Stimuli centrale banken en overheden kunnen verkoopgolf niet stoppen

De Bel20 dook alweer 7,2 procent lager tot 2.536 punten. De coronatsunami kostte de index al 40 procent. Ook elders waren er alleen rode cijfers te zien. De EuroStoxx50 maakt een duik van 5,2 procent. Eerder op de dag verloren de beurzen zo'n 10 procent. Ook Wall Street ging bij opening ruim een tiende naar beneden, al was de Amerikaanse beurs vrijdag wel 10 procent gesloten.

De beleggers vrezen een zelden geziene economische tsunami. Na het toerisme, de luchtvaart, de horeca en de kleinhandel komt ook de industrie tot stilstand. Onder meer de autosector ondervindt hinder van de gesloten grenzen waardoor onderdelen uit andere Europese landen moeilijk in de fabrieken raken. Maar ook de vraag stokt plots. In deze onzekere tijden staat een nieuwe auto kopen niet vooraan op het verlanglijstje. Fiat Chrysler sluit bijna al zijn Europese fabrieken. Renault en Peugeot volgen het voorbeeld. Volkswagen gaat zijn productie in zijn grootste vestiging in Wolfsburg stilleggen.

Chinese koopcrash

De Chinese cijfers tonen aan hoe sterk een lockdown de economie raakt. De kleinhandelsverkopen zakten er vorige maand meer dan 20 procent, de industriële productie kromp bijna 15 procent. Ook in het westen nemen de voorlopende barometers een duik. Het ondernemersvertrouwen in New York, een voorloper voor de rest van de VS, kende een nooit geziene vrije val.

De centrale banken en de overheden trekken alle registers open om de economie van zuurstof te voorzien, maar ook dat kan de markt niet geruststellen. De Federal Reserve verlaagde zondagavond de rente tot nul procent. Zuid-Korea doet de rente een halve procentpunt dalen. De Japanse centrale bank verdubbelt haar aankopen van aandelen tot 12.000 miljard yen (102 miljard euro) om de markt te stutten. Het IMF heeft 1.000 miljard dollar noodkredieten klaar.

‘De markt is in paniek’, zegt financieel econoom Chris Rupkey van MUFG Union Bank. ‘De nachtelijke ingreep van de Fed was een shock en de markt denkt niet dat die redding kan brengen. Ze ziet het eerder als ‘Ga uit de weg, kijk uit daar beneden, dit zou zeer, zeer slecht kunnen zijn'.'

Meltdown

Joachim Fels, de invloedrijke hoofdeconoom van de Amerikaanse fondsengigant Pimco, roept de beleidsmakers op nog veel meer te doen om een armageddon te vermijden. ‘Trouwe lezers weten dat ik zelden dramatiseer', schrijft hij. 'Maar in het licht van de zwaarste gezondheidscrisis in meer dan een eeuw zullen beleidsmakers over de hele wereld alles uit de kast moeten halen om te vermijden dat een onvermijdbare recessie in een depressie uitmondt en dat een correctie op de beurzen in een meltdown overgaat.'

ING verlaat de prognoses voor de eurozone tot een krimp van 1,2 procent. ‘Begin dit jaar dachten we nog aan een groei met 0,8 procent’, zegt econoom Peter Vanden Houte. ‘De consumptie is normaal gezien een relatief stabiele factor in de economie. In het slechtste kwartaal van de financiële crisis daalde die slechts 0,54 procent. Nu stort ze in elkaar. In de weken van lockdown spreken we van een neergang met zeker 20 procent. Horeca, toerisme en vrije tijd vertegenwoordigen al snel 15 procent van het bbp.’

Volgens Vanden Houte houdt de markt al een heel stuk rekening met de tweede ronde-effecten van de pandemie. Bedrijven zullen investeringen uitstellen. Het is afwachten in welke mate de kredietverlening in het gedrang komt. De centrale banken kunnen een rol spelen om de financiële stress af te remmen. ‘Ik denk dat de Europese Centrale Bank de rente nog zal verlagen’, zegt Vanden Houte. ‘Vooral als signaal. Ze zal wellicht het negatieve effect voor de banken counteren door het bedrag waarop ze geen strafrente moeten betalen op hun overtollige deposito’s fors te verhogen.’

Licht aan het einde van de tunnel

Wat kan de beursduik stoppen? ‘Beleggers moeten licht aan het einde van de tunnel kunnen zien’, stelt Vanden Houte. ‘Voor de markten is twee barslechte kwartalen het einde van de wereld niet. Maar de beleggers moeten het vooruitzicht hebben dat het nadien beter wordt. Daarvoor is een daling nodig van het aantal besmettingen. Zoals in China, waar de beurs het veel beter doet. In april zou de piek in Europa bereikt kunnen worden, maar nog niet in de VS. De beurzen kunnen dan heen en weer getrokken worden door een verbetering in Europa maar een verslechtering in de States.’

Sommigen zien in de berenmarkt koopkansen voor de lange termijn. ‘Wij denken dat de recessie slechts twee kwartalen zal duren, terwijl de gemiddelde dubbel zo lang duurt’, denkt JP Morgan. ‘De koersen houden rekening met een veel slechter scenario.’ Credit Suisse raadde maandag aan voorzichtig te beginnen kopen.