Patricia Ceysens: 'Mijn ziekte was een kantelpunt'

Patricia Ceysens wilde de Wetstraat verlaten zonder afscheidsinterview. Ze was er nochtans 25 jaar actief: als Vlaams Parlementslid, Vlaams minister, fractieleider, ondervoorzitter van Open VLD en uiteindelijk als Kamerlid. De jongste jaren verdeelde ze haar tijd al tussen het parlement en haar bedrijf WeWatt. Op 26 mei koos ze bewust voor een onverkiesbare plaats om zich volop op het ondernemerschap te storten.

Die keuze had ook te maken met de oogtumor waarmee ze werd geconfronteerd. ‘Dat was een verwarrend moment’, zegt ze. ‘Ik kon niet alles blijven combineren en ik had nood aan positieve projecten en energie. Als oppositielid in de Leuvense gemeenteraad maar ook als parlementslid moest ik vooral uitblinken in negatieve kritiek. Dat ligt me hoe langer hoe minder. De ziekte was een kantelpunt. Je beseft plots dat het leven eindig is. Dan komt spontaan de vraag: wat wil ik het liefst?’

Ceysens ging het gevecht met haar ziekte achter de schermen aan. Een publiek afscheid wou ze niet. Toen we haar voor dit gesprek contacteerden, twijfelde ze lang. ‘Een publiek mandaat houdt in dat je een publiek figuur wordt. Maar ik had niet de behoefte mijn gevecht in alle boekjes uit te schreeuwen. Electoraal zou dat mogelijk interessant zijn geweest, maar ik vond dat niet fair tegenover medepatiënten die zonder veel aandacht moedig moeten zijn. Een oog verliezen is natuurlijk confronterend. Je kan er letterlijk niet naast kijken.’

Machocultuur

Haar afscheid van de Wetstraat is niet bitterzoet. ‘Ik vind het zo jammer dat mensen smalend doen over de politiek. Natuurlijk zijn er de pokeraars en de politici die gemene machtsspelletjes spelen, maar er zitten veel knappe koppen en veel talent in de politiek.’

‘Ik heb de politiek positief zien evolueren. Toen ik begin jaren 90 mijn eerste stappen in het parlement zette, was dat een absolute mannenwereld. Bij de VLD leefde toen een echte machocultuur en in de Leuvense gemeenteraad kon de burgemeester (Louis Tobback, red.) er ook wat van. Ik heb toen veel moeten incasseren, maar dat maakt je sterk. Voor twijfel of onzekerheid was geen plaats.’

‘Ik heb respect proberen af te dwingen en zo heb ik mee aan de weg getimmerd voor vrouwen en openheid in de politiek. De twee boegbeelden in mijn provincie zijn vrouwen (Gwendolyn Rutten en Maggie De Block, red.). Ik heb ze de politiek zien binnenkomen en nu staan ze aan de top. Die diversiteit is zo vanzelfsprekend geworden dat we zelfs moeten oppassen dat de slinger niet te ver doorslaat. Krijgt jong mannelijk talent in de politiek nog de kansen die het verdient? Waar zijn de mannelijke rolmodellen in het onderwijs? Wat met de andere vormen van diversiteit?’

Toen Ceysens haar eerste stappen in het bedrijfsleven zette, had ze het gevoel dat ze werd teruggekatapulteerd naar het begin van haar politieke carrière. ‘Het bedrijfsleven is nog altijd een heel mannelijke wereld, zowel bij de techstart-ups als bij de multinationals. Het ondernemerschap heeft wellicht enkele ingrediënten die vrouwen minder aantrekken. Ik pleit er zeker niet voor dat te reguleren, maar we moeten wel inzetten op rolmodellen en sensibilisering, want ik denk dat vrouwen het bedrijfsleven veel te bieden hebben.’

Handrem af

Enthousiast praat ze over de uitvoering van haar idee tot een product. Het idee was simpel: we moeten meer bewegen en we hebben nood aan meer duurzame energie. De uitwerking - een werktafel met pedalen die energie produceert - had heel wat voeten in de aarde.

‘Ik ben geen ingenieur, maar een juriste. Je moet dus de juiste expertise verzamelen. En als je je product eenmaal hebt, gaat het hard. We hebben ingezien dat we in sneltempo moesten internationaliseren. We hebben WeWatt met drie opgestart. Door mijn politiek werk kon ik er niet altijd evenveel tijd insteken. Nu gaat de handrem af en kan ik ons bedrijf voluit leiden. Dat betekent niet dat mijn maatschappelijk engagement verdwijnt, wel dat het een andere vertaling krijgt.’

‘Zowel in de politiek als in de bedrijfswereld kan je uiteindelijk alleen succesvol zijn als je je op darwinistische wijze succesvol aan nieuwe omstandigheden aanpast. Ik heb als minister van Economie en Innovatie enorm veel respect gekregen voor ondernemers, maar ik heb als ondernemer ook nog altijd enorm veel respect voor de politiek. In de politiek zijn zoveel onverwachte factoren dat je soms het gevoel krijgt dat je geblinddoekt op de snelweg rijdt en het raampje naar beneden moet doen om te kijken of je nog op de baan blijft. Dat gevoel ga ik alleszins niet missen.’