De broers Kouachi, Frankrijks staatsvijand nummer 1

Hadden de slachtoffers van de raid op Charlie Hebdo nog geleefd als Chérif Kouachi (32) nooit het pad gekruist had van Farid Benyettou? Die vraag zal nog lang op veel Franse lippen branden.

Voor de zoon van Algerijnse immigranten in 2003 begon op te trekken met zijn radicale leeftijdsgenoot, deelde hij de dromen van de jongeren in zijn wijk. ‘Chérif was een rapfan. Hij wilde van het leven genieten en was meer geïnteresseerd in mooie meisjes dan in de moskee’, zegt een Franse journalist die hem in 2005 in een reportage opvoerde.

Over rozen heeft het leven van de broers Kouachi evenwel nooit gelopen. Toen Saïd en Chérif 14 en 12 jaar oud waren, plaatste de sociale dienst van Parijs hen in een centrum in de Corrèze. ‘De sociale dienst nam die maatregel omdat de kinderen in een kwetsbaar gezin opgroeiden’, getuigde de directeur van dat centrum. Volgens hem waren de Kouachi’s, die in Parijs geboren waren, ‘perfect geïntegreerd’. ‘Nooit misdroegen ze zich.’

Eigen benen

Zodra ze meerderjarig waren, moesten saïd en Chérif evenwel op eigen benen leren staan. Ze verhuisden weer naar Parijs, waar Chérif aan de slag ging als pizzabezorger. Maar al snel kreeg hij foute vrienden in de wijk Buttes-Chaumont in het 19de arrondissement.

In 2003 begon hij helemaal te ontsporen nadat hij Farid Benyettou tegen het lijf gelopen was. In geen jaar tijd deed ‘emir’ Benyettou Chérif en tientallen andere jongeren uit de wijk radicaliseren. Hij overtuigde hen er zelfs van in Irak aan de zijde van Al Qaeda te gaan vechten. Benyettou wilde zijn ‘discipelen’ niet onvoorbereid de strijd insturen. In het park van Buttes-Chaumont stoomde hij hen fysiek klaar. Een vriend leerde de kandidaat-jihadisten een kalasjnikov te gebruiken.

Tussen 2003 en 2005 stuurde de tak ‘Buttes-Chaumont’ van Al Qaeda een tiental jongeren naar Irak. Dat pad had Benyettou ook voor Chérif Kouachi uitgestippeld. Maar vlak voor die in januari 2005 op een vliegtuig stapte, vatte de politie hem bij de kraag. ‘Eigenlijk tot opluchting van Chérif. Hij was bang in Irak te sneuvelen’, zei zijn oud-advocaat.

Mentor

In plaats van een enkeltje Irak kreeg Chérif een ritje naar een cel in Fleury-Mérogis ‘cadeau’. Daar maakte hij kennis met zijn nieuwe mentor: Djamel Beghal die in de cel zat wegens het beramen van een aanslag op de Amerikaanse ambassade in Parijs. Na zijn vrijlating bleef Chérif foute vrienden frequenteren. Maar speurders hadden nooit genoeg bewijzen om hem voor lange tijd weer op te sluiten.

Dat Chérifs broer Saïd (34) mee bovenaan de lijst van meest gezochte Fransen staat, verbaast de autoriteiten helemaal. Hij kwam nooit in aanraking met het gerecht en liep volgens Franse media ook nooit in het vizier van de Franse antiterreurdienst.

Jemen

Maar volgens een Amerikaanse functionaris was er wel degelijk een reden om Saïd goed in de gaten te houden. 'Hij reisde in 2011 naar Jemen en kreeg daar bij Al Qaeda een opleiding in wapengebruik. Daarna keerde hij naar Frankrijk terug', zei de man die anoniem wil blijven.

Een collega van hem verklaarde dan weer dat de broers Kouachi 'al jaren op de Amerikaanse zwarte lijst van terreurverdachten' stond. 'Ze stonden ook op de zogenaamde No Fly List', voegde hij eraan toe. Wie daarop belandt, mag niet meer op een vliegtuig naar of van de Verenigde Staten stappen.