Krim kiest voor Rusland

‘Het referendum  is illegaal en de uitslag zal niet erkend worden’, luidde het in een officiële medeling van de Europese Unie zondagavond. ‘Alleen met diplomatieke onderhandelingen kunnen we een oplossing vinden. We herhalen dat we de schending van de Oekraiënse soevereiniteit en van de territoriale integriteit veroordelen.'

'We roepen Rusland op zijn militaire troepen in het land te reduceren tot het niveau van voor het uitbreken van de crisis. De Ministers van Buitenlandse zaken zullen de situatie morgen (maandag, nvdr) evalueren en beslissen over bijkomende maatregelen.’ 

EU foreign ministers to decide on additional measures tomorrow #Ukraine— Herman Van RompuyVerified account (@euHvR) 16 Mar 2014

Bulgarije liet weten dat het 'samen met enkele andere EU-landen terughoudend is over sancties'. Volgens de Bulgaarse premier Plamen Orecharski zouden 'verschillende Europese landen de grootste verliezers zijn' van sancties tegen Rusland. Bulgarije is zelf voor zijn energievoorziening erg afhankelijk van leveringen van gas uit Rusland via Oekraïne.

Ook de VS hebben meteen gereageerd. 'We aanvaarden geen volksraadpleging in een sfeer van intimidatie en dreiging met geweld', zei Jay Carney, woordvoerder van het Witte Huis. Hij sprak over 'gevaarlijke en destabiliserende' actie van Rusland, dat van oordeel is dat de Krim-bevolking het recht had om te beslissen over zijn eigen toekomst. 'De schending van het internationaal recht en militaire interventie zal leiden tot stijgende kosten voor Rusland, niet alleen door sancties opgelegd door de VS en bondgenoten, maar ook door het directe resultaat van de destabiliserend actie.'

Ondertussen hadden Amerikaans president Obama en zijn Russische ambtsgenoot Poetin ook een telefoongesprek. Daarin onderstreepte Poetin dat het referendum 'volledig conform internationaal recht' is verlopen. Hij verwees daarbij naar de afscheuring van Kosovo enkele jaren geleden, iets wat toendertijd tegen de zin van Rusland gebeurde. Obama van zijn kant herhaalde dat de uitslag van het referendum nooit erkend zal worden door de VS en waarschuwde voor sancties.

In een referendum kon de bevolking van de Krim - voor 60 procent bestaande uit Russen - zich uitspreken over de vraag of ze zich wil afscheuren van Oekraïne en toetreden tot Rusland. De Krim is voor Rusland van strategische waarde wegens de ligging aan de Zwarte Zee. De Russen hebben er al 200 jaar een Russische vloot. 

De pro-Russische premier van de Krim, Sergej Aksjonov, sprak zondag van een 'historische beslissing'.

Hij verklaarde bovendien dat de Krim maandag officieel zijn toetreding tot Rusland zal vragen. "Het parlement van de Krim komt maandag samen tijdens een bijzondere zitting om een officieel verzoek op te stellen om toe te treden tot de Russische Federatie." In de steden Simferopol en Sebastopol op de Krim zijn zondagavond duizenden mensen op straat gekomen om de uitslag van het referendum te vieren. 

De opkomst voor het referendum was groot. Naar schatting 80 procent van de stemgerechtigden kwamen opdagen. Het referendum verliep zonder incidenten. En alles zou naar Europese normen verlopen zijn, aldus het Bulgaarse parlementslid Pavel Tsjernev, lid van de internationale waarnemersmissie. 

De Russische en de Oekraïense strijdkrachten zijn tijdens het weekend tevens tot een bestand gekomen dat loopt tot vrijdag 21 maart, zo meldde Igor Tenjoek, de Oekraïnse interim-minister van Defensie. Tot dan zullen de Oekraïense basissen op de Krim niet meer geblokkeerd worden. De basissen, die tot nu geblokkeerd waren door Russische of pro-Russische troepen, zullen tijdens de "wapenstilstand" hun reserves kunnen aanvullen. Tenjoek zei nog dat Rusland zijn troepenmacht op de Krim blijft uitbreiden en dat er al 22.000 militairen op de Krim zitten.