Zijn Duitse bankiers echt ook de domste?

 Het moge nu voor iedereen duidelijk zijn: de term 'gesofisticeerde belegger' is een oxymoron. Hoe is het anders te verklaren dat zoveel 'grote' beleggers rücksichtslos in de zwarte dozen van Goldman Sachs investeerden, zonder zich de vraag te stellen of tegenover het ogenschijnlijk aantrekkelijke rendement geen extra risico stond? Ze vergaten regel nummer één van beleggen: als iets te mooi om waar te zijn lijkt, is het dat ook.

'Gesofisticeerde belegger' is misschien nog een grotere contradictio in terminis dan pakweg 'militaire intelligentie' of 'reuzengarnaal'. Nochtans omschrijft Goldman Sachs in zijn verdediging tegen de aanklacht van de SEC dat het voornaamste Duitse 'slachtoffer' IKB een 'gesofisticeerde marktspeler in CDO's' was. Juist: zo gesofisticeerd dat IKB bij de eerste rimpels van de kredietcrisis in de zomer van 2007 onderging aan zijn 'risicoloze' investeringen in Amerikaanse rommelkredieten.

Duitse Landesbanken, spaarbanken in handen van regionale overheden, doen er alleszins alles aan hun dubieuze reputatie in Angelsaksische marktenzalen als 'domste bankiers' alle eer aan te doen. De ongelukjes van WestLB zijn intussen legendarisch, berucht zijn ook de overheidsbankiers van KfW die uren voor het bankroet van Lehman nog dik 300 miljoen euro op de rekening van de toen al ten dode opgeschreven zakenbank stortten.

De Alphaville-blog van de FT stipt aan er meer aan de hand is. Nee, het feit dat Duitse bankiers telkens weer aan de verliezerszijde staan en geen partij blijken voor gewiekste City- of Wall Street-traders, is niet puur domheid. De kiem ligt in de beslissing van de Europese Commissie in 2001 dat Landesbanken hun bevoorrechte relaties met de deelstaatregeringen tegen 2005 moesten doorknippen.

Landesbanken genoten jarenlang van een deelstaatgarantie en konden zo erg voordelig geld ophalen op de kapitaalmarkten en dus ook spaarders aantrekken met aantrekkelijke tarieven. De Commissie maakte in 2001 een eind aan die voor de privébanken oneerlijke concurrentie. Vanaf midden 2005 keken Landesbanken tegen een lagere kredietrating en dus forse duurdere financieringskosten aan. Het gevolg: in 2004 en begin 2005 haalden ze nog snel massaal veel geld op.

En zaten ze dus in 2005 en 2006 op een berg cash die een gat in hun zakken brandde. En gingen de Landesbanken dus frenetiek op zoek naar een iets hoger renderend alternatief om hun berg cash te parkeren en om winstgevend te blijven als hun financieringskosten de hoogte ingingen. En dus moeten die vlotte Wall Street- en City-traders met hun belofte voor wat risicoloos extra rendement via blitse drieletterwoordvehikels de 'gesofisticeerde bankiers' als muziek in de oren geklonken hebben.