Slaat wereldvreemdheid ook toe bij het VBO?

Door Stefan Coucheir en Mariska Brosens, oprichters van Antenno, Common Ground, en Edoardo. Kmo-werkgever van 25 mensen.

‘Wij zullen toch wel weten wat leeuwendeel bedrijven wil?’, luidde de kop boven het interview met Pieter Timmermans in De Tijd van gisteren. De gedelegeerd bestuurder van de werkgeversorganisatie VBO verdedigt in het gesprek waarom hij arm in arm met de vakbonden de stemming in de Kamer over de afschaffing van de ecocheques afblokte.

Als Timmermans meent hier in naam van dé ondernemers te spreken, mist hij de nodige voeling met wat er echt leeft in de bedrijven. De stortvloed aan reacties op de sociale media zette dat ook extra in de verf.

En de discussie over de ecocheques is niet de eerste waarin het VBO getuigt van wereldvreemdheid. Eerder dit jaar pleitte het verbond er ook al voor om de vennootschapsbelasting niet te drastisch tot 20 procent te verlagen. Ook toen verslikten we ons in onze koffie bij het lezen van de ochtendkrant.

Als kmo-ondernemers staan wij met grote verbazing te kijken naar hoe vertegenwoordigers boven de hoofden van de mensen uit de praktijk spreken. Het feit dat de werkgeversorganisatie en de vakbonden rond de ecocheques één front vormen, is veelzeggend. Het symboliseert de absolute stilstand waarin ons land zich bevindt, mede door de institutionalisering van de macht.

Paternalisme

Net als bij de intercommunales is het misschien dringend tijd om structuren en machtsconcentraties uit de vorige eeuw eens tegen het licht te houden. Dergelijk paternalisme geeft geen antwoord meer op de noden van vandaag in de bedrijfswereld. Werkgevers en werknemers hebben gemeenschappelijke belangen. Zorg ervoor dat er een sterke dialoog is in de bedrijven en dat mensen dicht bij de beslissingen staan die ze samen nemen.

Al enkele dagen circuleerden de geruchten dat er een leger lobbyisten van de uitgiftebedrijven was neergestreken in de Wetstraat en bij de sociale partners. Achterkamertjespolitiek die in schril contrast staat met de daadkracht en transparantie die gewenst zijn. De hunker bij ondernemers naar een radicale fiscale en administratieve vereenvoudiging is immens.

Laat ons nu voor eens en altijd een einde maken aan de symptoombestrijding van het echte probleem: de loonkosten. Maak een integraal plan waarin vol ingezet wordt op het nettoloon van werknemers. En durf keuzes te maken rond ecocheques, maaltijdcheques, en rond het subsidiëren van bedrijfswagens.

Pieter Timmermans haalt aan dat het in vergelijking met de nettovergoeding moeilijker is een belasting te heffen op de ecocheque. Dit argument zet de wereld op zijn kop. We behouden dus een gedrocht van een werknemersvergoeding omdat het minder makkelijk te belasten zou zijn.

Daarnaast beweert Timmermans dat in het geval van een nettovergoeding 30 procent niet in eigen land wordt besteed. Ook dit lijkt ons in eerste instantie de vrije keuze van de desbetreffende werknemer te zijn. En ook de protectionistische reflex van dit argument rijmen we niet met een verbond van ondernemingen.

De echte redenen achter de wil om de ecocheque te behouden moeten we elders zoeken. Bij de 5 procent servicekosten van de werkgevers, bij de retailcommissie en bij de impact van de niet-ingeruilde cheques.

Arbeidskosten

Het zijn echter argumenten die geen schijn van kans zouden maken in een debat ten gronde over de arbeidskosten en de nettoverloning. Het VBO probeert de meubelen nog te redden voor de uitgiftebedrijven, met de boodschap dat de eco- en maaltijdcheques gedigitaliseerd gaan worden. Maar het is niet omdat het modewoord digitaal valt, dat iets voorbijgestreefds plots weer hedendaags wordt.

Door met de foute argumenten in dit debat te stappen neemt het VBO een niet te onderschatten risico. Het leidt de aandacht af van de kern van de zaak en bovenal dreigen de werkgevers net zoals bij de belofte over de verlaging van de vennootschapsbelasting van een kale reis thuis te komen.

Er dringt zich een reflectie op over hoe het overlegmodel in ons land werkt. Met als kernvraag: weten de belangrijkste onderhandelaars van de federale Belgische sociale partners waarvoor ze echt staan? Weet de Groep van Tien nog goed wie ze vertegenwoordigt en wat de echte noden zijn?