Politiek en experts temperen verwachtingen over lockdownexit

De voorbije zeven dagen hebben dagelijks gemiddeld 9.487 mensen positief getest op het coronavirus. Dat is nog altijd een bijzonder hoog aantal, maar wel 40 procent minder dan de week voordien. 'Goed nieuws', noemde nationaal coronabestrijder Steven Van Gucht de cijfers, zeker omdat het aantal ziekenhuisopnames eindelijk daalt. De voorbije week zijn dagelijks gemiddeld 596 mensen voor Covid-19 in het ziekenhuis opgenomen, 9 procent minder dan de week voordien.

In de ziekenhuizen liggen 6.948 coronapatiënten, van wie 1.469 op intensieve zorg. Daar is de piek nog niet bereikt, waardoor de belasting op de gezondheidszorg zeer groot blijft. 'Dat doet pijn', zei Frank Vandenbroucke (sp.a), de minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken, maandag bij Radio 1. 'Niet-dringende zorg wordt nog altijd uitgesteld en het personeel plooit zich dubbel.'

Exitstrategie

Omdat het aantal besmettingen afneemt, wordt weer over een exitstrategie gesproken. De gesloten cafés, restaurants en winkels snakken naar een perspectief en willen weten wanneer ze kunnen heropenen. Velen willen met de feestdagen in het vooruitzicht weten waar ze aan toe zijn. Maar Vandenbroucke tempert de verwachtingen: 'We gaan onze inspanningen nog een hele tijd moeten aanhouden.'

Als het aantal besmettingen op weekbasis blijft afnemen met 40 procent, zitten we tegen Nieuwjaar rond 200 besmettingen per dag. Verschillende virologen gaven aan naar 50 besmettingen per dag te willen evolueren. In dit tempo zou dat in de tweede helft van januari gebeuren. De vraag is bovendien of een week-op-weekdaling met 40 procent ook vanaf volgende week, als de meeste leerlingen weer naar school gaan, haalbaar is.

Coronabarometer

Aanvankelijk werd geopperd dat de coronabarometer een rol kan spelen bij de versoepelingen. Die zou leiden tot strengere regels als de pandemie aanwakkert en tot versoepelingen als ze meer onder controle raakt. Op basis van de huidige afname van het aantal besmettingen zou net voor Kerstmis een reeks versoepelingen mogelijk zijn. Maar Vandenbroucke ziet dat niet zitten. Hij vreest dat de coronabarometer kan leiden tot een jojo-effect. Versoepelingen kunnen de epidemie aanwakkeren, waardoor we volgens hem snel naar een derde golf kunnen evolueren.

Samen met een reeks experten zoekt Vandenbroucke naar een performantere exitstrategie. De coronabarometer krijgt daar allicht een plaats in, maar mogelijk met strengere of meer criteria. Of versoepelingen mogelijk zijn, hangt ook af van de testcapaciteit en de draagkracht van het contactonderzoek. Van dat laatste weten we dat Vlaanderen er behoorlijk goed in slaagt risicocontacten in kaart te brengen, in Brussel en Wallonië verloopt dat een pak moeizamer.

Voorzichtig zijn

Van Gucht beaamt dat de coronabarometer niet volstaat als instrument om naar soepelere maatregelen te navigeren. 'Je dreigt te veel versoepelingen tegelijk door te voeren. We moeten voorzichtiger zijn en net als in het voorjaar voldoende tijd laten tussen het afbouwen van bepaalde maatregelen.'

De heropening van de winkels lijkt een logische eerste stap, maar voor Kerstmis versoepelen, kan leiden tot een rush op de winkelstraten. 'Ik zou daar voorzichtig mee zijn', zegt Van Gucht. Naar de situatie van afgelopen zomer teruggaan, kan volgens hem niet. 'Wegens het goede weer konden we toen veel dingen buiten doen, waar het risico op een infectie veel minder groot is. Die luxe hebben we nu niet, waardoor de regels strenger zullen blijven dan in juli en augustus.'