Fransman met Vlaamse roots Patrick Modiano wint Nobelprijs Literatuur

Modiano werd in 1945 geboren uit een Joods-Italiaanse vader en een Vlaamse moeder. Hij won eerder de Prix Goncourt en de ‘Grand prix du roman de l’Académie française’ en heeft een dertigtal romans op zijn naam.

Modiano krijgt de prijs 'voor de kunst van het geheugen waarmee hij de meest ongrijpbare menselijke lotsbestemmingen heeft weergegeven en de leefwereld van de bezetting heeft onthuld', argumenteert de jury.

Patrick Modiano wordt grotendeels door zijn Vlaamse grootouders opgevoed (zodat zijn moedertaal eigenlijk het Nederlands is). De jonge Modiano, die door zijn welgestelde ouders sterk wordt verwaarloosd, wordt op kostschool gestuurd. Zijn studies verlopen niet van een leien dakje, ook al omdat hij verschillende keren wegloopt van school.

Via zijn moeder komt hij in contact met Raymond Queneau, de auteur van ‘Zazie dans le métro’, en die ontmoeting is van doorslaggevend belang. Modiano besluit schrijver te worden. In 1967 verschijnt zijn eerste roman bij Gallimard.

Met zijn derde roman, ‘Les Boulevards de ceinture’,  wint hij on 1972 de ‘Grand prix du roman de l’Académie française’. Daarmee is zijn naam gevestigd en komt zijn schrijverscarrière op toeren. In 1973 werkt hij mee aan het scenario van de film ‘Lacombe Lucien’ van Louis Malle. Niet toevallig gaat die film over de bezetting.

Een ander hoogtepunt uit het oeuvre van Modiano is de roman ‘Rue des boutiques obscures’, waarvoor hij de Prix Goncourt krijgt. Dat boek gaat over een detective met geheugenverlies die op zoek gaat naar zijn identiteit. De tocht voert hem naar het bezette Parijs.

Daarmee is al een van de hoofdthema’s uit het werk van Modiano aangehaald: de zoektocht naar de eigen identiteit. Een tweede thema is de onmacht die zijn personages ervaren om maatschappelijke veranderingen te begrijpen.

Een echte verrassing is Modiano's bekroning overigens niet. Hij behoorde niet tot de topdrie-shortlist voor de Nobelprijs 2014, maar stond wel op de vierde plaats. Als grootste kanshebbers golden de Wit-Russische Svetlana Aleksijevitsj, de Keniaan Ngugi wa Thiong’o en de Japanner Haruki Murakami.

Met 15 winnaars is Frankrijk het land met de meeste Nobelprijzen voor literatuur. Het VK en de VS tellen beide 11 literatuurwinnaars, Duitsland en Zweden telkens 8.