bleef niet steken bij visuele schoonheid. Hij ontleedde kunst. Hij werd door iedereen gerespecteerd, ook door de wat kritische, alternatieve intellectuelen. Dat is niet elke verzamelaar gegeven', aldus nog Snauwaert.