Ontslag centraal bankier haalt Turkse lira onderuit

'De moedige bankier van Ankara.' Zo omschreef The Economist donderdagavond Naci Agbal, de gouverneur van de Turkse centrale bank. Nog geen 48 uur later moest het Britse weekblad melden dat Agbals moed geleid had tot zijn ontslag. Zaterdagochtend leerde een mededeling in het Turkse staatsblad dat president Erdogan de gouverneur de laan had uitgestuurd.

Agbal had het vorige week nog aangedurfd de rente met 2 procentpunten te verhogen, tot 19 procent. Dat is bijna een verdubbeling vergeleken met de rente bij zijn aantreden in november, 10 procent. Het doel: de hoge inflatie, al decennia een hardnekkig Turks probleem, beteugelen. Daarmee keerde hij zich tegen Erdogan, die niet gelooft dat de inflatie met renteverhogingen kan worden tegengegaan.

Na de benoeming van Agbal in november herstelde het beleggersvertrouwen, ook al omdat zijn aantreden samenviel met het ontslag van Berat Albayrak als minister van Financiën. Albayrak is de schoonzoon van Erdogan en wordt verantwoordelijk geacht voor de snelle leegloop van de Turkse deviezenreserves in 2020, in een futiele poging om via tussenkomsten op de wisselmarkt de ijzingwekkend snelle neergang van de Turkse lira af te remmen.

Remonte weggevaagd

Het ontslag van Agbal gaf het vertrouwen maandag een fikse klap. De lira tuimelde in één trek 12 procent lager. Daarmee werd de remonte van de voorbije maanden nagenoeg weggevaagd. Het luierbedrijf Ontex zegt desgevraagd dat het zo goed mogelijk is ingedekt tegen de daling van de lira. 'We produceren lokaal en exporteren vanuit Turkije naar de buurlanden', zegt een woordvoerder.

Voor buitenlandse vermogensbeheerders is de maat stilaan vol. 'Zolang Erdogan op de achtergrond aanwezig blijft, gelooft niemand nog in een duurzame oplossing', zei Edward Al-Hussainy, hoofd opkomende obligaties bij de Britse vermogensbeheerder Columbia Threadneedle in Financial Times. 'Alle Turkse beleggingen zijn nu voor een tijd onaanraakbaar.'

Sahap Kavcioglu, de opvolger van Agbal, zal wellicht het vertrouwen niet herstellen. Hij liet weten 'te blijven streven naar een permanent lage inflatie', maar zijn antecedenten leren dat hij in de pas van Edogan loopt. Kavcioglu is niet alleen voormalig parlementslid voor de partij van president maar een professor bankwezen. In columns voor Yeni Safak, een conservatieve krant die sterk pro-Erdogan is, riep Kavcioglu regelmatig op de rente te verlagen en de lira met interventies te ondersteunen.

Vervroegde verkiezingen

Volgens Yeni Safak is Agbal verantwoordelijk voor de 'economische miserie' in Turkije. Agbal lijkt vooral het zoveelste slachtoffer te zijn van de machtshonger van Erdogan. De president dringt al langer aan op een soepel monetair beleid om de economie aan te zwengelen. Hij kan zo'n opsteker gebruiken, zeker als hij, zoals het gerucht rondgaat, van plan is vervroegde parlements- en presidentsverkiezingen te organiseren. Volgens de agenda moeten de Turken pas in 2023 naar de stembus.

De sluimerende verkiezingskoorts verklaart mogelijk ook waarom Erdogan de pro-Koerdische partij HDP opnieuw voluit in het vizier heeft genomen. De politie pakte eind vorige week tientallen kaderleden van de partij op wegens veronderstelde betrokkenheid bij terrorisme. Het grondwettelijk hof in Ankara buigt zich over een officieel verzoek om HDP - dat met 67 parlementsleden de derde partij is - te verbieden.