Brexit werpt schaduw over EU-relaties met Zwitserland

Sinds het brexitreferendum zit de klad in de relaties tussen de Europese Unie en Zwitserland. Europa wilde de ruim honderd bilaterale akkoorden, die tussen 20 en 50 jaar oud zijn, moderniseren. Het eiste daarbij rol op voor het Europees Hof van Justitie. Maar de vrees voor arbeidsmigratie en een neerwaartse druk op de hoge lonen regeerde in Zwitserland. In 2018 werd een kaderakkoord onderhandeld, maar dat zal dode letter blijven, maakte de Zwitserse federale raad woensdag bekend.

De consequenties zijn groot. Zwitserland zal niet meer kunnen deelnemen aan Europese onderzoeksprogramma's. Ook de vrije toegang tot de Europese markt, via een wederzijdse erkenning van elkaars producten, dreigt geleidelijk te verdwijnen.

Om toegang te krijgen tot de Europese interne markt betalen partnerlanden, zoals Noorwegen en IJsland, jaarlijks een bijdrage aan de Europese subsidiepot voor arme EU-landen. Zwitserlands laatste storting dateert van 2012. Om deel te nemen aan Europese onderzoeksprogramma's moet die rekening eerst vereffend worden en een nieuwe bijdrage worden gestort, zeggen EU-experts. Bern kan ook niet meer kiezen aan welke programma's het deelneemt. Intekenen betekent aan alles meedoen.

Europa eiste een dynamische overname van de Europese regels, om van de huidige wederzijdse erkenning van producten en diensten te blijven genieten. Nieuwe Europese regels voor medische hulpgoederen, zoals scanners, prothesen of beademingsapparaten, werden woensdag van kracht. Zwitserse exporteurs van die hightechtoestellen hebben voortaan een EU-erkenning nodig om hun waar in Europa kwijt te raken.