Frankrijk bestrijdt tweede golf met lockdown 2.0

Twee weken nadat Emmanuel Macron op tv de invoering van een avondklok in de coronabrandhaarden van het land aangekondigd had, had hij woensdagavond om 20 uur opnieuw een afspraak met zijn landgenoten. En net als op 14 oktober bracht hij andermaal weinig opbeurend nieuws. Minder dan zes maanden na de 'déconfinement' zet de overheid vanaf vrijdag weer grotendeels het slot op de samenleving.

De maatregel valt de Franse president zwaar. Hij erkent dat zijn aanpak van de voorbije maanden niet het verhoopte resultaat heeft opgeleverd. Eind augustus had Macron zich nog sterk gemaakt een grote tweede uitbraak te kunnen voorkomen door te 'testen, te tracen en te isoleren'. 'Een nieuwe lockdown is de meest onbehouwen maatregel in de strijd tegen een virus. Dat mag je nooit vergeten. We stellen dan ook alles in het werk om te vermijden dat het land weer op slot gaat', klonk het op 28 augustus voor de Association de la presse présidentielle.

Onder druk van zijn wetenschappelijke adviseurs stuurde de president zijn strategie half oktober een eerste keer bij: hij legde een lokale avondklok op. De inwoners van de regio Parijs en acht andere metropolen mochten tussen 21 uur 's avonds en 6 uur 's ochtends enkel in uitzonderlijke omstandigheden - bij een medisch noodgeval of om te gaan werken - hun woning nog uit. Inmiddels is die maatregel naar andere regio's uitgebreid en geldt hij voor twee Fransen op de drie.

Vuurwerkshow

Desalniettemin blijft het coronavirus ook bij onze zuiderburen aan kracht winnen. 'Het virus ontploft overal in Europa. We hebben niet langer te maken met een exponentiële stijging, we zijn getuige van een vuurwerkshow! Als we niets doen, moeten dokters vanaf volgende week gaan triëren tussen covidpatiënten, slachtoffers van beroertes en van verkeersongevallen', liet een vertrouweling van Macron zich in de aanloop naar de speech van de president ontvallen.

De coronaboordtabel van het Franse ministerie van Volksgezondheid staaft die diagnose. Woensdagavond lagen in Franse ziekenhuizen meer dan 20.000 covidpatiënten. Dat is een verviervoudiging tegenover begin augustus. Op de intensieve zorg zijn ruim 3.000 van de 5.800 bedden ingenomen door mensen met de longziekte. In de zomer waren dat er minder dan 100.

De kans dat de overige bedden de volgende weken snel volstromen, is aanzienlijk. Frankrijk registreert dagelijks tussen 40.000 en 50.000 nieuwe gevallen. 'Maar wellicht ligt het werkelijke aantal twee keer zo hoog', gaf Macron woensdagavond toe. 'Als het virus zich in dat tempo kan blijven verspreiden, liggen de afdelingen intensieve zorg in de ziekenhuizen tegen half november vol.'

Nationale lockdown

Macron en zijn regering restte weinig anders dan snel bij te schakelen in een poging Sars-CoV-2 in te dijken. De afgelopen dagen passeerden verschillende pistes de revue: de avondklok vervroegen naar 19 uur, de regio Parijs, Lyon en Marseille in het weekend in quarantaine zetten of een nieuwe nationale lockdown invoeren.

Omdat al lang geen sprake meer is van enkele lokale brandhaarden, maar het virus in alle hoeken van het land raast, gaan Macron en zijn regering uiteindelijk voor de meest drastische optie: een 'reconfinement national'. 'We vragen de Fransen om net als in het voorjaar weer zo veel mogelijk thuis te blijven. Alleen om te gaan werken, naar de dokter te gaan en boodschappen te doen mogen de Fransen hun woning nog verlaten', zei de president.

Net als in het voorjaar mogen de Fransen de volgende weken hun departement ook niet verlaten. 'Onze grenzen met de Europese buren blijven open. Maar voor mensen van buiten de Europese Unie gaan ze dicht', ging Macron voort.

De maatregel gaat vrijdag in en geldt al zeker tot 1 december. Maar een exacte kopie van de twee maanden durende quarantaine dit voorjaar wordt deze lockdown niet, benadrukte Macron. Kleuters, leerlingen van het lager en het middelbaar onderwijs kunnen de volgende weken gewoon naar school blijven gaan. Het hoger onderwijs schakelt wel weer over op afstandsonderwijs.

Restaurants en cafés

De openbare dienstverlening is verzekerd en essentiële winkels, zoals supermarkten en apothekers, blijven de volgende weken gewoon open. Dat geldt ook voor bedrijven. Macron drong er bij werkgevers wel op aan zo veel mogelijk op telewerk over te schakelen.

'Niet-essentiële zaken gaan voorlopig wel dicht', voegde de president eraan toe. Om welke winkels het precies gaat, maakt de regering donderdag duidelijk. Maar vast staat nu al dat restaurants en cafés de deuren sluiten.

Voor de ondernemerswereld is deze maatregel een nachtmerriescenario. Werkgeversorganisaties lobbyden de voorbije dagen nog bij beleidsmakers om het land niet opnieuw in lockdown te zetten. 'Gaan we terug naar een scenario zoals dit voorjaar, dan stevent de Franse economie dit jaar niet af op een krimp van 10 procent, maar dreigt ze helemaal in elkaar te klappen', waarschuwde de Medef, de grootste werkgeversorganisatie van het land.

Om het leed van de getroffen sectoren te verzachten stelde Macron steunmaatregelen in het vooruitzicht. Restaurants, cafés, kleinhandelszaken, zelfstandigen en kmo's komen in aanmerking voor overheidshulp.