Kredietverlening aan bedrijven in het slop

De kredietverlening aan de private sector (gezinnen + bedrijven) zakte met 2,3 procent tegenover november 2012, nog iets slechter dan oktober, toen het totaalbedrag van de kredieten aan de private sector 2,2 procent lager lag dan een jaar eerder.

De daling zit bovendien voornamelijk bij de bedrijven. De kredietverlening aan gezinnen bleef min of meer stabiel (+0,1% tegen november 2012), getrokken door de stijging van 0,9 procent van het totaalbedrag aan woonkredieten. Het totaalbedrag van de kredieten aan bedrijven buiten de financiële sector lag echter 3,9 procent lager dan in november 2012 - in oktober lag het 3,8 procent lager dan een jaar eerder.

De ervaring leert dat de kredietverlening aan bedrijven aardig achterop loopt tegenover de algemene groeicijfers van de economie, met drie tot vier kwartalen. Aangezien de economische heropleving inzette in het voorjaar van 2013 is het daarom nog niet uitermate verontrustend dat de kredietverlening aan bedrijven nog niet herstelt.

Veel langer moet het echter niet meer gaan duren. En dat weet ook de ECB. Het is de centraal bankiers al langer een doorn in het oog dat de kredieten die de ECB verstrekt aan de financiële sector veeleer in overheidspapier worden geïnvesteerd, dan dat ze doorsijpelen naar de reële economie. Dit jaar komt er bovendien de 'Asset Quality Review' aan, de gezondheidscheck voor de banken bestaand uit een onderzoek naar de kwaliteit van de activa op de balans en stresstests. Dat maakt dat de banken nog minder geneigd zijn kredieten te verstrekken.

Een van de denksporen die op tafel liggen bij de ECB, is aan een volgende LTRO-operatie (het verstrekken van langetermijnkredieten door de ECB aan de banken) voorwaarden te koppelen. Tijdens de persconferentie na het jongste rentebesluit van de ECB, liet ECB-voorzitter Mario Draghi verstaan dat er geen nieuwe LTRO kan komen die verloopt zoals de voorgaande. 'De LTRO was heel succesvol omdat de onzekerheid in de markten toen heel hoog was. Vandaag is de situatie gelukkig anders. Weet ook dat de LTRO voornamelijk gebruikt werd door banken om overheidspapier op te kopen. Het is een feit dat weinig geld naar de reële economie is doorgesijpeld. Als we iets gelijkaardigs doen, willen we zeker van zijn dat dat ten dienste staat van de economie en geen subsidie is voor de banken.'

Dat overheidspapier zelf niet langer als risicoloos zou worden beschouwd, zoals werd afgeleid uit een recent interview met ECB-directeur Peter Praet, werd sterk genuanceerd en lijkt geen reëel spoor te zijn.