Een goed huwelijkscontract is het halve werk

Voordelen van de een uitgebreide gemeenschap van goederen

Laat ons meteen beginnen met een voorbeeld. Neem hiervoor de situatie van een gezin met twee kinderen. De ouders zijn gehuwd volgens het wettelijk stelsel. Alle aanwinsten van het gezin tijdens het huwelijk behoren dan tot het gemeenschappelijk vermogen. Schenkingen of erfenissen tijdens het huwelijk behoren echter tot het eigen vermogen van de begunstigde van de schenking of de erfenis. Laat ons even veronderstellen dat mevrouw onroerende goederen heeft geërfd ter waarde van € 1.000.000. Volgens de gewone wettelijke regels behoort deze erfenis volledig tot de eigen goederen van mevrouw. Maar fiscaal bekeken is dat niet zo interessant. Laat ons even bekijken wat er van dit vermogen overschiet als beide ouders overleden zijn. Als de man overlijdt, is er geen erfenis en zijn er dus ook geen erfenisrechten verschuldigd. Maar als de vrouw overlijdt, is de situatie wel even anders. Bij haar overlijden zal elk kind voor € 500.000 aan onroerende goederen erven. Beide moeten zij daarop € 87.000 successierechten betalen. In totaal loopt de verschuldigde belasting dus op tot € 174.000.
Als de geërfde goederen door een wijziging in het huwelijkscontract echter worden toegewezen aan het gemeenschappelijk vermogen ziet de situatie er heel wat gunstiger uit. Bij de verdeling wordt het gemeenschappelijk vermogen immers behandeld als was het voor de helft van de man en voor de helft van de vrouw. Daardoor wordt het vermogen perfect opgesplitst in twee gelijke delen. Bij het overlijden van de eerste, betalen de kinderen successierechten op het eerste deel. En bij het overlijden van de tweede partner, wordt de andere helft belast. Vermits op die manier de progressie van de successierechten wordt gebroken, valt de som van de belasting op de twee helften een stuk lager uit dan de belasting die anders op het geheel was verschuldigd geweest. In ons voorbeeld zou de totale belastingdruk na beide overlijdens uitkomen op ongeveer € 75.000 (afhankelijk van de leeftijd van de langstlevende partner bij het overlijden van de eerste) in plaats van € 174.000 wanneer de erfenis van één partner afkomstig was geweest.

• Als bescherming tegen schuldeisers is een contract van scheiding van goederen soms geschikter. Vermits bij het wettelijk stelsel salarissen in de gemeenschap vallen, kunnen schuldeisers van de ene partner immers ook beslag leggen op het loon van de andere partner. Dit risico kan echter ook opgevangen via het oprichten van een vennootschap of een stevige beroepsaansprakelijkheidsverzekering.
• Sommigen verkiezen een zuivere scheiding van goederen als bescherming bij een echtscheiding, zodat de partner die het huishouden deed of slechts part-time werkte geen beslag kan leggen op het opgebouwde vermogen. Partners die het huishouden op zich nemen zijn hierbij gewaarschuwd.
• Om het familiefortuin van één van beide partners veilig stellen wordt ook wel eens voor scheiding van goederen gekozen. Maar dit is niet per sé nodig. Wanneer duidelijk op papier staat welke goederen behoren tot het familiefortuin van deze partner, dan blijven die tot het eigen vermogen van die partner behoren. Het familiefortuin hoeft dan ook in het wettelijk stelsel niet verdeeld te worden bij een echtscheiding. Wél kan het nuttig zijn om bijkomend in het huwelijkscontract op te nemen dat ook de inkomsten van de eigen goederen - lees: van het familiefortuin - eigen blijven.
• Wil men de langstlevende partner extra zekerheid bieden, dan biedt de zogenaamde 'langst leeft, al heeft' clausule een uitkomst. Maar fiscaal is dat een dure zaak, vermits alles dan tweemaal wordt belast. Als goedkoper alteratief wordt soms een zogenaamd keuzebeding opgenomen in het huwelijkscontract. Praktisch komt dit op hetzelfde neer, fiscaal ligt de kostprijs hiervan echter een stuk lager.

Frida Deceuninck