Party like it’s 1999?

W arren Buffett is geen fan van Initial Public Offerings (IPO’s, vakjargon voor de beursgang van een bedrijf). Door de jaren heen liet de meesterbelegger en miljardair zich herhaaldelijk laatdunkend uit over hoe dom het is van meet af aan in te stappen als een bedrijf naar de beurs trekt. ‘Je zit met een verkoper die iets te slijten heeft, en die dat pas doet als de prijs die hij ervoor kan vangen hoog genoeg is’, vatte hij zijn visie in 2012 samen. ‘Wie denkt dat je op dat moment geen goedkopere aandelen kan vinden, dwaalt.’

64 jaar hield Buffett vast aan zijn mantra. Sinds de beursgang van Ford Motor in 1956 liet het ‘Orakel van Omaha’ elke kans passeren om van bij het begin in beursgaande bedrijven in te stappen. Tot vorige week. Toen kocht Buffett zich met zijn investeringsvehikel Berkshire Hathaway voor in totaal 730 miljoen dollar in bij de IPO van de specialist in dataopslag Snowflake. Met succes. Tien dagen later noteert Snowflake zowat 90 procent hoger, goed voor een papieren winst van ruim 650 miljoen dollar.

Snowflake was de voorbije weken en maanden verre van de enige neofiet op de beurs. Vooral de Amerikaanse techindex Nasdaq trekt in een razend tempo nieuwkomers aan, die bij hun debuut doorgaans alleraardigst presteren. Ondanks de covidcrisis vonden dit jaar meer dan 100 nieuwe bedrijven hun weg naar de tabellen van de techbeurs, die samen bijna 30 miljard dollar vers geld tankten. Daarmee lijken we op weg naar het beste IPO-jaar in twee decennia. Ook de rendementen volgen. Jay Cordell, econoom aan de universiteit van Florida, becijferde dat IPO’s sinds begin dit jaar gemiddeld 42 procent rendeerden, het meeste in twintig jaar.

Zelfs Euronext Brussel lijkt mee te profiteren van het gunstige klimaat voor beursintroducties. Na jaren van vooral droogte vonden met de farmaspeler Hyloris, het antisnurkbedrijf Nyxoah en de specialist in de digitalisering van facturen UnifiedPost de voorbije weken liefst drie nieuwe namen de weg naar de Brusselse beurstabellen. Die laatste was deze week met een koerswinst van 19 procent op zijn eerste dag goed voor de meest succesvolle introductie in twee decennia. In de coulissen loopt de vastgoedspeler Inclusio zich warm voor een beursdebuut later dit jaar.

Dat bedrijven weer hun weg naar de beurs vinden, is op zich goed nieuws. De hele raison d’être van de beurs is een koppelteken vormen tussen het geld van spaarders en de financieringsnoden van ambitieuze bedrijven. Maar het razende tempo waarin geld wordt getankt en de indrukwekkende returns die dat oplevert voor investeerders doen hier en daar de alarmbellen afgaan. De legendarische Duits-Amerikaanse belegger Mark Mobius zei in een recent interview met The Economic Times dat het huidige enthousiasme hem akelig bekend voorkomt. ‘Ik zie waarderingen die door het dak gaan, vaak op basis van speculatie en geloof. Dat lijkt op de dotcomgekte van eind jaren 90.’

Oververhitting?

Heeft Mobius een punt? De gelijkenissen met de dotcomhype zijn op het eerste gezicht treffend. Naarstig wordt met geld gegooid naar technologiebedrijven die vaak nog geen eurocent winst hebben gemaakt. Dat enthousiasme leidt tot wat de ondernemer en financier Stijn Bijnens fijntjes ‘sportieve waarderingen’ noemt. Bijnens, vandaag CEO van de Europese IT-groep Cegeka, kan als de beste vergelijken. Hij bracht in 1999 in volle dotcomgekte zijn technologiebedrijf Ubizen naar de beurs. Daar surfte het aandeel aanvankelijk mee op de dotcomgekte, om mee de dieperik in te gaan nadat de zeepbel was doorprikt.

Bijnens ziet vandaag een gelijkaardige oververhitting. ‘De vergelijking met 1999 is zeker aan de orde. De vraag is vooral hoelang ze kan aanhouden. Dat kan even duren. Tussen de IPO van Netscape, dat de dotcomgekte destijds aftrapte, en het uiteenspatten van de dotcomzeepbel zat er ook vier jaar. De oververhitting kan dus even aanhouden.’

Toch wijzen specialisten erop dat er ook veel verschillen zijn met de hype van eind jaren 90. We moeten goed begrijpen dat de voedingsbodem voor deze IPO-boom anders is dan eind jaren 90, zegt beursspecialist Koen Hoffman, de CEO van de vermogensbeheerder Value Square. ‘We leven in een tijdperk van nulrente, iets wat we nooit eerder hebben meegemaakt. Op zoek naar rendement werd eerst naar vastgoed en staatsobligaties gekeken. Maar meer en meer stroomt het geld naar de beurs. Als geld en honger naar rendement voorhanden zijn, schept dat een positief klimaat voor nieuwe beursintroducties.’

Bovendien is het logisch dat het geld vooral naar technologie stroomt, zegt Koen Dejonckheere, de CEO van de Vlaamse investeringsmaatschappij Gimv. ‘We zitten in het midden van een Schumpeteriaanse omwenteling’, zegt hij, verwijzend naar de Oostenrijkse econoom Arthur Schumpeter, de vader van het economische concept ‘creatieve destructie’. ‘De coronacrisis heeft de digitalisering van ons leven nog versneld. Ik ben vooral opgelucht dat het geld naar de initiatieven stroomt die onze toekomst vormgeven.’

Ook de onderliggende kwaliteit van de bedrijven die hun weg naar de beurs vinden, is onvergelijkbaar met de gekte van eind jaren 90, toen beleggers zo stormliepen voor technologie dat prospectussen niet meer werden gelezen. Na verloop van tijd stapten beleggers in bij eender welke tech-IPO, omdat hij toch hoger zou schieten. Dat leidde tot absurde taferelen, waarbij bedrijven zonder noemenswaardige omzet en zonder zicht op rendabiliteit plots gewaardeerd werden op honderden miljoenen.

Het is in dat klimaat dat een miskleun als Boo.com - een hippe online modewinkel - 100 miljoen euro kon verbrassen voor het bedrijf ook maar één kledingstuk had verkocht. Of waarin Webvan, een online supermarkt, 1 miljard dollar mocht pompen in een enorme organisatie met 4.500 werknemers voor het besefte dat het geen plan had om geld te verdienen en roemloos ten onder ging. ‘Je kon in die periode bij wijze van spreken je gsm naar de beurs brengen’, zegt Bijnens. ‘Dat zie ik vandaag gelukkig niet meer gebeuren.’

Regulering

Toch draagt het huidige enthousiasme een risico met zich mee. Het gevaar is dat de honger naar rendement bij beleggers en de bijbehorende hoge waarderingen risicovollere bedrijven aantrekken die hun kans wagen op de beurs. En dat het succes van enkele de waardering van andere mee optrekt. Net zoals in 1999. ‘In dit soort klimaat loop je meer risico dat het kaf niet meer van het koren gescheiden wordt’, zegt Dejonckheere.

‘Kijk naar de Nasdaq’, zegt Bijnens. ‘Die wordt natuurlijk gedragen door de FANMAG-bedrijven - Facebook, Apple, Netflix, Microsoft, Amazon en Google - kwaliteitsvolle namen die tijdens de coronacrisis even betrouwbaar als staatsobligaties bleken te zijn. Maar niet iedereen is Apple of Microsoft. Daaronder hangen 200 à 300 aandelen die een waardering meekrijgen waar ik met mijn verstand niet bij kan.’

Sommige analisten bekijken de Brusselse stormloop op de aandelen van Nyxoah en UnifiedPost - die na hun IPO respectievelijk op zowat 400 miljoen euro en 680 miljoen euro worden gewaardeerd - met grote ogen. Niet dat die bedrijven niets voorstellen, verre van. Maar ze moeten nog aardig wat bereiken om die waardering te rechtvaardigen. Zouden bedrijven met zo’n risicoprofiel in meer kritische tijden even gemakkelijk zoveel geld ophalen?

Hoffman maakt zich geen grote zorgen, zegt hij. ‘Opportunisme zal altijd bestaan, maar de regulering is veel scherper dan twintig jaar geleden. Ik mag hopen dat een website die voorts een lege doos is, vandaag niet meer door de kwaliteitsfilters van de zakenbanken raakt.’

De vraag is of die regulering voldoende bescherming biedt zodra een bepaalde dynamiek ontstaat. ‘Het zijn ingewikkelde tijden voor investeerders’, zegt Bijnens. ‘Als je de techopmars van de voorbije maanden hebt gemist, mis je wellicht je targets. Durf je bepaalde dossiers dan te laten schieten? Je wordt bijna gedwongen mee te doen, wat de prijzen opdrijft. Maar dat het ook weer naar beneden zal gaan, daar mag u mij op citeren.’

Hoewel het opletten is, ziet Dejonckheere het huidige IPO-klimaat vooral als een niet te missen kans. ‘De enige bubbel die ik voorlopig zie, is een monetaire bubbel. We zitten in een klimaat dat inflatie combineert met nulrente. Dat is financiële repressie die ons spaargeld doet verdampen. Als je je geld op een spaarboekje laat staan, ben je in tien jaar gegarandeerd 20 procent kwijt. Waarom zouden we mensen dan niet stimuleren een deel van hun spaargeld te investeren in de toekomst van onze economie?’

Dejonckheere ziet de beurs als dé manier om bedrijven hier meerwaarde te laten creëren en hier te verankeren. ‘Kijk naar wat de vastgoedsector en de biotech in ons land hebben opgebouwd. Dat is te danken aan financiering via de beurs. Met het geld dat je daar ophaalt tegen hopelijk een hoge waardering kan je je organisatie uitbouwen en heb je plots middelen om overnames te doen. Dat is wat we willen voor onze technologiebedrijven. Dat ze kunnen kopen, in plaats van gekocht te worden door sectorgenoten die wel naar de beurs zijn getrokken.’

Grotere plaatje

De Gimv-CEO hoopt dat op Europees niveau snel werk wordt gemaakt van een regulerend kader dat de Europese kapitaalmarkten beter stimuleert, om de concurrentie met de Verenigde Staten en China te kunnen aangaan. ‘Zeker in technologie is snelheid enorm belangrijk. Als onze techbedrijven snel willen groeien, moeten ze snel aan financiering raken. Als dat niet lukt, is verkopen de enige optie om relevant te blijven. Dan komen onze kennis, onze data en uiteindelijk onze royalty’s en belastingen in buitenlandse handen terecht.’

Ook Hoffman hoopt dat het huidige IPO-momentum vooral positief wordt bekeken. ‘Er komt zo veel moois aan. In technologie, maar ook in groene energie, waterzuivering, noem maar op. Er staan mooie Belgische bedrijven klaar om het verschil te maken. Mensen moeten de kans krijgen daarin te investeren via de beurs. Dat komt op de lange termijn iedereen ten goede. Het kan altijd dat daarbij fouten worden gemaakt, maar dat mag het grotere plaatje niet vertroebelen.’