‘Na Zwarte Zondag was je plots een makak, nu heb ik een déjà vu'

Niemand weet hoe je Yerseke goed uitspreekt, maar je kan het gelukkig wel foutloos schrijven. Dat geldt ook voor hun namen. Vrij naar Walter Grootaers konden ze een liedje van De Kreuners zijn: ‘Hier geboren, maar ze hebben een vreemde naam.’ Wat Challouki betekent, weet Hanan niet. ‘Maar Hanan weet ik wel: zachtaardigheid en lieflijkheid’, glimlacht ze. Sihame El Kaouakibi? ‘Sihame is pijl, El is het lidwoord ‘de’ en Kaouakibi betekent planeet. Mijn papa zegt altijd: ‘Sihame schiet als een pijl door de planeet.’’

U leest dit ten vroegste op 10 augustus, maar zomerinterviews zijn zoals vliegtuigen. Je moet ze boeken en dan spreiden. Het is 26 juni als we samenzitten. Zeeland is handig als plek tussen een vergadering van Challouki in Rotterdam en Antwerpen, waar El Kaouakibi ’s morgens is. Pas ’s avonds zien we in ‘Het journaal’ beelden van een slurpende Johan Boskamp, gemaakt in dit Yerseke, het mosselseizoen is begonnen. Zo groot is deze plek niet, maar we zagen hem we niet.

26 juni? We kennen Ilhan Omar - de Amerikaanse Democratische volksvertegenwoordigster, de tweets van Donald Trump, de zaal die ‘Send her back’ riep -dan nog niet echt. We weten niet dat een man in Adar, een Marokkaans dorpje, Vlaamse vrijwilligers van de Bouworde met de dood zal bedreigen.

We zijn wel pas vier weken na de verkiezingen van 26 mei. ‘Ik was gechoqueerd’, zegt Hanan Challouki (27). ‘Ik weet nochtans dat veel mensen zeiden: ik had het zien aankomen. Wel, ik helemaal niet. Misschien zit ik in een heel andere socialemediabubbel, dat kan, ik had ook geen advertenties zien voorbijkomen. Logischerwijze werd ik door extreemrechts niet getarget en paste ik niet in die logaritmes. Een dag later begonnen de verhalen binnen te stromen: ik ben vandaag daar uitgescholden, ik heb dit meegemaakt, iemand heeft dat geroepen.’

Sihame El Kaouakibi (33) werd die dag met 10.704 voorkeurstemmen Vlaams Parlementslid op de Antwerpse Open VLD-lijst. De dag was zo dubbel, vertelt ze. ‘Via een app kon ik in real time mijn aantal stemmen volgen’, zegt ze. ‘Vooraf had ik dertig ‘house visits’ gedaan en in die dertig huiskamers hoorde ik veel extreme standpunten. Vaak kon ik die mensen op andere gedachten brengen, maar je kan er natuurlijk maar dertig doen. Ik had wel gevoeld dat niet de N-VA en Groen de winnaars zouden worden. Dat werd dus 18 procent (de score van het Vlaams Belang voor de Vlaamse parlementsverkiezingen, red.). Ik wil nog altijd denken: 82 procent deed het niet.’

Maar eerst wil El Kaouakibi dit nog weten: ‘Waarom hebben jullie ons als duo samengebracht?’

Is dat de doorprikking van ons eigen vooroordeel? Twee dames met Marokkaanse achtergrond, een met hoofddoek, de andere met een bos krullen: dat zal wel wat zijn? Of: Antwerpse vrouwen met allochtone roots, die zullen elkaar wel kennen? Zouden we Emma uit Berchem ook samenzetten met Charlotte uit Dadizele? Je zoekt een uitleg. Lange longlist, boeiende vrouwen, diverse vrouwen, shortlist en dan hopen op magie. Zijn we stereotiep? ‘Ik ben blij dat het met jou is’, zegt El Kaouakibi dan aan Challouki. Zij ook. En wij.

Hoe vaak ervaart u stereotiepen?
Hanan Challouki: ‘Elke dag. Letterlijk. Elke dag. Vorige week liep ik met mijn zus voorbij een terras in Antwerpen en iemand riep: ‘Zijn wij hier in Antwerpen of in Saoedi-Arabië?’ Ik was al verder, maar ik stapte toch terug. Ik zei goeiemiddag en vroeg hem of hij iets te zeggen had. ‘Neen, neen, ik was tegen mijn vriend bezig.’ Oké, prettige dag nog.’

Sihame El Kaouakibi: ‘Wel goed dat je terugging. We mogen dat niet meer toelaten.’

Challouki: ‘Mijn zus wilde het zo laten vanuit het idee: als ik daar elke keer op moet reageren... En ik snap die moedeloosheid. Maar het lijkt of sinds 26 mei alle remmen los zijn.’

El Kaouakibi: ‘Zeggen dat alle mensen die voor extreemrechts stemden racisten zijn, is niet correct. Maar je voelt dat heel veel mensen zich nu op de borst durven te kloppen en denken: ‘Nu gaan we het eens zeggen.’ Dat katapulteert me terug naar 1991 en Zwarte Zondag. Ik was toen nog een kind, maar ik herinner me wat het voor kinderen veroorzaakte. Van de ene op de andere dag was je een makak en werd je niet meer uitgenodigd op verjaardagsfeestjes. Dat was écht zo. Nu heb ik een déjà vu en vooral voor onze kinderen en jongeren vind ik dat verschrikkelijk. Nu worden zij groot in een sfeer van wij-zij, op de speelplaats zal er weer uitgesloten worden op basis van etnie, geaardheid, religie, whatever. Daar wil ik tegen ingaan omdat ik blijf geloven dat mensen intrinsiek het beste voor iedereen willen. We moeten dus ontleden waarom 18 procent zo stemde.’

Challouki: ‘Ik volg je redenering deels en ik geloof ook niet dat al die mensen racistisch zijn. Maar wat me wel stoort, is dat voor die mensen het racisme in die partij geen struikelblok was om ervoor te stemmen. Dat vind ik eigenlijk nog gevaarlijker. Je kan het op het Vlaams Belang steken, maar steek het dan ook op de burgers. Wie kan na die Pano-reportage nog voor iemand als Dries Van Langenhove stemmen?’

39.295 mensen deden het.
Challouki: ‘Dat is toch angstaanjagend? Ik vond het een prachtige reportage, weliswaar heel confronterend wat ik daar hoorde over racisme, geweld, homofobie en seksisme, want ook superdenigrerend over vrouwen. Willen de Vlaamse vrouwen terug naar 1950? De kritiek dat ‘Pano’ hem groot gemaakt heeft, is zever. Ze hebben de waarheid getoond en die was verschrikkelijk. Als dat overtuigend is, dan is er een groot probleem met de mindset.’

El Kaouakibi: ‘Maar racisme wordt al meer dan vijf jaar genormaliseerd op Twitter. Dat Filip Dewinter bij mijn eedaflegging tweette of ik nu mijn dubbele nationaliteit zou afstaan, zegt eigenlijk genoeg. Waarom focust hij op die Marokkaanse nationaliteit?’

Challouki: ‘Het zit helaas niet enkel in het Vlaams Belang. Er zijn genoeg mensen in andere partijen.’

El Kaouakibi: ‘Absoluut en sorry: het is genormaliseerd door onder anderen ‘Francken Theo’, door wat ze jaren aan een stuk getweet hebben. Ik weet ook dat niet al die mensen racistisch zijn. Velen hebben extreemlinks of extreemrechts gestemd omdat ze zich in de steek gelaten voelen. Aan ons nu om te luisteren en om hen aan te tonen dat ze door zo te stemmen ook tegen zichzelf gestemd hebben. Maar samenwerken met een partij die in de kern racistisch is? Toen ik dat op de dag van de verkiezingen uit verschillende monden hoorde, heb ik meteen en zonder overleg voor de camera gezegd: ‘No way.’’

Hanan Challouki knikt, ze legt uit dat de recente geschiedenis - ze noemt 9/11, de aanslagen op Zaventem en het metrostation Maalbeek - heeft geleid tot de demonisering van een hele bevolkingsgroep, ‘dé moslims’ dus. ‘Als het goed is en de Rode Duivels winnen, zijn we allemaal Belgen: #tousensemble! Maar als het slecht is, zijn we moslims en Marokkanen. Terwijl je niet kan kiezen tussen diversiteit. De ene keer wel, de andere keer niet? Zo werkt het niet. Gelukkig zie ik in het werk dat ik met Allyens (het communicatiebureau dat ze samen met Taha Riani oprichtte, red.) doe voor Brussels Airport, de Vlaamse overheid of BNP Paribas Fortis hoe die bedrijven dat belang wel inzien. BNP Paribas Fortis heeft meer dan 30.000 werknemers. Die weten dat de maatschappij divers en niet langer ‘white’ is, die willen dat doortrekken in het hele bedrijf.’

Nu vraagt zij iets, aan Sihame El Kaouakibi: ‘Wat ik me wel afvraag: hoe zit het met mensen in jouw partij? Er zijn ook bij Open VLD mensen die dit doen.’

El Kaouakibi: ‘Ik was nooit naar die partij gegaan mocht er niets veranderd zijn. Er was een tijd dat er over ‘de bruinen’ en over de hoofddoeken werd gesproken. Maar op het congres van Jong VLD werd gestemd dat er geen verbod meer mocht zijn op religieuze symbolen. Nergens. Dat is hoopgevend en mensen als Bart Somers, Sven Gatz en Alexander De Croo staan daarvoor.’

Challouki: ‘Maar ik herinner me toch dat Somers door N-VA-voorzitter Bart De Wever in een tv-debat werd uitgedaagd met een foto en antwoordde dat de hoofddoek in het onderwijs inderdaad een probleem is. Ik herinner me een filmpje van Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten dat viraal ging en waarin ze zei: ‘Wij laten de vrijheid van de vrouw niet beperken door de moslims!’ Komaan, dat had ik niet verwacht.’

El Kaouakibi: ‘Absoluut, maar weet je waar dat filmpje vandaan kwam? Dat kwam uit 2016, na de aanslagen, en Gwendolyn was niet de enige die toen met de spierballen rolde. Mensen evolueren. En Somers werd door De Wever gepakt, maar eigenlijk pakte hij mij aan, een week voor de verkiezingen. In dat debat was Bart niet de burgemeester van Mechelen, maar de lijsttrekker voor Open VLD in Antwerpen. Natuurlijk had hij kunnen zeggen: ‘Dat werd op het partijcongres van 2017 zo beslist, maar in Mechelen doe ik dat anders.’ In elke partij zijn er meningsverschillen en zitten politici met een andere stijl. Je moet het niet altijd met elkaar eens zijn omdat je in dezelfde partij zit. Het lijkt me ook geen gezonde houding en ik ben blij dat we van mening mogen verschillen.’

Challouki: ‘Dat kan, maar op dat moment hoort de publieke opinie iets anders. En die partijpolitiek stoort me. Ik wil best geloven dat mensen in de politiek voor kracht en verandering staan, maar je zit zo gebonden.’

El Kaouakibi: ‘De reden waarom ik in de politiek stapte, is omdat ik het gehad heb met dé politiek. Dat is een rode draad in wat ik doe. Ik had het gehad met het feit dat jongeren in de steek werden gelaten en dus ging ik zelf iets doen: zo ontstond Let’s Go Urban. Ik had het gehad met de mismatch tussen bedrijven en jongeren en zo begon WannaWork.’

‘Voor de verkiezingen zijn we al samengekomen met mensen over de partijgrenzen heen, van de N-VA, Groen, de sp.a, CD&V en Open VLD. Alleen niet de extremen. Ook over de provinciegrenzen heen. Iedereen toonde zich bereid samen te werken voor het algemeen belang en niet het spel of de strategie te laten primeren. Dat zal niet gemakkelijk zijn, want iets dat al tientallen jaren zo is, verander je niet zomaar. Maar we willen nieuwe stemmen laten horen en het is een voordeel als je financieel onafhankelijk bent. Ik heb iets opgebouwd, ik ben voor mijn loon niet afhankelijk van de politiek. Ik was altijd iemand die voor échte verandering wilde zorgen. Iemand die impact wil hebben. Ik was dé politiek beu, maar daarom kies ik er juist voor. We hebben politiek nodig voor structurele oplossingen en dus kun je niet enkel roepen en aan de kant blijven. Verandering begint van binnenuit en wij, burgers en politici, moeten dat steunen. Het zal niet zomaar lukken, maar ik heb geduld. Dat heb ik al vaker bewezen.’

Challouki: ‘De discussie over diversiteit is zo vaak verengd tot de hoofddoeken. Het is gemakkelijk die te problematiseren. Of alles draait om migratie, vluchtelingen, nieuwkomers. Alles wordt op één hoop gegooid. Maar waarom hoor ik niemand over de structurele ongelijkheid die er sowieso al is in dit land? Hoe zit het met het begrotingstekort? Je kan écht niet alles op ‘de’ migrant steken.’

Het leven is niet alleen politiek, al zeker het leven in Yerseke niet: er is vis, er is keuze, er is zon. Er mag iets gegeten worden en dat de keuken ook over het leven vertelt, bewees Jeroen Meus al in ‘Goed Volk’. Challouki bestelt kreeftensoep. El Kaouakibi kiest de ‘Proeverij van acht oesters’. Dat zij Yerseke voorstelde, is misschien niet geheel toevallig. Ze lacht: ‘Ik heb dit leren eten toen mijn mama me eens meenam naar een visrestaurant.’

Was vis iets dat vaak op tafel kwam, thuis?
Challouki: ‘Bij ons wel, mijn ouders zijn grote visliefhebbers.’

El Kaouakibi: ‘Oesters kregen we niet, maar Marokkanen zijn mediterraans: vis, vis, vis. Zaterdag was altijd visdag.’

Zaterdag? Sorry voor het cliché, maar bij ons was dat altijd vrijdag. Is de integratie dan toch mislukt?
El Kaouakibi: (giert het uit) ‘Mijn vader werkte van maandagochtend tot vrijdagavond laat, in de week zagen we hem amper. Maar op zaterdagochtend reden mijn ouders naar de halalmarkten in Brussel en daar kochten ze superverse vis. Wij zorgden ervoor dat het huis was opgeruimd als ze thuiskwamen en dan begon mijn moeder de vis klaar te maken.’

Ze behoren allebei tot de tweede generatie. Hun vaders kwamen vanuit Marokko naar ons land om te werken. Vader El Kaouakibi als arbeider in Boom, eerst bij een schoenmaker, nadien bij een bedrijf in Boom dat noten en droge vruchten verwerkt. Vader Challouki was 15 toen hij met zijn vader naar Vremde kwam om er in een tomatenkwekerij te werken.

Het waren jongens die uit boerenstreken kwamen: Nador, Midar, het Rifgebergte. Berbers. ‘Zoals de meeste Marokkanen in België. Wij, van de tweede generatie, zijn eigenlijk uitzonderingen. Er was, bewust of onbewust, weinig visie op integratie. Of ze was gericht op zorgen voor, niet op mensen helpen om te groeien. Zowel sociaal, economisch als persoonlijk. Terwijl dat wel nodig is. Het idee, dat Paul De Knop en Caroline Pauwels mij na een lezing meegaven, was eenvoudig: de leerling wordt meester. Dat vond ik bijzonder en dat streef ik na in de omgang met mensen.’

Welke taal spreekt u thuis, met uw ouders?
El Kaouakibi: ‘Nederlands en Berbers. Mijn moeder praat Berbers en ik probeer zo goed mogelijk te antwoorden. Maar het is met haar op. Het gaat toch weg. Ik ben de tweede jongste van zeven, met mijn broers en zussen praat ik altijd Nederlands. Met mijn vader spreek ik Rupelmonds. Booms eigenlijk.’

Challouki: ‘Mijn moeder spreekt plat Antwerps, soms gebruikt ze uitdrukkingen die ik zelf niet begrijp. Met mijn vader spreek ik Berbers. Het is een mix.’

El Kaouakibi: ‘In één zin hoor je veel talen.’

Ik vraag het omdat we er altijd van uitgaan, ook dat is een cliché, dat uw band met Marokko heel groot moet zijn.
Challouki: ‘Een paar jaar geleden was ik in Tanger, een prachtige stad, maar ze spreken daar Arabisch. Daar versta ik niets van, ik spreek het niet, ik heb het nooit geleerd. Terwijl de meerderheid van de mensen dat wel denkt. En ik heb er spijt van: wat zou ik graag Arabisch kennen.’

El Kaouakibi: ‘Ik ben iets donkerder van huid en dus denken veel Marokkanen dat ik Arabisch spreek. We hebben een eigen stereotiep beeld van Berbers en Arabieren. Ze denken ook nog altijd dat Arabieren moderner zijn en Berbers conservatiever. Wij woonden in de Sint-Pietersstraat in Boom en om de hoek lag de Socialistische Turnkring Volharding Boom. In dezelfde straat was de moskee. Zodra ik drie was, werd ik daar afgezet om te gaan turnen. De rest ging naar de moskee voor Arabische lessen.’

Hoe is het om vandaag naar Marokko te gaan?
Challouki: ‘Drie jaar geleden was ik er voor het laatst en ik ga er ook graag omdat de link met wie je bent, blijft. Maar het is zeker niet zo dat ik in Marokko aankom en me daar plots thuis voel. Helemaal niet. Het is dubbel. Bovendien ben je geprivilegieerd. Veel mensen die er wonen en die destijds de keuze maakten om niet te vertrekken, hebben het niet breed. Je voelt de concurrentie met de mensen die de oversteek wel maakten. Ik kom er graag uit nostalgie, maar je weet dat je na 14 dagen weer naar huis kan.’

El Kaouakibi: ‘Eind 2013 was ik er om de inleiding van mijn boek (#BELIEVE, het verscheen bij Lannoo, red.) te schrijven. Dat stuk ging over vroeger en onze vakanties, dus het was goed daar te zijn. Vorig jaar was ik in Marrakesh, voor het eerst, en ik vond het fantastisch. Als wij vroeger naar Nador gingen, bleven we daar. Ik heb weinig gezien van Marokko. Maar ik kom er graag met mijn ouders. Alleen daar zie ik mijn vader echt lachen en genieten. En dat wil ik graag blijven zien.’

Daarnet zei u: ‘De leerling wordt meester.’ Hoe kijken uw ouders naar wat u gerealiseerd hebt?
El Kaouakibi: (haalt haar iPhone boven en zoekt een foto) ‘Deze foto is gemaakt op de dag van de eedaflegging. Kijk goed. Het was de eerste keer dat ze voor iets professioneels meegingen. Je dochter die parlementslid wordt, dat is overal iets, en dan die setting... Twee broers, mijn vader, een zus en mijn moeder waren mee. Zij allebei met hoofddoek in de ruimte waar een op vijf verkozenen van het Vlaams Belang waren. Je zag al die blikken, maar ik zei: ‘Blijven lachen, geen schrik hebben.’ Gwendolyn en Bart zijn hen meteen komen feliciteren, de dag nadien stond die foto in de krant. Alleen daar maakte ik me wel zorgen over. Mijn ouders wéten dat ik nog klappen zal krijgen en dat publieke karakter verontrust hen.’

Challouki: ‘Maar zie haar eens lachen! Marokkanen lachen normaal nooit op de foto.’

Dat zou nogal een titel zijn boven dit verhaal: ‘Marokkanen lachen nooit.’
Challouki: (lachend) ‘Maar het is wel zo! Ze willen altijd serieus op de foto staan. Natuurlijk waren mijn ouders keitrots. Toen ik een campagne maakte voor Brussels Airport in Marokko en ik liet hen de video zien, waren ze dat ook. In het begin hadden ze een klein hartje. Toen ik zei dat ik ging ondernemen, waren ze niet enthousiast. Eigenlijk reageerden ze heel erg Vlaams: ‘Denk aan de stabiliteit! Zoek een vaste job!’ (schatert) Zie je wel dat de integratie geslaagd is! Maar nu zijn ze dus supertrots en ik hoor dat ze overal stoefen over wat ik doe.’

Het Laatste Nieuws, 4 mei 2005: ‘Leerlingen knappen speelplaats Atheneum op’. En je leest: ‘De speelplaats van het Koninklijk Atheneum in Boom is afgeleefd. (...) Tot gisteren en vandaag. De leerlingen van het Atheneum zorgden zelf voor de renovatie van de speelplaats. (...) De 18-jarige Sihame El Kaouakibi legde een stevig dossier op tafel. Ze kreeg groen licht voor het project dat ze ‘Extreme Make-Over’ doopte. (...) ‘Een mooier afscheid van mijn middelbare schooltijd kan ik me moeilijk inbeelden’, zegt Sihame.’

Ze was 18. ‘Op de speelplaats in het lagere voelde ik al dat ik een verbinder was. Ik houd ervan om mensen te doen samenwerken. Maar je moet ook mensen ontmoeten. Daisy Nys, toen zelf topturnster en mijn coach in de turnkring, hielp me geloven dat ik het ook kon. Later waren er leerkrachten die een steen verlegden. Toen ik het moeilijk had in een periode dat mijn mama kanker had en ik sukkelde onder meer met mijn biculturaliteit, waren er mensen als Myriam De Wachter en Karine Eyckmans: leraressen die aan mijn zijde stonden, die me pushten en die net als Barack Obama zeiden: ‘Yes you can.’ Ik wilde sport doen en dacht dus dat ik naar de technische moest. Zij zeiden allebei: je kán sporten terwijl je ASO blijft volgen. Doe dat.’

Challouki: ‘Mijn ouders wisten niet zo goed waar ik mee bezig was. Toen ik communicatiewetenschappen studeerde aan de Universiteit Antwerpen, zei mijn moeder aan vrienden dat ik psychologie studeerde. (glimlacht) Ik had haar eens verteld dat we een vak als psychologie hadden en dat had ze onthouden.’

‘Veel rolmodellen had ik niet. Ik ben naar zes verschillende middelbare scholen gegaan, niet omdat mijn punten niet goed waren, want dat waren die wél. Maar op één school hield ik het maar twee weken vol en op een andere letterlijk maar anderhalve dag. Een leerkracht vond het nodig om een racistische opmerking te maken en ik vertrok.’

‘Gelukkig stootte ik in mijn laatste jaar middelbaar in Mechelen op een geweldige onderdirectrice, mevrouw Wouters, die me met open armen ontving. En dan was het toch de universiteit die mijn wereld opende. Daar heb ik de vrijheid ontdekt om te doen wat ik wilde doen.’

Rolmodellen, is dat hetzelfde als idolen?
Challouki: ‘Neen, dat was Michael Jackson natuurlijk!’

El Kaouakibi: ‘O, bij mij ook. Ik deed playbackshows mee, met mocassins en witte sokjes. Met mijn krullen lag het voor de hand: ik wás Michael Jackson. Dankzij hem heb ik leren dansen. Op ‘Thriller’ en ‘Billie Jean’ en natuurlijk ook ‘Heal the World’, met andere kinderen en met zo’n wereldbol. Heel cliché, heel socialistisch.’

Challouki: ‘Ik heb een gele band in taekwondo en ik boks nu. Net als lopen helpt dat om mijn hoofd leeg te maken.’

El Kaouakibi: ‘Dat herken ik. Anderhalf jaar geleden ben ik met boksen gestart. Met een trainer, hé, niet om echte kampen te doen. Maar als ik niet gefocust ben of niet alert, dan voel je dat meteen: dan slaat hij.’

Hebben boeken uw wereldbeeld bepaald of u geïnspireerd?
Challouki: ‘Ik heb Dirk Bracke kapotgelezen en vandaag lees ik nog altijd veel romans. Literatuur gaf me de kans een wereld te leren kennen die ik op de schoolbanken niet ontdekte. Het was een manier om de dingen open te trekken.’

El Kaouakibi: ‘Het voelt voor mij alsof ik nooit tijd had om te lezen. Ik was altijd bezig: met de leerlingenraad, met vijf keer turnen per week, met sport, met werken. Dat is gebleven, maar ik heb sinds kort op mijn iPhone...’

Challouki: ‘... o neen, toch niet Blinkist?’

El Kaouakibi: ‘Jawel!’

Blinkist?
El Kaouakibi: ‘Blinkist is een app die je in 15 minuten de korte inhoud van een boek vertelt. Je kan het lezen of je kan er in de auto naar luisteren. Superhandig.’

Challouki: (lachend) ‘Ik vind dat een echte schande, Sihame! Je moet een boek lézen.’

El Kaouakibi: ‘Dat weet ik en uiteraard lees ik ook, maar voor mij is een boek voeding en in een kwartier kan ik in de auto bijleren. Toen ik naar hier reed, luisterde ik naar de autobiografie van Malcolm X.’

Challouki: ‘Maar het leven van Malcolm X kun je toch niet in 15 minuten samenvatten? Léés dat boek nu, Sihame. En lees ook ‘Shoe Dog’, de biografie van de oprichter van Nike.’

El Kaouakibi: ‘Je hebt helemaal gelijk, maar soms geeft Blinkist me de goesting om dat boek dan echt te gaan lezen. ‘Born a Crime’ van Trevor Noah is zo’n boek. Dus ik ga dat doen. Het is trouwens ook goed voor mijn Engels.’

Het is nog altijd 26 juni. Vroeg in dit verhaal schreven we (33) achter de naam van Sihame El Kaouakibi, maar dat werd ze dus pas op 9 juli. Een maand voor dit verhaal verschijnt. Dat maakt weinig verschil uit. Voor Hanan Challouki is het verschil wel groot. Op 8 juli huwde ze. In oktober volgt een trouwfeest, nadien de huwelijksreis naar Kaapverdië. Ze verlaat Berchem en gaat in Borsbeek wonen.

Op 26 juni is Sihame El Kaouakibi net lid van een parlement dat al meteen in vakantiereces gaat. Dagen later maakt ze een statement en schenkt ze haar eerste loon van juni en juli weg. Dat leidt tot heibel. Maar de zomer passeert.

Op het strand van Yerseke maken we foto’s vlak bij de bocht aan café ’t Veerhuis. De hakken die El Kaouakibi draagt, schopt ze uit. Zo kun je niet lopen in zand. De wind speelt met de jurk en de hoofddoek van Challouki. Ze kenden elkaar al. Toen Challouki met mvslim.com begon, zocht ze El Kaouakibi op voor raad in onder-nemerschap. Ze herinnert zich de katten (‘ze heten Trixie en Fietje’) en de hond. ‘Die heet Jefke.’

Is er een Vlaamsere naam te bedenken? En, naïef of niet, zit zelfs in dat detail niet het gewone leven van twee vrouwen met vreemde namen maar met pure Belgische roots?

Dan praten we nog even over die eedaflegging. El Kaouakibi droeg een bijzonder opvallend jasje. ‘Ik was zenuwachtig’, zegt ze. ‘Omdat ik besefte: het is maar één keer de eerste keer, seize the moment. En omdat ik daar als vertegenwoordiger van 6 miljoen mensen ben en mijn verhaal inclusief is, droeg ik dat vest van Oemer Khan, een jongen met Pakistaanse roots die na een moeilijk traject zijn eigen weg ging. Ik kende hem van in de bediening van de Bourla, maar hij wilde ook model zijn en ging zijn weg. Niet via de modeacademie, hij is een mooi voorbeeld van de talenten die we aan de oppervlakte moeten krijgen. Hij doet aan upcycling. Ook zijn naam klinkt niet Vlaams, maar hij is een echte Antwerpenaar. Ik wist dat dat zou triggeren en de reacties waren enorm. Daar deed ik het voor. Niet voor mij, wel voor hém. Wij, Hanan en ik, zijn gunners. Er is veel afgunst, maar ik vind dat de gun-factor omhoog mag. Ik zeg altijd: mijn sleutels zijn die van u. Ik geef ze dus door. Gebruik ze. Via verschillende platformen en nu ook via de politiek.’

Challouki: ‘Als je een platform hebt, moet je het gebruiken. Dat probeer ik ook, maar dan niet in de politiek.’