Recensie | 'Dune: Part Two', spanning tussen geloof en scepsis

De fans van ‘Dune’, Frank Herberts iconische sciencefictionepos uit 1965, kunnen gerust zijn. Als het aan regisseur Denis Villeneuve ligt, verfilmt hij binnen afzienbare tijd ook ‘Dune: Messiah’, het eerste van de vijf vervolgboeken. De kans dat hij groen licht krijgt, is groot. De eerste ‘Dune’ zette zijn budget van 165 miljoen dollar om in een wereldwijde box office van zowat 435 miljoen. Alles wijst erop dat de tweede film dat resultaat zal overtreffen.

Het open einde van ‘Dune: Part One’ is in de eerste plaats een nieuw begin, het moment waarop de actie een andere schaalgrootte aanneemt. Eerst drijft 'Part Two' nog de complexe situatie op de woestijnplaneet Arrakis naar een climax. Alhoewel, zo complex is die situatie ook weer niet. De film weet haar vlot samen te vatten: Arrakis is begeerd om zijn lucratieve grondstof (spice), de intergalactische keizer heeft de ontginning overgedragen aan het Huis Atreides, en nu heeft een concurrerende familie, de Harkonnens, de macht met geweld overgenomen. Alleen zoon Paul Atreides en zijn (zwangere) moeder Jessica zijn ontsnapt en hebben onderdak gevonden bij de Fremen, een rebellerend woestijnvolk op Arrakis. En sommige Fremen zien in Paul de messias die hun religie al vele eeuwen aankondigt.

De spanning tussen geloof en scepsis vormt zo’n beetje de leidraad. Zelf hecht Paul even weinig waarde aan de voorspellingen als zijn tegenstanders bij de Fremen. Hij is er alleen op uit zijn vermoorde vader te wreken. Moeder Jessica ziet er dan weer een uitgelezen kans in om hun hachje te redden, en ze heeft als lid van de raadselachtige vrouwenorde Bene Gesserit ook een verborgen agenda.

Blinde volgzaamheid

Herbert schreef zijn boek destijds onder meer als een reflectie op het idee dat sommigen er geen graten in zien uitverkorenen aan te wijzen en hen door dik en dun te gehoorzamen. Villeneuve put er bij momenten zowaar een beetje humor uit, met scènes die spontaan doen denken aan Monty Pythons ‘The Life of Brian’.

Het thema van blinde volgzaamheid maakt van ‘Dune: Part Two’ een relevante film, net als de ecologische insteek. Een scène waarin Huis Harkonnen een rebellenbastion bombardeert, roept dan weer bittere echo’s op aan Oekraïne en het Midden-Oosten. Maar naarmate de film zich ontwikkelt en Paul zich neerlegt bij zijn functie, begint het onderwerp te wegen. Los van het constante gegoochel met terminologie en titels zuigt het veel zuurstof weg uit de dialogen. Niemand lijkt nog in normale zinnen te praten. Iedereen spreekt gevleugelde woorden, waardoor het lastiger wordt de personages als mensen van vlees en bloed te zien.

Meer dan in de eerste film maakt de plot bovendien soms verwarrende en weinig plausibele sprongen. Zo is Pauls ‘gevaarlijke’ initiatietocht in de woestijn in een oogwenk voorbij en is de vijand zonder aanleiding plots onder de indruk van de mysterieuze nieuwe rebellenleider Muad’Dib.

Die kanttekeningen doen niets af aan de visuele pracht en de indrukwekkende geloofwaardigheid waarmee Villeneuve het universum van Herbert tot leven wekt. Daar neemt hij zijn tijd voor: de film duurt meer dan tweeënhalf uur. Villeneuve creëert bovendien knap het gevoel van een doorleefde wereld, of die nu stoffig en aards is (bij de Fremen) dan wel kil en rationalistisch-fascistisch (bij de Harkonnens). ‘Dune’ is cinema waarin je je met genoegen onderdompelt.

‘Dune: Part Two’ is sinds deze week te zien in de bioscoop.