Oekraïne beschuldigt Moskou van invasie

In de aanloop naar het referendum op de Krim zijn de spanningen tussen Oekraïne en Rusland gisteren flink opgelopen. Volgens het regime in Kiev vielen Russische troepen gisteren het Oekraïense grondgebied binnen.

Russische troepen namen het dorp Strilkove in de regio Cherson ingenomen (zie kaart hieronder). De regio ligt op een dunne landstrook ten oosten van de Krim. Tot dusver leken de Russische militaire activiteiten in Oekraïne zich te beperken tot de Krim.

Het ministerie spreekt over een 'militaire invasie' en eist dat de Russen hun troepen onmiddellijk terugtrekken uit het grondgebied van Oekraïne. Tientallen militairen zouden het dorp zijn binnengevallen. Ze kregen daarbij onder meer steun van legerhelikopters.

Statement @MFA_Ukraine with respect to assault landing of the Rus Armed Forces in the Kherson region on March 15 http://t.co/kHvpa36kn5— MFA of Ukraine (@MFA_Ukraine) 15 maart 2014

Over het conflict in Cherson bestaat nog veel onduidelijkheid. Het ministerie van Defensie maakte eerder zaterdag nog bekend een Russische inval in het gebied te hebben afgeslagen, maar die informatie is mogelijk achterhaald.

Volgens de Oekraïense grenswacht is uit gesprekken met de Russen gebleken dat ze naar het gebied zijn gestuurd om een lokale gasinstallatie te bewaken tegen terroristen.

Grotere kaart weergeven

Een woordvoerder van de grenswacht liet weten dat de Russen loopgraven aanleggen en 'andere technische werkzaamheden' uitvoeren. De Russen zouden de gasinstallatie hebben ingenomen, maar van een militaire confrontatie met Oekraïense troepen zou nog geen sprake zijn geweest.

Kremlin-agenten

Eerder op de dag had de interim-president van Oekraïne, Alexander Toertsjinov, Rusland beschuldigd van het organiseren van geweld in het oosten van zijn land.

Bij incidenten tussen Oekraiense nationalisten en pro-Russische activisten vielen deze week in totaal drie doden. De incidenten vonden plaats in de oostelijke steden Charkov en Donetsk.

Volgens interim-president Toertsjinov zijn 'agenten van het Kremlin' verantwoordelijk voor die onlusten. 'U weet net als wij wie de massaprotesten in het oosten van Oekraïne organiseert', zei hij in het parlement in Kiev. 'Het zijn Kremlin-agenten die dat organiseren en financieren, die er voor zorgen dat mensen worden vermoord.'

Moskou wees eerder juist Oekraïense 'militante nationalisten' aan als veroorzakers van de onrust. Vrijdag had het ministerie van Buitenlandse Zaken gedreigd in te grijpen om de etnische Russen in Oekraïne te beschermen.

De Russische minister voor de Mensenrechten, Konstantin Dolgov, riep de Oekraïense regering zaterdag op om de nationalistische groepen onwettelijk te verklaren. 'De Banderagroepen in Oekraïne zouden verboden moeten worden, omdat ze aanzetten tot etnische haat', zei Dolgov.

Janoekovitsj

Sinds de afzetting van president Janoekovitsj op 22 februari, zijn in het Russischsprekende oosten en zuiden van het land steeds vaker opstoten van geweld tussen aanhangers van de vroegere regering en nationalisten. Donderdag kwam nog een 22-jarige pro-Oekraïense manifestant om het leven in Donetsk.

De spanning stijgt bovendien in de aanloop naar het referendum van zondag op het schiereiland Krim. De bevolking kan dan kiezen voor een aanhechting van de regio bij Rusland.

Naar alle verwachting keuren de Kriminwoners het voorstel goed. Etnische Russen zijn goed voor zowat 60 procent van de bevolking en zij zijn zeer argwanend over het nieuwe regime in Kiev.

De overgangsregering noemt het referendum - en de daaropvolgende aanhechting bij Rusland - illegaal. Als eerder symbolisch signaal keurde het parlement in Kiev zaterdag de ontbinding goed van het deelstaatparlement van de Krim.

In de VN-Veiligheidsraad stelde Rusland zaterdag trouwens zijn veto tegen een resolutie die het Krimreferendum veroordeelde. De tekst kreeg 13 van de 15 stemmen maar omdat Rusland als permanent lid vetorecht heeft, sneuvelde het voorstel. Tot ongenoegen van de Amerikaanse delegatie:

BREAKING: #UN Security Council just considered Resolution on #Ukraine, which Russia vetoed. #Russia was the only no vote.— US Mission to the UN (@USUN) March 15, 2014

Europese Unie

Het politieke luik van het associatie-akkoord tussen Oekraïne en de Europese Unie wordt op 21 maart ondertekend. Dat verklaarde de Oekraïense premier Arseni Jatsenjoek in een videoboodschap die zaterdag op de Oekraïense televisie werd uitgezonden.

'Ik heb een gesprek gehad met de voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy', zei Jatsenjoek. 'We zijn overeengekomen dat het politieke gedeelte associatie-akkoord ondertekend zal worden tijdens een top op 21 maart.' Het economische gedeelte wordt later ondertekend.    

Ex-president Viktor Janoekovitsj weigerde eind november dat economische deel te ondertekenen. Pro-Russiche aanhangers meenden toen dat het economische luik voor grote problemen zou zorgen voor de Oekraïense economie, die sterk ingebed is in de Russische economie.

De weigering leidde uiteindelijk tot de val van Janoekovitsj.