Vlaams muzikaal erfgoed zonder hokjesdenken

Het vierde album van de jazzgroep Donder bundelt 15 tracks die geïnspireerd zijn door het folkpatrimonium van de Lage Landen. De titel knipoogt ironisch naar ‘Het Verdriet van België’ van Hugo Claus, de muziek vervlecht folk en jazzmuziek, genres die in Vlaanderen in aparte werelden leefden. De manier waarop het eigenzinnige pianotrio van een luchtig kinderdeuntje van Wannes Van de Velde een meerlagig instrumentaal avontuur maakt, zet andermaal in de verf waarom het vorig jaar verkozen werden tot Jong Jazztalent Gent, een eer die eerder ook al Robin Verheyen, De Beren Gieren en Nathan Daems te beurt viel.

Dat er tal van raakvlakken zijn tussen folk en jazz was ook drummer-percussionist Casper Van De Velde en contrabassist Stan Callewaert van Donder opgevallen. Hun pianist Harrison Steingueldoir komt net als de ingehuurde harmoniumspeler Sigbjørn Apeland uit Noorwegen. Dat land heeft niet alleen een rijke folktraditie, er zitten ook veel minder schotten tussen folk(lore) en jazz. Eenvoudige, volkse melodieën worden er met de regelmaat van de klok uitgedaagd door en opgefrist met complexe ritmes en improvisatie. 

 'We beseften dat we veel te weinig wisten van ons eigen muzikaal erfgoed en waren nieuwsgierig naar de rol die het zou kunnen spelen in Donder', licht Callewaert het nieuwe project toe. Drie tracks uit ‘Het Verdriet’ zijn gebaseerd op het archief van radioreporter Pol Heyns. Hij trok in de jaren 30 door Vlaanderen om veldopnames te maken, van het hier respectvol geactualiseerde kerstlied ‘De Zondag Staat Op’ of ‘J’ai trouvé une crème à la glace’.

 Het is wegsmelten telkens Steingueldoir, vaak als apotheose van een ritmisch gewaagde soundscape, een melodie kristalhelder bij het nekvel grijpt, zoals ook op ‘Mijne Jan’. Het traporgel van Apeland, een docent etnomusicologie, verleent niet alleen een sacrale sfeer aan het verstillende ‘Io Parto E Non Più Dissu’, een madrigaal van de renaissancecomponist Carlo Gesualdo, maar ook aan pakweg ‘Daar Zat Een Sneeuwwit Vogeltje’. Niet verwonderlijk als je weet dat album werd ingeblikt in de kapel van het Brugse stadspaleis Hof Bladelin. ‘Het Verdriet’ biedt een lyrische, open, op de toekomst gerichte blik op de volksmuziek die hier ooit leefde. Tegelijk laat het horen hoe je het over identiteit kunt hebben zonder te roepen of in hokjesdenken te vervallen.

‘Het Verdriet’ van Donder & Apeland is uit via W.E.R.F. records./N.E.W.S..