De Griekse regering heeft zondag een aantal spoedvergaderingen belegd met de top van de politie. Het aantal patrouilles in het land wordt opgevoerd omdat er gevreesd wordt voor sociale onrust als gevolg van de huidige crisis. Dat schrijft de Griekse krant Ekathimerini. Vooral de directe omgeving van banken zullen extra in de gaten gehouden worden door de politie. Daarvoor zijn alle verloven ingetrokken.
De experts van de eurozone hebben zondagavond telefonisch vergaderd over de Griekse toestand. Er is nog geen formeel voorstel van de Griekse regering om kapitaalcontroles in te voeren. Volgens hen is dat nodig vooraleer de banken terug open kunnen. Het is nu vooral afwachten op wat de reactie is maandag van de financiële markten en of de betaling aan het IMF dinsdag inderdaad niet doorgaat. Heel waarschijnlijk komt er dan nieuw overleg van de experts die dag.
De Europese eenheidsmunt zakte bij de opening van de handel in Sydney vrijwel onmiddellijk met 1,5 procent naar 1,101 dollar tegenover 1,116 dollar op vrijdagavond. Peter De Keyzer, chief economist van BNP Paribas Fortis, wees er eerder op de dag op dat het Europese politieke project een deuk heeft gekregen. Er zullen meer en meer existentiële vraagtekens worden geplaatst bij Europa.
De kapitaalcontroles in Griekenland zijn drastisch. Maandag komt er geen geld uit de Griekse geldautomaten. En vanaf dinsdag kunne Grieken de komende tijd maximaal 60 euro in contanten per dag opnemen. De afgelopen maanden hamsterden de Grieken op grote schaal cash. Afgelopen weekend stonden er lange rijen voor de geldautomaten die nog niet uitgeput waren.
Een honderdtal demonstranten betoogt in de buurt van het Griekse parlement in Athene tegen zware besparingen. Het protest begon voor de deuren van het kantoor van de Europese Commissie in Anthene. Deelnemers droegen borden met 'Drachme is beter dan onderwerping’ en ‘We zijn niets schuldig, we zullen niet verkopen, we zullen niet betalen.’
De demonstratie trekt aanzienlijk minder deelnemers dan soortgelijke betogingen eerder deze week. Toen kwamen duizenden mensen opdagen.
De Griekse premier Alexis Tsipras heeft een nieuw verzoek voor verlenging van het Griekse reddingsprogramma ingediend bij de andere landen van de Eurozone, de Europese Centrale Bank en het Europese Parlement. Dat zei Tsipras tijdens een televisietoespraak. ‘Ik wacht op een onmiddellijk antwoord op een fundamenteel democratische vraag’, zei de Griekse premier.
Hij rekent erop dat een positief antwoord ertoe zal leiden dat de ECB de geldkraan naar de Griekse banken weer opendraait met extra noodkredieten.‘Het is in ieder geval duidelijk dat de weigering van een korte verlenging van het reddingsprogramma een poging is om de democratische procedure teniet te doen’, meent Tsipras.De ECB bevroor zondag het niveau van noodkredieten aan Griekse banken op het niveau van vrijdag.
Door de massale opnames van cash geld bij geldautomaten dreigen de huidige noodkredieten echter niet meer te volstaan en de Griekse banken failliet te gaan. Daarom kondigde Tsipras eerder vanavond kapitaalcontroles aan, zonder de details ervan duidelijk te maken.
De Griekse premier Alexis Tsipras heeft kapitaalcontroles afgekondigd. De banken en de beurs van Athene blijven voorlopig dicht.
De centrale bank van Griekenland heeft de regering geadviseerd de Griekse banken in ieder geval gesloten te houden tot maandag 6 juli, de dag na het referendum over het door de geldschieters voorgestelde reddingsplan.
Tspiras zei tijdens een televisietoespraak dat ‘de afwijzing van de verlenging van het steunprogramma een ongeziene actie is’ en indruist tegen ‘het recht een soeverein volk om zelf te beslissen’.‘Die beslissing van de Eurogroep heeft tot gevolg dat de Europese Centrale Bank vandaag zijn beschikbare liquiditeiten voor Griekenland beperkt heeft. Het dwingt de Griekse centrale bank ertoe om de sluiting van banken en een beperking op geldafhalingen te adviseren’, aldus Tsipras.
Het is nog niet duidelijk of Tsipras de Griekse centrale bank volgt in het advies om de banken de hele week dicht te laten. Ook is het nog niet duidelijk in welke mate en tot welk bedrag geldopnames worden beperkt.
De Amerikaanse president Barack Obama en de Duitse Bondskanselier Angela Merkel hebben zondagavond over de ontwikkelingen in Griekenland getelefoneerd.
Merkel en Obama werden het volgens een woordvoerder van de Duitse bondskanselier eens dat ‘het belangrijk is om inspanningen te doen om ervoor te zorgen dat Griekenland binnen de eurozone kan hervormen en naar groei terugkeert’.
De Griekse banken blijven minstens een week dicht. Dat zei de CEO van Piraeus Bank, Anthimos Thomopoulos. Piraeus Bank is de op één na grootste bank van Griekenland.
Volgens meerdere Griekse overheidsbronnen aan Financial Times blijven de banken in ieder geval een aantal dagen dicht en komen er limieten aan de bedragen die via banken kunnen worden overgeschreven naar het buitenland. Ook het bedrag dat Grieken bij banken aan cash geld kunnen opnemen wordt beperkt en het incasseren van cheques wordt stilgelegd. Spaargelden worden geblokkeerd zolang de banken gesloten blijven.
De Franse president François Hollande heeft voor maandagochtend een crisisberaad voor de Franse regering ingelast over de Griekse crisis. Buiten premier Manuel Valls en minister van Financiën, Michel Sapin zullen ook de staatssecretaris van Europese Zaken, Harlem Désir en een vertegenwoordiger van minister van Buitenlandse Zaken, Laurent Fabius aanwezig zijn.
Zondagochtend had premier Valls nog gezegd dat 'een reëel risico is op een vertrek van Griekenland uit de eurozone'.
De kersverse voorzitter van de sp.a John Crombez, haalt uit naar de in zijn ogen ‘starre houding’ van de Eurogroep en de Europese staatshoofden en regeringsleiders tegenover Griekenland. ‘Die houding is onbegrijpelijk en onaanvaardbaar’, stelt Crombez in een korte verklaring. ‘De harde besparingsdrift van de EU heeft in Griekenland voor een nooit geziene sociale achteruitgang gezorgd de voorbije jaren. Het recept heeft niet gewerkt, maar toch zegt Europa nu weer: ‘meer van dat.’’
Crombez roept de staatshoofden op om ‘nu werk te maken van een toekomstplan dat perspectief en stabiliteit biedt én Griekenland helpt bij de uitvoering ervan.’
Ook de Waalse socialistische PS schaart zich vierkant achter de houding van de Griekse regering van premier Alexis Tsipras. ‘Ik steun Griekenland. Ik steun Syriza. De houding van de Europese Unie is onhoudbaar. Niet enkel voor de Grieken, maar ook voor de eurozone’, zei PS-voorzitter Di Rupo zondag in Chevetogne.
Di Rupo toonde zich ook opnieuw scherp voor de zware besparingen die de instellingen van Athene eisen. ‘Na vijf jaar van bittere mislukkingen, blijven deze denkers vasthouden aan een ondraaglijk besparingsbeleid’, zei hij nog. ‘Als het gaat om administratieve hervormingen, dan vind ik dat men veeleisend mag zijn. Maar de pensioenen en de lonen van ambtenaren verlagen, de btw verhogen, dat zijn ingrepen die de Grieken, na vijf jaar van opofferingen, niet meer mogen aanvaarden.’
Volgens de economen van Citigroup zal een meerderheid van de Grieken instemmen met de laatste voorstellen van de instellingen en zal er van een Grexit dus geen sprake zijn. Tsipras' manoeuvres en alle paniek zouden dus overbodig zijn. Wait and see.
De kans bestaat dat de beurs van Athene maandag niet opengaat. Het hangt er van af wat er rond de Griekse banken wordt beslist.
Guy Verhofstadt, liberaal fractieleider in het Europees Parlement, roept Athene en zijn internationale schuldeisers op tot een afkoelingsperiode van drie maanden, nu de onderhandelingen over de Europese steun aan Griekenland zijn afgesprongen. De Griekse regering verdient geen laatste kans, vindt hij, maar de bevolking wel.
In een document dat zich speciaal richt tot de Griekse bevolking, legt de Europese Commissie uit welke voorstellen vrijdag op tafel lagen. Ze laat ook verstaan dat een doorbraak toen nakend was… tot Tsipras met het referendum op de proppen kwam.
Volgens een insider is de ECB van mening dat Griekenland maandag de banken dichthoudt. Zoniet dreigt er veel te veel geld uit te stromen. Het huidige niveau van de ELA (Emergency Liquidity Assistance) volstaat immers niet om aan de vraag naar cash te voldoen.
Onze collega en EU-watcher Kris Van Haver wijst er op dat de ECB nog een hele batterij aan opties heeft. Zo zou de centrale bank meer onderpand kunnen vragen aan de Griekse banken zodat de prijs voor die noodkredieten stijgt, zou ze het plafond kunnen verlagen etc.
'Feit is dat ECB wellicht zelf niet de stekker wil uittrekken nu.' Afhankelijk van hoe de Griekse story evolueert, kunnen er meer restrictieve maatregelen komen of niet.
De ECB blijft natuurlijk ook verantwoordelijk voor de financiële stabiliteit van de eurozone, waartoe Griekenland nog steeds behoort, merkt ze nog op.
Wat betekent het behoud van de ELA nu precies voor Griekenland? Volgens Peter Spiegel van de Financial Times zal de ECB de kraan (laten) openhouden tot 20 juli, de dag waarop de Grieken de ECB een obligatielening moeten terugbetalen. Griekenland zou hiermee dus een drietal weken respijt krijgen.
De laatste boodschap van Varoufakis rond de banken is blijkbaar verkeerd begrepen. De Griekse regering zal vandaag wel degelijk de mogelijkheid van kapitaalcontroles en een verplichte sluiting van de banken bekijken, aldus de Griekse minister van Financiën. Maar bij zo’n beslissing moet ook Frankfurt (de ECB) betrokken worden.
Varoufakis vindt in ieder geval dat de ECB moet bijspringen: ‘Het is onze mening dat een monetaire unie die functionerende banken niet kan garanderen, vooral onder het voorwendsel dat de Griekse bevolking de durf heeft gehad om zeggenschap te eisen over haar toekomst, een grote ontkenning betekent van het principe van een monetaire unie.’
De ECB behoudt de noodliquiditeitsvoorziening (ELA) voor de Griekse banken op het niveau van vrijdag. Er komt met andere woorden geen extra steun voor de toenemende kapitaaluitstroom bij de Griekse banken, wel wordt gezegd dat de ECB deze beslissing kan herzien. Econoom Brzeski:
De Griekse regering is gekant tegen kapitaalcontroles, geeft minister van Financiën Yanis Varoufakis te verstaan. Voorwaar een slecht signaal naar de ECB toe.
In een gesprek met De Tijd zegt Koen De Leus, senior economiist bij KBC, dat hij morgen/maandag een duidelijk negatieve reactie van de Europese beurzen verwacht op de recente gebeurtenissen. Hij ziet een verlies van 1 à 3 procent. Als de problemen rond Griekenland aanhouden, behoort een correctie van 10 procent tot de mogelijkheden.
Volgens bankkringen is er om 17 uur lokale tijd (16 uur Belgische tijd) topoverleg in Griekenland over maatregelen om de financiële stabiliteit te verzekeren. Het zal vooral gaan over de vraag of de banken maandag al dan niet zullen open zijn en of er kapitaalrestricties worden ingesteld.
Er zijn nu geruchten dat de ECB het verder verstrekken van noodkredieten (ELA) aan de Griekse banken toch nog zou toelaten. Frankfurt zou wel strengere eisen opleggen voor het onderpand.
Als er geen oplossing uit de bus komt voor 5 juli, ziet het er niet goed uit, niet voor Griekenland en niet voor Europa, zei voormalige eurocommissaris Karel De Gucht in De Zevende Dag. Als het tot een Grexit komt, zet dit 'de hele Europese constructie op losse schroeven'.
De Gucht verwacht in dat geval geen grote economische gevolgen, maar vreest wel een ontrafeling van de Europese Unie. Want naast Griekenland zijn er nog andere landen met problemen.
De voormalige eurocommissaris vindt ook dat Europa de Griekse crisis verkeerd heeft aangepakt. Commissievoorzitter Juncker valt volgens hem niet veel te verwijten, wel sommige ministers van Financiën die een 'regentenmentaliteit' tentoonspreiden. Namen wou hij daarbij niet noemen.
Om Griekenland over de schreef te trekken is het belangrijk met een 'realistisch programma' voor de dag te komen. De bevolking zit immers op haar tandvlees.
Econoom Paul De Grauwe, tegenwoordig verbonden aan de London School of Economics and Political Science, denkt dat Griekenland failliet zal gaan als er voor 5 juli geen oplossing uit de bus komt. Een faillissement betekent volgens hem echter niet dat Griekenland dan uit de euro moet stappen. 'Die beslissing ligt bij de ECB.'
In het VRT-programma De Zevende Dag omschreef eurocommissaris Marianne Thyssen de manier waarop Griekenland zich gedraagt in de onderhandelingen met zijn geldschieters als een 'niet eerder gezien scenario'. De linkse regering-Tsipras is in die discussies op een 'vrij brutale manier' te werk gegaan. 'Telkens ze terugkeren van een vergadering in Brussel, spreken ze in Athene heel negatief over hun onderhandelingspartners.'
Volgens Thyssen is er nog ruimte en tijd om te onderhandelen, alleen lijkt Griekenland weinig zin te hebben om een akkoord te sluiten. 'Er zijn telkens weer interferenties op een moment dat er misschien vooruitgang mogelijk is.'
Als het hulpprogramma (van de trojka) inderdaad stopt, zal de Griekse regering haar verantwoordelijkheid moeten nemen. Dinsdag moet niet alleen het IMF terugbetaald worden, maar moet Athene ook pensioenen en lonen betalen, merkte Thyssen op.
De eurocommissaris benadrukte ook dat het niet altijd mogelijk is een 'wit konijn' uit de hoed te toveren. Als de Grieken steun willen blijven krijgen, moeten ze inspanningen doen: hun instellingen hervormen en zorgen voor een betere inning van de belastingen. 'Er is 400 miljard ter beschikking gesteld van de Grieken, deels in de vorm van leningen, deels als subsidies.' Thyssen merkte op dat er nog 35 miljard klaarligt om de Griekse economie te doen groeien en banen te creëren. Maar 'solidariteit veronderstelt verantwoordelijkheidszin aan de andere kant'.
Volgens de BBC zal de ECB later vandaag beslissen te stoppen met het verlenen van noodkredieten aan de Griekse banken. Dat vernam de BBC uit goede bron. Dat bekent dat de Griekse banken maandag zonder geld vallen – tenzij de Grieken zouden stoppen met massaal geld van hun rekening te halen (wat ze in de huidige, onzekere omstandigheden wellicht niet zullen doen).
‘Wij denken dat de Griekse regering geen andere keuze zal hebben dan maandag een ‘bank holiday’ aan te kondigen, in afwachting van de invoering van kapitaalcontroles’, zei een bron aan de BBC. Kapitaalcontroles beperken het geld dat klanten van hun rekeningen kunnen halen.
De reden waarom de ECB de noodhulp zou stopzetten, is dat de Grieken, die zaterdag de onderhandelingstafel hebben verlaten en eerst een referendum willen organiseren, niet langer deelnemen aan een formeel reddingsprogramma. Daardoor is er twijfel over de solvabiliteit van de Griekse staat. En de solvabiliteit van de banken is direct gelinkt aan de solvabiliteit van een staat.
Er wordt volop gespeculeerd over wat er nu gaat gebeuren met en in Griekenland. Tsipras meent dat zijn onderhandelingspositie sterker zal zijn als een meerderheid van de bevolking tegen de voorstellen van de trojka stemt. Maar het blijft een gevaarlijke gok.
Maar komt zo’n referendum er wel? Gaat Griekenland eerder door de knieën? Of wordt het land ingehaald door de gebeurtenissen?
Merkwaardige uitspraak van de Oostenrijkse minister van Financiën, Hans Jörg Schelling, in de Oostenrijkse krant Die Presse: ‘Nu lijkt een Grexit bijna onvermijdelijk. Waarbij er eigenlijk geen Grexit is. Want uit de muntunie kan men niet uittreden. Men kan wel uit de Europese Unie uittreden. Daarvoor zou Griekenland een aanvraag moeten indienen. De andere EU-landen zouden met zo’n uittredingsaanvraag moeten instemmen. Pas dan zou Griekenland vermoedelijk de eurozone kunnen verlaten.’
Het referendum is goedgekeurd met 178 voor (de coalitie Syriza en Anel, plus het uiterst rechtse Gouden Dageraad) en 120 tegen (het gematigd rechtse Nieuwe Democratie, centrumpartij Potami, het socialistische Pasok, de communistische partij KKE):
Wat premier Tsipras eerder overehet referendum zei:
Lagarde van het IMF laat zich ook niet doen en reageerde nog voor de stemmingt:
De nuchtere kijk van deze correspondent van El Mundo:
De Griekse premier Tsipras haalt snoeihard uit tegen Dijsselbloem en Schäuble. Griekenland moet die ministers van Financiën niet om toestemming vragen om de democratie te beschermen in het land waar dat politiek systeem werd geboren. Minister van Financiën Varoufakis werd 'uitgesloten' uit de vergadering van de eurogroep, zo zegt een verontwaardigde Tsipras. 'De eer van ons land is geen spel', aldus de premier. 'Het referendum zal plaats hebben of onze partners dat graag hebben of niet', zo verzekert hij.
Opvallend: hij bedankt voorzitter Juncker van de Europese Commissie voor zijn inspanningen om een oplossing te vinden, maar is bijzonder kritisch voor de rol die het IMF speelt. Ook 'extremisten in Berlijn' krijgen er van langs en 'Europese bureaucratische elites' die het recht van het volk willen inperken om de regering te kiezen die het volk wil. Er is geen gevaar voor een Grexit, zegt Tsipras, maar Griekenland mag niet gedurende decennia een schuldenkolonie worden. 'Ja' stemmen voor het reddingsplan is gelijk aan het begraven van de democratie in Griekenland, klinkt het strijdvaardig.
Staande ovatie door de Syriza-parlementsleden is zijn deel.
Het Grieks parlement is nog in volle debat over het door de regering voorgestelde referendum. Oppositieleider en voormalig premier Samaras vindt dat hele referendum een parodie, de echte vraag is volgens hem ja of nee tegen de euro en Europa. Samaras vindt dat regeringsleiders 'dramatisch heeft gefaald'.
Het komt tot een hoogoplopende ruzie met de voorzitster van het parlement, die zich volgens Samaras als een dictator gedraagt. Hij leidt de fractie van de Nieuwe Democratie buiten. Tsipras vraagt tien minuten pauze en nodigt Samaras uit terug te komen.
Na de pauze hakt Samaras verder in op de premier door eraan te herinneren dat Tsipras in 2011 tegen een referendum was omdat het de banken zou in gevaar brengen. Als er een referendum moet zijn, dan stemmen Samaras en de zijnen voor Griekenland in de eurozone. Het belangrijkste bezit van Griekenland is het lidmaatschap van de eurozone en net dat brengt Tsipras in gevaar, zo argumenteert de oud-premier.
'We laten Griekenland niet tot een Zambia of Venezuela maken', aldus Samaras, die opriep tot een pro-Europese politieke alliantie en manifestaties tegen wat hij een staatsgreep door Syriza noemt.
Ondertussen is er al deze peiling naar het stemgedrag van de Grieken:
Voorzitter Jeroen Dijsselbloem van de eurogroep startte zijn persbriefing met eraan te herinneren dat het financieel systeem nu sterker is dan voor de financiële crisis. Hij herinnerde eraan dat de eurogroep nog altijd uit 19 leden bestaat en de financiële toestand van Griekenland van heel nabij volgt. Toch blijft Dijsselbloem er zwaar aan tillen dat de Griekse regering de onderhandelingen eenzijdig stopte en niet enkel besloot tot een referendum, maar die volksraadpleging een negatief stemadvies meegeeft.
Ondertussen zei minister Van Overtveldt:
Wat de vergadering van de eurogroep vandaag betreft, zou het minister Varoufakis zijn geweest die uit eigen beweging vertrok, waarna de 18 andere ministers te kennen gaven dat zij de situatie toch verder wilden bespreken. Er zijn volgens journalisten ter plekke andere versies van de feiten.
Minister Varoufakis had eerder wel geopperd dat een beter voorstel van de instellingen kan leiden tot een positief stemadvies, maar daar ging Dijsselbloem niet echt op in. Hij kwam niet verder dan dat de deur blijft openstaan voor dialoog. Ook had hij weinig mee te delen over de technische maatregelen die kunnen worden genomen om een neergang van de banken in Griekenland te voorkomen, of om te verhinderen dat problemen in Griekenland de rest van het financieel systeem zouden besmetten. Hij herhaalde enkel dat het financiële systeem de voorbije jaren aanzienlijk werd verbeterd en verstevigd en dat de situatie van nabij wordt opgevolgd.
Opvallend was ook dat Dijsselbloem niet verheelde dat hij hoopt dat het Griekse parlement de beslissingen van de Griekse regering terugdraait zodat er een andere politieke situatie zou ontstaan.
Iann Traynnor is de Europa-journalist van The Guardian. Indien correct zou het wel een bijzonder opmerkelijke uitspraak zijn geweest van kanselier Merkel.
Nieuwe Democratie zou volgens geruchten onvoldoende oppositieleden hebben kunnen verleiden voor een motie van wantrouwen.
Veel boosheid en frustratie, maar ook pogingen tot verzoening:
Minister Sapin houdt zich 24/24 uur beschikbaar om een deal te helpen verwezenlijken.
Ook vanuit de Griekse regering komen er nog tekenen die op enige wil tot samenwerking wijzen. Vice premier Yanis Dragasakis zei op Twitter dat zijn regering nauw blijft samenwerken met de ECB en de eigen nationale bank met het oog op de stabiliteit van de banken. Hij zei dit na een ontmoeting met voorzitter Draghi van de ECB.
Wat niet wegneemt dat er vooral een enorme kloof blijft tussen Griekenland en de rest van de eurozone, een kloof die ook gevolgen kan hebben voor het buitenlands beleid. De Griekse minister van Buitenlandse Zaken zou er volgens mediaberichten aan hebben herinnerd dat zijn land een vetorecht heeft.
We hadden dus al parlemetariërs die in de rij staan voor de biljettenverdeler in het parlement.
En ook ministers:
En nu ook happenings waarbij Grieken uitvaartrituelen opvoeren aan hun biljettenverdelers:
De Grieken storten zich niet enkel op flappentappers:
De impact van de briefing van voorzitter Dijsselbloem was zeer groot. Collega Bart Haeck vertelde ons net hoe diplomaten geschokt rondlopen omdat alles wat zij de voorbije tijd hebben proberen te voorkomen, nu toch dreigt te gebeuren. Een Griekse journalist begon na de briefing te wenen.
Woordvoerders, diplomaten en politici zijn enorm gespannen. Het is duidelijk dat de eurzone in een majeure politieke, juridische en financiële crisis is gestort.
Het gaat overigens hard tegen onzacht. De Griekse premier Tsipras zou kanselier Merkel en president Hollande gezegd hebben dat het referendum volgende week doorgaat wat de eurogroep ook beslist. En uiteraard worden er volop verwijten uitgewisseld.
Er duiken berichten op dat de Griekse oppositie een motie van wantrouwen gaat indienen tegen de regering-Tsipras. Dat zou het referendum meteen een week naar achter duwen. Wachten op officiële bevestiging.
De toestand van de Griekse banken is bijzonder zorgwekkend. Collega Bart Haeck:
De vraag is hoe de ECB moet omgaan met de Griekse systemische banken en met de filialen van die banken in andere landen zoals Cyprus. Er zijn kapitaalcontroles nodig maar de Griekse minister van Financiën zei vroeger al daar niet van te willen weten. De procedure voor dit soort noodsituaties is dat de centrale bank van het getroffen land de minister van Financiën vraagt een wetsontwerp op te stellen voor kapitaalcontroles, dat dan wordt voorgelegd aan het parlement. Maar wat als die minister niet meewerkt? Het is op dit soort vragen dat de 18 overblijvende ministers van Financiën een antwoord moeten vinden.
Hier ziet u de verklaring van de eurogroep, of beter gezegd van de eurogroep zonder Griekenland:
De Griekse minister Varoufakis heeft vragen bij de wettelijkheid van de verklaring.
Collega Bart Haeck meldt dat Varoufakis, nu een onderhoud heeft met Mario Draghi van de ECB. Zondag is er een vergadering van de ECB. Zonder steun van de ECB via de Emergency Liquidity Assistance ziet het er bijzonder slecht uit voor de Griekse banken. Aangenomen wordt dat de ECB de kraan nooit zal dichtdraaien zonder politieke dekking, de vraag is of ze die dekking nu dit weekeinde krijgt. Dat zal dus zondag blijken. Deze tweet geeft een mooi beeld van de toestand:
Voorzitter Dijsselbloem zei dat de vergadering van de eurogroep verdergaat om maatregelen te bespreken die de stabiliteit van de eurozone moeten vrijwaren. Hij legde uit dat in de voorstellen van de instellingen volop rekening werd gehouden met de moeilijke situatie van Griekenland. Toch verwierpen de Griekse autoriteiten dit en besloten ze een referendum met negatief advies te organiseren. Dijsselbloem noemt dit 'onfair'. Hij wees er ook op dat de voorstellen niet definitief waren en er nog werd over onderhandeld. Het feit dat de Grieken de gesprekken afbraken noemde hij 'erg betreurenswaardig'.
Het steunprogramma zal dinsdagnacht aflopen. De overblijvende ministers komen nu dadelijk opnieuw bijeen.
De slotverklaring werd niet goedgekeurd door de Griekse vertegenwoordiging. Volgens Dijsselbloem vroegen de Grieken een maand verlenging, maar hij zei niet in te zien hoe het land een maand zonder geld had kunnen overleven. Het vertrouwen is nu duidelijk helemaal zoek: zelfs bij een 'ja'-resultaat bij een referendum is het de vraag of de Griekse regering de maatregelen zou uitvoeren.
De eurogroep onderbreekt haar werkzaamheden. Licht wanhopige collega's melden dat er eerst een persconferentie was aangekondigd, vervolgens werd die afgelast maar nu zou ze toch plaatshebben. De ministers van Financiën zouden nadien informeel verder vergaderen maar zonder Varoufakis.
Volgens het Franse persbureau AFP en volgens onze collega Bart Haeck hebben de ministers van financiën het verzoek van Griekenland om het steunplan te verlengen, afgewezen.
Hier is de link naar de persconferentie van voorzitter Dijsselbloem van de eurogroep.
Even tussendoor: net zoals veel Europeanen, is Wall Street de aanslepende Griekse crisis hartsgrondig moe. Volgens Business Insider hebben traders onderling de term 'Gretigue' in gebruik genomen. Verklaard als 'a fatigue of all thing Greek'.
Het ziet er echt niet goed uit voor het Griekse dossier. Van een 'korte verlenging' om in goede omstandigheden een referendum te organiseren, lijkt niet veel in huis te komen, lettend op de verklaringen van de excellenties. De Duitse minister van Financiën is bijzonder duidelijk:
Zijn Spaanse collega De Guindos zegt onomwonden dat een Grexit dichterbij komt. En de Slovaakse minister tweet:
De Griekse minister van Financiën, Varoufakis, zei dat hij zal aandringen op een uitstel van enkele weken. Op die manier moet het referendum in goede omstandigheden kunnen plaatsvinden.
Direct na de televisietoespraak van Tspiras vrijdag vormden zich echter midden in de nacht rijen voor de Griekse geldautomaten. De afgelopen weken hebben ongeruste Grieken miljarden euro's cash bij Griekse banken weggehaald.
Zaterdagochtend waren er volop berichten over meer lege bankautomaten dan normaal. Dit is wat onze correspondent in Athene meldt:
Hij voegt er wel aan toe:
Ook parlementariërs geven toch een enigszins bevreesde indruk door de geldautomaat van het parlement te belegeren.
De reacties van de ministers in Brussel zullen ook door de Griekse parlementsleden nauwlettend worden gevolgd. In het Griekse parlement is het debat bezig over het referendum. De Griekse oppositie schiet alvast met scherp op premier Tsipras. De socialistische partij Pasok vraagt zijn ontslag en nieuwe verkiezingen. De centrumpartij To Potami en de conservatieve Nieuwe Democratie zeggen dat de regering Tsipras Griekenland uit de euro aan het duwen is, iets waartegen zij zich fel verzetten.
De oppositie vraagt president Pavlopoulos de grondwettelijkheid van het referendum te onderzoeken. Sommigen zijn in de demarche van de regering zelfs een begin van staatsgreep. De regering van haar kant verdedigt het referendum uiteraard terwijl ze ook duidelijk de Grieken aanzet het herstelplan van de 'instellingen' te verwerpen.
De volksraadpleging zou op zondag 5 juli plaatshebben. Tsipras wil in de tussentijd de geldverstrekkende instanties vragen om een verlenging van de deadline. Die werd eerder vastgesteld op 30 juni.Volgens Tsipras hebben de geldverstrekkers een ultimatum voorgelegd dat indruist tegen de waarden van Europa. Het raadplegen van de soevereine wil van het Griekse volk kan daarop de enige reactie zijn, aldus de Griekse premier.
Het Griekse parlement zou tegen 19 uur stemmen. Het referendum heeft betrekking op twee documenten van de instellingen (de Europese Commissie, de ECB en het IMF): een document over hervormingen ('Reforms for the completion of the Current Program and Beyond') en een over de schuld ('Debt sustainability').
Voorzitter Jeroen Diijsselbloem van de eurogroep (de ministers van financiën van de eurozone) zegt dat Athene nu 'de deur voor verdere gesprekken gesloten heeft'. De eurozone zal het nu hebben over de 'verdere gevolgen'.
'Ik ben heel negatief verrast door de beslissingen van de Griekse regering. Zij hebben blijkbaar de laatste voorstellen van de drie instellingen verworpen en op die negatieve basis stellen zij het parlement een referendum voor', aldus Dijsselbloem, die het 'een droevige beslissing' vindt van de Griekse regering.
De Finse minister van Financiën Alexander Stubb zegt dat er een duidelijke meerderheid in de eurogroep is tegen verlenging van de steun aan Griekenland. Onze collega Kris van Haver meldt dat 'het krediet van Griekenland op is' bij de eurogroep.
Welkom op deze liveblog over de Griekse crisis. De onzekerheid is bijzonder groot nadat de Griekse regering vrijdagnacht voor volgende week zondag een referendum aankondigde. De ministers van financiën van de eurozone komen nu bijeen in Brussel. Het was aanvankelijk de bedoeling een verlenging van het herstelpakket voor Griekenland te bespreken. Hierbij krijgt het land financiële steun in ruil voor hervormingen en besparingen. Nu de Griekse premier Tsipras een referendum organiseert en daarbij de bevolking oproept dat plan te verwerpen, is de toestand heel anders geworden.
Griekenland vraagt, in afwachting van het referendum, een verlenging ‘van een paar dagen’ van het reddingsprogramma dat op 30 juni afloopt. Dan moet Athene 1,5 miljard aan kredieten aan het IMF terugbetalen. Geld dat de Griekse regering niet heeft en dus moet zien te herfinancieren.
Het is allerminst zeker dat die korte verlenging wordt toegezegd.
De Belgische minister van Financiën Johan Van Overtveldt reageert als volgt:
En hij vervolgt:
