Europa woest over Wit-Russische kaping Ryanair-vlucht

Op de Europese top in Brussel stonden maandag en dinsdag normaal de relaties met Rusland en het Verenigd Koninkrijk op de agenda. Maar raadsvoorzitter Charles Michel wil ook de Wit-Russische kwestie aankaarten, deelde zijn woordvoerder zondagavond op Twitter mee. 'Gevolgen en mogelijke sancties zullen bij deze gelegenheid worden besproken', luidt het.

De Wit-Russische president Alexandr Loekasjenko zou naar verluidt zondag persoonlijk het bevel hebben gegeven om een Ryanair-vlucht aan de grond te zetten. De vlucht werd onderweg van Athene naar Vilnius vlak voor de grens met Litouwen door een Wit-Russisch gevechtsvliegtuig gedwongen in Minsk te landen, onder het mom van een bomalarm.

Aan boord van de Boeing 737-800 zat volgens de mensenrechtenorganisatie Wesna de door de Wit-Russische president gezochte blogger en opposant Roman Protasevitsj. Hij werd na de landing opgepakt. 'Schandalig en illegaal', noemde Commissievoorzitster Ursula von der Leyen de kaping. Ze roept Minsk op Protasevitsj meteen vrij te laten.

Wegens de aanhoudende onderdrukking van de democratische beweging in Wit-Rusland heeft de EU vorig jaar al sancties uitgevaardigd tegen Minsk. Er staan zo'n 60 personen uit de voormalige Sovjetrepubliek op de EU-sanctielijst. De strafmaatregelen omhelzen inreisverboden en maken het mogelijk om vermogens te bevriezen.

Verscheidene staats- en regeringsleiders van de Europese lidstaten, onder wie premier Alexander De Croo, eisten zondag om de kwestie op de dagorde van de Europese top te zetten. De Croo pleit ervoor de Wit-Russische luchtvaartmaatschappij Belavia de toegang tot Europese luchthavens te ontzeggen.

De felste reactie kwam van buurland Polen. 'Dit is een daad van staatsterrorisme en mag niet ongestraft passeren', tweette premier Mateusz Morawiecki.

NAVO

De ambassadeurs van de NAVO-lidstaten komen dinsdag bijeen.

De Wit-Russische ambassadeur werd maandag op het matje door de minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès. Tijdens het gesprek heeft Wilmès de ambassadeur duidelijk gemaakt dat journalist-opposant Roman Protasevitsj vrijgelaten moet worden. Daarnaast heeft Wilmès de man ook herinnerd aan de Belgische steun voor de democratische aspiraties van de bevolking in Wit-Rusland.