'Banken lusten jongste ECB-lettersoep niet'

Deze week zijn alle ogen opnieuw gericht op de Europese Centrale Bank (ECB). Dé vraag die de markt bezighoudt is of voorzitter Mario Draghi donderdag na afloop van de maandelijkse rentevergadering nieuwe maatregelen zal aankondigen. Daar valt op het eerst zicht veel voor te zeggen. De inflatie daalde in augustus naar amper 0,3 procent en het economisch herstel is in het tweede kwartaal stilgevallen.

Toch verwacht een meerderheid van de economen dat Draghi donderdag zijn kruit droog houdt. Frankfurt verlaagde pas in juni zijn belangrijkste rentetarieven en kondigde toen een nieuw rondje goedkope kredieten aan de banken aan. Maar dat programma gaat pas later deze maand van start. Draghi heeft dus nog geen idee of die zogenaamde TLTRO’s zullen aanslaan.

Tijdens zijn persconferentie vorige maand zei Draghi dat de Europese banken naar verwachting 450 tot 850 miljard euro zullen opnemen. Volgens Morgan Stanley was de Italiaan echter te optimistisch. De Amerikaanse zakenbank publiceerde vandaag een rapport op basis van een uitgebreide rondvraag in de sector en komt op een bedrag van 350 tot 650 miljard euro.  

Lettersoep

De Amerikanen merkten vooral in de periferie grote interesse. Dat is weinig verrassend. Ondanks het jarenlange lagerentebeleid van de ECB blijven er grote verschillen in de financieringskosten binnen de eurozone bestaan. Niet alleen Duitsland kan goedkoper op de markt terecht dan Spanje, ook een Duitse bank betaalt minder dan een vergelijkbare Spaanse sectorgenoot.

Maar dat de Zuid-Europese banken vlot uit het geldvaatje zullen tappen, betekent nog niet dat de economie ook wordt gestimuleerd. Daarvoor moet het kapitaal ook doorstromen.

Draghi voegde daarom nog de ‘T’ van ‘Targeted’ toe aan de bestaande lettersoep LTRO. Kort samengevat verplicht de ECB de banken nu effectief leningen uit te schrijven. De bankiers krijgen twee jaar om het kapitaal aan te wenden of anders moet het terug richting Frankfurt.

Effect

Maar zelfs als het kapitaal vlot de weg naar de bedrijven vindt, is het effect lang niet gegarandeerd. Volgens Morgan Stanley bestaat de kans dat vooral bedrijven die nu al goedkoop obligaties kunnen uitschrijven bij de banken langs lopen. En niet de kmo’s, die zo mogelijk van kapitaal verstoken blijven.

De vraag naar de kredieten zal dus in grote mate het succes van het programma bepalen. De rondvraag leerde de Amerikanen alvast dat vooral in de periferie de krediethonger bij kmo’s nog steeds in dalende lijn zit.

‘Banken verwachten niet dat het programma de kredietomgeving zal wijzigen’, besluit het rapport. ‘Maar het kan de periferie wel helpen door de financieringskosten te drukken.’ Morgan Stanley verwacht dat de kredietverlening ook een duwtje in de rug krijgt als de stresstesten van de ECB dit najaar achter de rug zijn.

‘Het is nog te vroeg om donderdag al nieuwe maatregelen te verwachten’, is de conclusie van hoofdeconoom Joachim Fels. ‘Hoogstens zal Draghi nieuwe maatregelen in het vooruitzicht plaatsen voor later dit jaar.’