Simenon, veelschrijver met kwaliteitsmerk

Op een ochtend zit Georges Simenon met zijn vrouw aan de ontbijttafel. ‘Vrouw,’ zegt hij, ‘ik denk dat ik vandaag maar eens een boek ga schrijven.’ Zijn vrouw kijkt op van haar krant en zegt: ‘Prima, en wat ga je in de namiddag doen?’ Over Georges Simenon (1903-1989) doen tal van anekdotes de ronde. De man was dan ook een notoire veelschrijver, met 193 romans en 158 novelles onder eigen naam en 176 romans die hij uitbracht onder een van zijn 27 pseudoniemen.

Naar aanleiding van de 25ste sterfdag van de Belgische schrijver wekt uitgeverij De Bezige Bij het beste uit ’s mans omvangrijke oeuvre weer tot leven. De eerste vier romans van de Simenon-bibliotheek liggen sinds kort in de boekhandel. Het gaat om twee van zijn befaamde romans rond commissaris Maigret en twee psychologische romans, of ‘romans durs’ zoals hij zijn serieuzere werk bestempelde. Bij wijze van steekproef lazen we een Maigret en een psychologische roman.

‘Hij wist wat er werd gefluisterd, wat twee kranten ook hadden durven te schrijven: dat de stilte die hem omgaf, de vergetelheid waarin hij was beland hem krenkte.’ In ‘De premier’ - een ‘roman dur’ uit 1958 - staat een voormalige Franse premier centraal. De hoogbejaarde man, van wie enkel de voornaam Augustin wordt prijsgegeven, slijt zijn laatste dagen op zijn afgelegen landgoed, omringd door een kleine hofhouding.

Wanneer in het verre Parijs een politieke crisis losbreekt, wordt Augustins leven uit sluimerstand gehaald. De ex-premier verneemt dat zijn gewezen rechterhand Chalamont is gevraagd een nieuwe regering te vormen. De relatie tussen beide mannen is al jaren verzuurd en Augustin besluit de carrière van Chalamont te kraken door een compromitterend document vrij te geven. ‘De premier’ is een tour de force. Simenon schrijft zonder veel kunstjes een onthutsend portret van een man die volledig was vergroeid met zijn vak en zijn ambitie en daarvoor alles opgaf.

Heel anders is ‘Een misdaad in Holland’, een van de twee Maigrets. Het boek dateert van 1931, het jaar waarin Simenon nog negen andere romans publiceerde. In tegenstelling tot ‘De premier’ is deze vroege Maigret rechttoe rechtaan. De Franse commissaris wordt naar het Nederlandse Delfzijl geroepen, waar een landgenoot wordt verdacht van moord. Simenon verliest geen tijd: op pagina twee overloopt Maigret - en met hem de lezer - een lijst van personen die bij de zaak betrokken zijn, inclusief een evaluatie van hun kennis van de Franse taal.

Maigret trekt op onderzoek uit, maar lijkt zich niet te haasten. ‘Wat denkt u ervan?’, vraagt zijn Friese collega. Waarop Maigret antwoordt: ‘U denkt iets. U denkt zelfs een heleboel dingen. En ik, ik denk, geloof ik, nog niks...’ De spannende whodunit die de uitgever op de achterflap belooft, valt wat mager uit. Maar de stuurse, ongrijpbare Maigret blijkt een gouden personage. Wanneer de commissaris de misdaad heeft opgelost, besluit hij zijn lange betoog met de opmerking: ‘Dat was het! Hoe laat gaat er een trein naar Frankrijk?’

Simenon is naar verluidt de meest gelezen Belgische schrijver ter wereld, maar leek in eigen land wat vergeten. Met deze nieuwe reeks, waartoe ook ‘De blauwe kamer’ en ‘De danseres van Le Gai-Moulin’ behoren, krijgt hij een tweede leven.

Georges Simenon - De premier/Een misdaad in Holland - De Bezige Bij Antwerpen, 15 euro per deel.