Valse klaagzang

Ochot, die Duitsers zien af. Tenminste dat idee krijg je als je naar hun politici kijkt die op Europese toppen verongelijkt uitleggen dat ze alles moeten betalen. Toch klinkt de klaagzang soms vals. Zo vaart de Duitse staatskas bijzonder goed bij de aanslepende eurocrisis. De stormloop richting Duitse Bunds die de crisis in gang heeft gezet, heeft Berlijn veel deugd gedaan. De Duitse tienjaarsrente is sinds de val van zakenbank Lehman Brothers, die op 15 september 2008 het startschot gaf voor een wereldwijde economische crisis, stevig gedaald van 4,5 procent tot 1,8 procent.

Dat is in zekere zin niet meer dan logisch. De rente beweegt immers in de omgekeerde richting van de obligatiekoers. En met een economie die op een recessie afstevent, een wegebbende inflatie en een toegenomen vrees voor deflatie, is het begrijpelijk dat veel beleggers hun geld liever parkeren in veilig papier dan op de kelderende beurzen.

Dat Duitsland daarbij een streepje voor heeft op de andere AAA-landen in de eurozone, was al langer duidelijk. Tussen 2002 en 2008, zeg maar in tempore non suspecto, moest Berlijn gemiddeld 4,05 procent neertellen om zijn schulden te slijten. Dat was iets minder dan de 4,17 procent die de groep van AAA-landen (Frankrijk, Nederland, Oostenrijk, Finland en Luxemburg) in die periode betaalde.

Vanaf 2009 bleek de belegger bereid nog goedkoper te lenen aan Duitsland dan aan die AAA-groep. Zeker nadat Griekenland in de problemen was gekomen, was de toestroom naar Bunds niet te stelpen. En na Athene zochten ook Dublin en Lissabon Europese steun. Door de gestegen nervositeit leken de beleggers op een bepaald ogenblik enkel nog Duits overheidspapier te smaken. Begin november kon de Duitse schatkist bijvoorbeeld kortlopend schuldpapier plaatsen voor amper 0,08 procent, een historisch laagterecord.

Sinds 2009 beloopt de gemiddelde Duitse tienjaarsrente 2,93 procent, die van de groep AAA-landen 3,25 procent. Het renteverschil tussen beide, de spread, is dus toegenomen door de grotere vlucht naar Duits papier. Van 2009 tot en met 2011 moest Berlijn 786 miljard euro staatspapier herfinancieren. Door rekening te houden met die toegenomen spread, kunnen we uitvlooien dat Duitsland door de onrust en de paniek die gepaard gaat met de schuldencrisis in de eurozone, een rentebonus op zak steekt van 16 miljard euro.

Het is een budgettair meevaller van 0,6 procent van het bruto binnenlands product waar de Duitse politiek en pers zedig over zwijgen. Vertaald naar de Belgische begroting zou het gaan om een bonus van 2,3 miljard. Dat zou nog eens een meevaller zijn.