'Prosus is almaar minder een monoholding'
weekboek
De coronastresstest
Net zoals de financiële crisis een stresstest was voor de banken, is de coronacrisis dat voor de politiek. Andermaal staat of valt alles met de vraag of er vertrouwen is dat de juiste beslissingen worden genomen. De antipolitiek ligt op de loer.
Toen in de ellenlange regeringsvorming MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez verweten werd niet te willen bewegen, omdat hij nooit beter af zou zijn dan met de regering-Wilmès, werd nogal makkelijk voorbijgegaan aan het politieke risico dat de Franstalige liberalen namen door het volle gewicht van de coronacrisis op de frêle schouders van Wilmès te leggen.
Ook PS-voorzitter Paul Magnette liet in de coulissen meermaals verstaan dat hij er niet gerust op was als de coronadodentol zou oplopen. Dat zou de politiek zwaar worden aangerekend, zeker als zou blijken dat niet altijd de juiste beslissingen waren genomen.
Uit een simulatie van de coronabarometer door De Tijd blijkt dat Brussel en Luik veel sneller maatregelen hadden moeten nemen om de nieuwe corona-uitbraak - die doet vrezen voor Bergamo-toestanden in de Luikse ziekenhuizen - onder controle te houden.
We worden geconfronteerd met een tsunami.
Nu worden we geconfronteerd met een 'tsunami', zoals minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) het zei. Ondertussen weet heel de wereld dat België opnieuw een van de zwaarst getroffen landen in Europa is. Wellicht gaan we deze week naar 20.000 besmettingen per dag, waardoor het groot alarm is. Hoe kunnen we dat onder controle krijgen?
Tweespalt
Het grote gevaar is een tweespalt in de regering-De Croo, merkt een partijvoorzitter van de meerderheid op. Er zijn verschillende krachten aan het werk en er staan botsende belangen op het spel, wat in de regering tot discussie leidt. De virologen dringen aan op lockdownscenario's, waarbij de individuele vrijheden zwaar worden beknot, terwijl de bedrijfswereld de economische gevolgen vreest.
N-VA-voorzitter Bart De Wever wijst op de kwalijke gevolgen van het ineenstorten van de federale teststrategie. 'Het (vermijdbare) instorten van de federale teststrategie dreigt zeer verlammend te worden voor de samenleving. Het grootste risico lijkt dat de economische weerbots nog veel zwaarder zal zijn…'
Het (vermijdbare) instorten van de federale teststrategie dreigt zeer verlammend te worden voor de samenleving. Het grootste risico lijkt dat de economische weerbots nog veel zwaarder zal zijn…
Daar komt in ons land altijd nog een communautaire laag boven op. De N-VA en de Vlaamse regering willen niet dat Vlaanderen de prijs moet betalen voor het lakse beleid in het zuiden van het land. Tegenover die regionale logica plaatst premier Alexander De Croo (Open VLD) het federale solidariteitsverhaal 'tous ensemble'. 'Het team van 11 miljoen Belgen zal het virus moeten verslaan', is De Croos oneliner.
De complexiteit van ons federale land maakt een eenheid van commando erg moeilijk. Die is in crisissituaties noodzakelijk om allemaal aan hetzelfde zeel te trekken. Dat gaf coronacommissaris Pedro Facon al aan toen hij wees op het falen van het beleid in de strijd tegen corona.
Coronamoeheid
Waar te makkelijk aan wordt voorbijgegaan, is dat in deze crisis de mentale gezondheid van de bevolking op de proef wordt gesteld, merkt CD&V-voorzitter Joachim Coens op. 'In eerste instantie ben ik bezorgd over de mentale gezondheid van de bevolking: jongeren die geen perspectief hebben, depressies die kunnen leiden tot zelfmoord.'
Ook Groen-voorzitster Meyrem Almaci ziet daarin het grote gevaar. 'Ik merk ‘coronamoeheid’ omdat dit weegt op het mentale welzijn van mensen. Onze nood aan sociaal contact is existentieel. Dat maakt remediëren niet makkelijk.'
In eerste instantie ben ik bezorgd over de mentale gezondheid van de bevolking: jongeren die geen perspectief hebben, depressies die kunnen leiden tot zelfmoord.
Dat is wat haar partijgenote Elke Van den Brandt in 'De afspraak' inriep als verzachtende omstandigheid voor het beleidsfalen in Brussel. Van den Brandt had het over de stress om moeilijke beslissingen te nemen, omdat er geen maatschappelijk draagvlak bestond voor het opnieuw inperken van de individuele vrijheden.
Corona heeft tot een gepolariseerd maatschappelijk debat geleid, waar voor- en tegenstanders elkaar bekampen, alsof het ging over een geloofsbelijdenis. Alle houvast valt weg, waardoor fake news en complottheorieën weer welig tieren.
Slapend rijk worden
De media spelen daarin een nefaste rol, vindt Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert. Want het is ook nooit goed, zoals bleek uit de vlammende commentaar die Bert Decaestecker, de hoofdredacteur van de grootste krant van het land, deze week schreef: 'Ik ben beschaamd om Belg te zijn.'
Ik denk dat de bevolking depressief wordt van elke dag de krant open te slaan.
'Ik denk dat de bevolking depressief wordt van elke dag de krant open te slaan', meent Lachaert. 'Neem je maatregelen, dan is het te veel, het kan niet, men maakt ons kapot. Neem je geen maatregelen, dan is het nalatigheid, er wordt niet bestuurd. In andere landen is er meer een gevoel van we moeten hier door', zegt Lachaert. 'Dat gebrek aan steun voor de maatregelen leidt ertoe dat de bevolking er niet in gelooft, de maatregelen in twijfel trekt en ze soms niet volgt.'
De angst zit er diep in dat de onvrede van de mensen de antipolitiek weer zal versterken. 'Het politieke risico is dat populisten slapend rijk worden omdat ze hun handen niet moeten vuil maken in deze crisis', beaamt Almaci.
Het politieke risico is dat populisten slapend rijk worden omdat ze hun handen niet moeten vuil maken in deze crisis.
Al hoopt ze dat de veerkracht van de mensen en de solidariteit sterk genoeg zijn. 'Deze tijden stellen ons hard op de proef en maken duidelijk hoe hard we verbonden zijn. Het diepe gevoel dat ons lot aan elkaar verbonden is, is belangrijk.'