Bestrijders mijnbouwproject grijpen macht in Groenland

Groeit Groenland de komende decennia uit tot een uranium- en zeldzameaardmetalenhub? Die vraag vormde dinsdag de inzet van de parlementsverkiezingen op het grootste eiland ter wereld.

Het speelveld was voor aanvang van de stembusgang duidelijk. Wie het mijnbouwproject genegen is, gaf zijn stem best aan Siumut, de sociaaldemocratische partij die sinds Groenlands autonomie in 1979 vrijwel onafgebroken aan de macht was. Kiezers die huiveren bij de gedachte aan de exploitatie van de site van Kuannersuit, zochten best hun toevlucht bij Inuit Ataqatigiit (IA), de groen-linkse Inuit-partij.

Milieu versus economie

Zoals de peilingen voorspelden, trok IA aan het langste eind. De partij van Mute Egede wist 36,6 procent van de kiezers te verleiden. De score levert haar 12 van 31 parlementszitjes op. Dat zijn er vier meer dan de afgelopen jaren.

De sociaaldemocraten strandden weliswaar op de tweede plek. Maar tegen de verwachtingen in slaagde de aftredende regeringspartij er met een score van 29,4 procent in haar zetelaantal met een exemplaar op te krikken. Siumut mag voortaan tien leden naar het parlement sturen.

'De boodschap van de kiezers is duidelijk: ze zijn niet bereid het milieu op te offeren voor de economie', analyseerde Mikaa Mered, specialist van de poolgebieden aan SciencesPo in Parijs, de uitslag.

IA had er de afgelopen weken geen geheim van gemaakt het omstreden mijnbouwproject in de koelkast te willen stoppen bij verkiezingswinst. Omdat de Inuit-partij geen volstrekte meerderheid veroverde, moet ze de volgende dagen wel op zoek naar partners. Wellicht gaat ze in zee met een of twee kleinere partijen.

Licentie

De kans dat het Australische Greenland Minerals, dat sinds 2016 een Chinees overheidsbedrijf als grootaandeelhouder heeft, alsnog naast een licentie voor de exploitatie van de Kuannersuit-site grijpt, lijkt reëel als IA erin slaagt een kabinet op de been te brengen.

De Inuit-partij weet zich in haar verzet tegen het mijnbouwproject gesteund door een grote meerderheid van de bevolking. 63 procent van de Groenlanders gaf maandag aan gekant te zijn tegen de exploitatie van de site die naast uranium wellicht een van de grootste voorraden zeldzame aardmetalen ter wereld herbergt (zie inzet onderaan).

Maar het gebied bevindt zich ook op een steenworp van Narsaq. De zowat 1.300 inwoners van het dorp zijn beducht voor de impact op het milieu en op hun gezondheid omdat de exploitatie leidt tot radioactief afval. Bovendien ligt de site in Groenlands enige landbouwgebied.

Voor een meerderheid van de zowat 41.000 stemgerechtigden wogen die argumenten in het stemhokje zwaarder door dan de mogelijke positieve effecten op de economie. Het project zou de overheidskas niet alleen heel wat inkomsten opbrengen. Het zou ook honderden jobs voor Groenlanders creëren.