Fauteuilnomaden

Digitale nomaden zijn mensen die van de ene plek naar de andere trekken en ondertussen hun brood verdienen door op afstand te werken. Zij waren de voorlopers die vanuit coffeeshops met Skype en cloudtoepassingen aan het werk gingen. Uiteraard vertoeven ze graag op exotische plekken zoals Thailand en Bali, maar ook minder tot de verbeelding sprekende locaties zijn mogelijk om dure regio's zoals Londen en Silicon Valley te ontvluchten.

Wikipedia vermeldt het boek 'Digital Nomad' waarin Tsugio Makimoto en David Manners het al in 1997 hadden over het fenomeen. Voor de echte pioniers van het 'locatie-onafhankelijke werken' kunnen we nog verder teruggaan, naar 1983, toen ene Steve Roberts in de Verenigde Staten rondreed op een ligfiets met een computer en een netwerkverbinding. Het ding heette BEHEMOTH, Big Electronic Human-Energized Machine, Only Too Heavy. 

Inmiddels kunnen digitale nomaden gespecialiseerde sites raadplegen om wereldwijd leef- en werkomstandigheden te vergelijken en hebben ze eigen conferenties waar ze ervaringen uitwisselen. Ze laten zich inspireren door boeken zoals 'The 4-Hour Workweek: Escape 9-5, Live Anywhere, and Join the New Rich' dat Timothy Ferris in 2007 publiceerde. 

Corona

De hippe digitale nomaden en de hoi polloi komen in deze coronavirustijd nader tot mekaar. De gewone werkmens werkt vanuit zijn living of keuken op de bedrijfscloud en doet aan videoconferencing. Hij of zij leert nieuwe tijdmanagementkunsten om tegelijk de kinderen op te voeden en te werken. De oorspronkelijke digitale nomaden van hun kant trekken niet meer rond maar zitten evenzeer aan hun woning gekluisterd als wij allemaal. 

Mariette Papic spreekt in haar boek 'Digital Nomad Manifesto' over allerlei categorieën van digitale nomaden. Er is de jetset van hoog opgeleide, digitaal geschoolde nomaden, er zijn activisten, ook 'hacktivisten' genoemd, de vluchtelingen voor wie de smartphone van levensbelang is, en digitale nomaden die in de VS vanop de gratis parkings van Walmart leven en werken.

Maar er zijn ook de fauteuilnomaden. Denk aan de gamer die zich voortdurend onderdompelt in virtuele ervaringen, of aan de in deze crisis alomtegenwoordige telependelaar. Op zich, denk ik, is telependelen nog niet genoeg om de eretitel 'digitale nomade' te krijgen, maar van het een komt het ander. Eenmaal beslagen in videoconferencing, gaat de telewerker ook familie en vrienden op die manier ontmoeten. Vervolgens ontstaan heuse telefeestjes. Zo was ik onlangs op een uitbundige videobijeenkomst van een dertigtal mensen. Die hadden het over een heel netwerk van videokroegen, videodiscussiegroepen en videoseksrooms. 

Reputatie

Nomaden hebben sinds het ontstaan van de landbouwmaatschappij geen te beste reputatie. Ze vallen moeilijk te controleren, hebben eigen gedachten en doen hun eigen zin. Ze ondermijnen het gezag van grote gecentraliseerde instellingen met hun keizers, koningen, priesters en CEO's. De filosoof Gilles Deleuze en de psychoanalist Félix Guattari schreven er in 1980 het prachtige boek 'Mille Plateaux' over.

De landsgrenzen worden bewaakt, drones begluren de burgers, verplaatsingen worden gemonitord, smartphones getraceerd. Maar op termijn zou wel eens kunnen blijken dat burgers die digitale nomaden worden heel eigenzinnig kunnen zijn.