Franse kiezer mijdt 'coronaverkiezingen'

'De verkiezingen van de angst', zo omschrijven de Franse media de gemeenteraadsverkiezingen. Van de 47,7 miljoen kiezers kwam maar 45 procent opdagen. Dat is niet verwonderlijk, want zaterdag had de Franse regering bevolen om alle 'publieke gelegenheden die niet onmisbaar zijn voor de werking van het land' te sluiten.

Ondanks de geruststellende woorden van de Franse premier Édouard Philippe en president Emmanuel Macron, die het voorbeeld gaf in Le Touquet, bleef de kiezer weg. Vooral de oudere kiezers haakten massaal af, terwijl ze normaal de trouwste deelnemers zijn.

De gemeenteraadsverkiezingen waren vooral een lokale aangelegenheid. In kleinere gemeenten en steden betekende dat vooral dat het zetelende bestuur beloond werd en aan de macht blijft.

Minister in quarantaine

Algemeen boekten de groene partij EELV en het extreemrechtse Rassemblement National (RN) de grootste vooruitgang. 

De partij van Macron, La République en Marche, deed het zoals verwacht niet goed. Enkele minister wonnen wel vlot de verkiezingen in hun thuisstad: Gérald Darmanin, de minister van Begroting, haalde het in de eerste ronde in Tourcoing. De minister van Cultuur, Franck Riester, deed hetzelfde in Coulommiers. Riester zit in quarantaine omdat hij besmet is met het coronavirus.

In Le Havre streed premier Philippe voor zijn herverkiezing, Hij won de eerste ronde met 43,59 procent van de stemmen, maar zijn communistische tegenstander, Jean-Pal Lecoq, haalde 35,87 procent van de stemmen. De  kandidaat van EELV haalde 8,28 procent en de kandidaat van RN 7,31 procent. De verwachting is dat in de tweede ronde de stemmen van EELV naar Lecoq zullen gaan. Bij een nederlaag in de tweede ronde komt de positie van de premier onder zware druk te staan.

Door de lage opkomst, vallen er maar weinig conclusies te trekken op nationaal vlak. Voor Macron is dat een meevaller, ondanks de slechte resultaten van zijn partij.

Lockdown

De vraag is of de tweede ronde op 22 maart doorgaat. Macron houdt op dit moment uitgebreide consultaties daarover. De president overweegt alle verplaatsingen die niet levensnoodzakelijk zijn, te verbieden. Die totale lockdown, zoals eerder afgekondigd in Italië en Spanje, zou het openbaar leven totaal lamleggen.

Die maatregel maakt het organiseren van een tweede ronde onhaalbaar.

Steeds meer verantwoordelijken van andere partijen roepen de president op om de verkiezingen uit te stellen vanwege de 'gezondheidsoorlog', zoals Marine Le Pen (RN) het omschreef. Wel benadrukte ze dat de 'de uitslag van de eerste ronde verworven is'.

Maar daar wringt het schoentje, grondwetspecialisten waarschuwen dat het uitstellen van de tweede ronde automatisch leidt tot de annulering van de eerste ronde. Dat betekent dat de gemeenteraadsverkiezingen dan helemaal moeten worden overgedaan.

Deadline

De verwachting is dat de Franse president dinsdag de knoop doorhakt. Kandidaten hebben in theorie tot 18 uur de tijd om hun kandidatuur in te trekken of zich aan te sluiten bij andere lijsten. Dat is meteen ook de deadline voor een beslissing over de tweede ronde.

De uiteindelijke beslissing zal vallen na het inwinnen van het advies van gezondheidsspecialisten. 'Voor de democratische dynamiek is het wenselijk dat er een tweede ronde wordt georganiseerd, maar iedereen geeft de gezondheid van de Fransen voorrang', zei minister Julien Denormandie, die verantwoordelijk is voor de lokale overheden.