Varoufakis komt met nieuw voorstel

Vanavond loopt het reddingsplan voor Griekenland af en het land zal naar alle waarschijnlijkheid in gebreke blijven tegenover het IMF, waarmee Griekenland terechtkomt in een weinig benijdenswaardig clubje van pariastaten.

Griekenland stelt evenwel een derde reddingsplan voor. Minister van Financiën Varoufakis zal daarover een nieuwe brief overmaken. De eurogroep van ministers van Financiën zullen daar woensdag over beraadslagen. Eerder op de dag maakte Duitsland duidelijk te willen wachten op het referendum van zondag alvorens nieuwe beslissingen te nemen. Volgens een onbevestigd bericht in de Times of Malta, die zich beroept op de Maltese premier, zou de regering Tsipras het referendum willen opschorten mits aan niet nader bekende voorwaarden wordt voldaan. 

In Griekenland wordt betoogd door zowel voor- als tegenstanders van het beleid van de regering Tsipras. 

De conference call van de Eurogroep is afgelopen. Het is 'neen' voor wat betreft het verlengen van het bestaande programma en een schuldherschikking, maar de vraag voor een derde programma moet de 'normale procedure' doorlopen', wat betekent dat het niet op een uurtje tijdens een conference call kan worden beslist: 

#Eurogroups ends. Letter of @tsipras_eu includes three requests. Extension of programme or haircut not possible...cont...— Alexander Stubb (@alexstubb) June 30, 2015

...request for ESM-programme is always dealt with through normal procedures.— Alexander Stubb (@alexstubb) June 30, 2015

Maar... woensdag is  er een nieuwe eurogroepvergadering zijn. 

Also, another #eurogroup call tomorrow, I'm told. Ugh.— Peter Spiegel (@SpiegelPeter) June 30, 2015

Am told #Greece authorities want to send revised policy proposals. Hence need for tomorrow's #eurogroup.— Peter Spiegel (@SpiegelPeter) June 30, 2015

Collega Bart Haeck verneemt dat minister Varoufakis een nieuwe brief met voorstellen zal overmaken waarover zijn collega's van de eurozone dan woensdag beraadslagen. 

Griekenland zou het referendum opschorten indien de onderhandelingen worden heropend en er een akkoord is over 'vereiste voorafgaandelijke acties'. Dat zegt de Times of Malta, die hierbij de premier van Malta citeert. Er is geen bevestiging van dit bericht uit andere bron. 

Niet enkel de aanhangers van de regering komen in Griekenland op straat. In de gietende regen verzamelen in Athene pro-Europese betogers. 

#Greece #MenoumeEvropi #YestoEurope pic.twitter.com/ZyrwY8LJif— Efthimia Efthimiou (@EfiEfthimiou) June 30, 2015

'Ja' zeggen deze betogers voor het parlement, dit tegen de regering die zou willen dat de bevolking 'neen' stemt tegen de (nooit voltooide) plannen van de schuldeisers. 

Ondertussen staat de motor van minister van Financiën Varoufakis eenzaam voor het regeringsgebouw waar al 11 uur aan een stuk een crisisvergadering bezig is. 

Close up of Varoufakis' bike. Emergency government meeting has been going for 11 hours #Greece pic.twitter.com/JSvGIZg1HA— Derek Gatopoulos (@dgatopoulos) June 30, 2015

De Duitse kanselier Merkel maakt duidelijk dat Duitsland niet onderhandelt over een nieuw reddingsprogramma voor het Griekse referendum van volgende zondag heeft plaatsgevonden. 'Vooraleer het referendum zoals gepland is uitgevoerd, onderhandelen wij over helemaal niets nieuws', aldus de regeringsleider. Zij voegde er nog aan toe dat dit blijft gelden ook wanneer dinsdag nieuwe zaken worden voorgesteld. Het is volgens haar geheel de schuld van de Griekse regering dat het lopende reddingsplan vannacht afloopt. 

Het ratingagentschap Standard and Poor's verklaart de vier grote Griekse banken in 'gedeeltelijke wanbetaling' wegens de kapitaalcontroles die nu gelden in Griekenland. Het gaat over National Bank of Greece (NBG), Piraeus, Eurobank en Alpha. Maandag had het ratingagentschap Fitch al eenzelfde beslissing genomen.

Terwijl de Griekse regering het derde reddingsplan vraagt, lanceert ze ook een referendumwebsite in het Engels. 

Collega Bart Haeck brngt zijn analyse op Twitter: 

De waanzin. De Griekse regering wil het tweede reddingsprogramma niet meer, onderhandelt er over, breekt die onderhandelingen af (1/3)— Bart Haeck (@barthaeck) 30 juni 2015

legt een aanbod dat de Eurogroep nooit goedkeurde voor aan haar bevolking, adviseert neen te stemmen, en vraagt nu op vijf uur tijd (2/3)— Bart Haeck (@barthaeck) 30 juni 2015

een derde reddingsprogramma – stemming in parlementen inbegrepen - terwijl het tweede nooit ten volle is uitgevoerd. (3/3)— Bart Haeck (@barthaeck) 30 juni 2015

De brief van de Griekse premier doet de typografen pijn aan de ogen.  

Just to clarify, #Greece's current bailout almost surely will expire tonight. But request for 3rd programme brings negotiators back to table— Peter Spiegel (@SpiegelPeter) 30 juni 2015

Just got copy of @atsipras letter to #ESM. Asks for extension of current bailout & for restructuring of EFSF loans. Those unlikely to fly— Peter Spiegel (@SpiegelPeter) 30 juni 2015

Angela Merkel zou tijdens een bijeenkomst met de parlementsleden van haar partij gezegd hebben dat Duitsland geen nieuwe steunvraag van Griekenland wil bespreken voor het referendum van volgende zondag. Het persbureau AFP zegt dit vernomen te hebben van een deelnemer aan de vergadering. En vanuit Nederland kwam dit: 

VVD-kamerlid @markharbers maakt duidelijk: Als er vanavond iets moet worden verlengd, doet VVD niet mee. #Griekenland— Jeroen Stans (@JeroenStans) 30 juni 2015

Er wordt met het nodige scepticisme gereageerd op de vraag van Griekenland om een derde reddingsplan toegekend te krijgen. 

Tsipras wil derde noodlening (en schuldkwijtschelding). Het Nu-Dit-Weer-Gevoel slaat genadeloos toe...— Mathijs Bouman (@mathijsbouman) 30 juni 2015

Dus Grieken gaan stemmen over onafgerond pakket waar tsipras tegen is terwijl hij nieuw pakket wil waar hij Grieken niks over vraagt. ofzo— Arjan Noorlander (@noorlanderarjan) 30 juni 2015

Merkel zou inmiddels gezegd hebben dat zij haar parlement geen nieuw voorstel kan voorleggen voor het Griekse referendum van zondag. 

Om 19 uur is er een conference call van de ministers van Financiën van de eurozone over het Griekse verzoek voor een derde reddingsplan. Dit is bevestigd door de diensten van voorzitter Jeroen Dijsselbloem van de eurogroep. 

Ok, we kunnen met z'n allen naar huis. na de opwinding over een oud-nieuw plan van Juncker en een vraag van Tsipras voor een soort overbruggingskrediet, zegt de Duitse kanselier Angela Merkel volgens mediaberichten dat er voor vandaag 'geen nieuwe ontwikkelingen' zullen zijn in het Griekse dossier. 

Nog uitspraken van Merldel: 'Compromissen tussen partners zijn belangrijk maar we willen geen compromis omwille van het compromis.' Het is onduidelijk of Merkel dit alles zei voor of na de Griekse vraag naar een tweejarig reddingsprogramma. 

Griekenland vraagt een tweejarig reddingsplan bij het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM). Hierbij het ESM , zo meldt het persbureau Reuters. Het ESM zou Griekenland dan moeten steunen terwijl wordt gewerkt aan een schuldherschikking. Het ESM is een permanent noodfonds dat leningen geeft aan Europese lidstaten die in moeilijkheden zitten. Het volstort kapitaal bedraagt 80 miljard euro waardoor de vuurkracht 620 miljard euro zou bedragen. Het ESM coördineert zijn activiteiten nauw met het IMF. Volgens de diensten van premier Tsipras blijft Griekenland aan de onderhandelingstafel. 

Als bij toeval komt tegelijk het bericht dat een persbriefing door de Griekse overheid is afgelast wegens 'noodvergaderingen' én een bericht dat voorzitter Jeroen Dijsselbloem van de eurogroep een televisieinterview afzegt wegens 'dringende andere verplichtingen'. Meer hebben de waarnemers en traders niet nodig om op Twitter in overdrive te gaan. 

‘Het Griekse referendum maakt deel uit van het onderhandelingsproces, en komt niet in de plaats ervan.’ Die boodschap herhaalde de Griekse hoofdonderhandelaar Euclid Tsakalotos tijdens een interview met The Guardian. Ook premier Tsipras had maandagavond die boodschap verkondigd.

Tsakalotos geeft toe dat Athene en Brussel vorige week erg dicht bij een akkoord stonden. ‘Het idee was aanvankelijk om dat voor het parlement te brengen. Maar dan zijn we een stap verder gegaan, en hebben we besloten om het aan het Griekse volk in zijn geheel te vragen’, aldus Tsakalotos. Hij zegt niet te begrijpen waarom het programma met oog op het referendum geen vijf dagen kon worden verlengd. ‘Dat kan nu toch niet het einde van de wereld zijn.’

Zelfs bij een 'nee'-stem kan Griekenland voorlopig in de eurozone blijven. Dat heeft de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble dinsdag achter gesloten deuren gezegd. Aanwezigen berichten daarover. Daarmee zou de minister impliceren dat zelfs een stem tegen het programma van de Instellingen niet meteen tot een Grexit hoeft te leiden.  

Een Griekse regeringsbron had het gisteren al eens gezegd, en financiënminister Yanis Varoufakis zegt het nu nog eens. Griekenland gaat vannacht het IMF niet betalen. Het land zou normaal gezien 1,6 miljard euro moeten overschrijven op de rekening van het fonds. 

Een Duitse overheidsbron veegt het voorzichtige optimisme over een last minute-deal van tafel. Het is nu te laat om het Griekse steunprogramma nog snel te gaan verlengen, luidt het. Dat betekent ook dat Athene geen geld zal hebben om het IMF te betalen.

De beurzen volgen het ritme van de geruchten. Meteen na de Duitse uitspraak doken ze weer een halve procent naar beneden, net wanneer de openingsverliezen waren weggewerkt.

De commissievoorzitter heeft geen plannen om zondag naar Athene te trekken voor het referendum. Dat heeft de woordvoerder van de commissie, Margaritis Schinas, gezegd, 

Het lijkt er toch op dat er inderdaad wordt gewerkt aan een last minute-voorstel. Griekse overheidsbronnen hebben aan persagentschap Reuters bevestigd dat er weer wordt onderhandeld, en dat er 'initiatieven' zijn om toch nog tot een deal te komen. Het is een kwestie van uren als ze nog iets willen gedaan krijgen, gezien het hulpprogramma vannacht om 12 uur definitief afloopt.

Tijdens een telefoongesprek gisteren heeft EU-commissievoorzitter Jean-Claude Juncker aan de Griekse premier Tsipras het 'laatste voorstel' gedaan. Hij zou daarbij ook gevraagd hebben om voor middernacht gisteren nog een antwoord te geven, maar dat is uitgebleven. Toch blijven er nog enkele uren over waarin Tsipras de kans krijgt om een stap te zetten. Al is het verre van zeker of de Griekse premier dat nog zal doen. Tot dan blijven de huidige 'stappen en initiatieven' waarvan sprake zonder veel betekenis.

Er zijn berichten dat Griekse onderhandelaars toch weer zouden praten met de geldschieters. Een gerucht doet zelfs de ronde dat Tsipras alsnog bereid zou zijn om een 'laatste voorstel' van Jean-Claude Juncker te bekijken. Dat voorstel is er maandagavond inderdaad gekomen, maar het zou wel gewoonweg neerkomen op wat al op tafel lag toen Athene de onderhandelingen heeft afgebroken. Mocht Tsipras daar alsnog op in willen gaan, moet hij vandaag een brief schrijven aan de commissievoorzitter, en daarin ook beloven dat hij in aanloop naar het referendum campagne zal voeren voor een 'ja'-stem.

Het is niet duidelijk in hoeverre de geruchten allemaal kloppen, maar feit is wel dat er voor het eerst sinds het referendum vrijdagnacht werd aangekondigd weer sprake is van toenadering en nieuwe voorstellen. 

Vima newspaper reports Tsipras under pressure from some ministers, including Deputy PM Dragasakis to accept Juncker deal #Greece #euro— Nick Malkoutzis (@NickMalkoutzis) 30 jun. 2015

Sr #Greece off'l denies to me that @atsipras reconsidering 11th-hr @JunckerEU offer. But Athens may propose something else this afternoon— Peter Spiegel (@SpiegelPeter) June 30, 2015

Van het meest zuidelijke puntje van Puglia (Zuid-Italië) tot het dichtstbijzijnde Griekse eiland is het maar een paar honderd kilometer. Maar de mentale afstand tussen beide Zuid-Europese landen is veel groter geworden.

In een interview met de zakenkrant Il Sole 24 Ore maakt premier Matteo Renzi zich sterk dat Italië uit de vuurlijn is verdwenen. ‘We hebben een moedig parcours van structurele hervormingen afgelegd, de economie is aan het herstellen en de paraplu van de ECB beschermt ons.’ Renzi meent dan ook dat Italië niet zal getroffen worden mocht Griekenland in wanbetaling gaan.

Italian PM Renzi: "We haven't scrapped early retirements for Italians so that the Greeks could keep theirs". #Greece (sole24ore)— Vincenzo Scarpetta (@LondonerVince) 30 jun. 2015

De - vertaalde - vraag van het referendum zondag ziet er als volgt uit. Puur theoretisch spreken de Grieken zich dus uit over twee documenten van de Europese Commissie, de Eurogroep, de ECB en het IMF. 

Hoewel verschillende Europese leiders het referendum verbinden aan deelname aan de Eurozone, lijkt de Griekse regering dat niet zo te begrijpen. De flamboyante financiënminister Yanis Varoufakis zegt niet uit te gaan van een exit uit de euro, en dreigt zelfs met gerechtelijk stappen tegen Europa mocht het omgekeerde waarheid worden.

‘In de EU-verdragen is er niets voorzien voor een euro-exit en wij weigeren om die te accepteren’, zegt Varoufakis. ‘Over het lidmaatschap van Griekenland tot de eurozone kan niet onderhandeld worden’. Volgens de minister wordt er momenteel juridisch advies ingewonnen en onderzoekt Athene de mogelijkheid om stappen te ondernemen voor het Europese Hof van Justitie. ‘De Griekse regering zal gebruikmaken van al haar rechten’.

Het lijkt er hoe langer hoe meer op dat iedereen zijn eigen invulling zal geven aan het referendum dat nu zondag zou moeten plaatsvinden. Officieel krijgen de Grieken de vraag voor of tegen het Europese besparingsvoorstel te zijn.

Maar verschillende Europese leiders zeggen de bevraging te zien als een keuze voor of tegen deelname aan de eurzone. Onder meer de Duitse, Franse en Italiaanse regering nemen dat standpunt in. Premier Tsipras zelf ziet het dan weer als een keuze voor of tegen zijn persoon, gezien hij zijn politieke lot aan de uitslag verbindt. Bij een stem voor het Europese besparingspakket stapt hij op.

Vandaag/dinsdag is overigens dé deadline van 30 juni, waarop het Griekse hulpprogramma afloopt en Athene een lening van 1,6 miljard moet terugbetalen aan het IMF. Dat laatste zal niet gebeuren, waardoor Griekenland de stempel van ‘wanbetaler’ krijgt.

Maandag gaven de markten al een voorproefje van wat een Grexit zou kunnen veroorzaken. De beurzen gingen bij opening zoals verwacht flink de diepte in. En ook op politiek vlak verscherpte de toon. Tijdens een persconferentie haalde commissievoorzitter Jean-Claude Juncker hard uit naar de Griekse regering. ‘Ik voel me verraden’, zei hij. De Franse President Hollande en ook de Amerikaanse president Barack Obama waren iets milder, en mikken nog steeds op een toenadering.

Herlees hier de liveblog van gisteren.