Ons onlinegedrag bevat een schat aan informatie die bedrijven kunnen inzetten, bijvoorbeeld om u gepersonaliseerde reclame te sturen. Waar we zijn, welke apps we op onze telefoon hebben, welke muziek we beluisteren, welke video’s we bekijken... het wordt allemaal gelogd en getrackt. Gebruikt u voortdurend apps als Autoscout of CarWow, dan is de kans groot dat u een wagen wilt kopen. Voor adverteerders als BMW of Renault is dat het geknipte moment om u een Facebook- advertentie voor te schotelen.
Zelfs als u de Facebook-app niet hebt geïnstalleerd, kan het bedrijf van Mark Zuckerberg achter dat soort informatie komen. Bij Apple hebben we dat te danken aan de Identifiers for Advertisers (IDFA), bij Android aan de Android Advertising ID (AAID). Die code, die elke smartphone heeft, kunt u vergelijken met een cookie zoals die op de webbrowsers staan. Alleen verloopt een cookie na verloop van tijd en blijft de ID voor altijd bestaan. Cookies zijn ook gelinkt aan webbrowsers, terwijl ID’s aan een compleet apparaat gekoppeld zijn.
Wijnetiketten
Stel dat u een app afhaalt waarmee u wijnetiketten kunt scannen en herkennen. Zo’n app deelt uw ID met Facebook, waardoor een uur later een advertentie voor een wijnwinkel in uw tijdlijn opduikt. Omgekeerd kunt u in uw wijnapp reclame tegenkomen voor een merk dat u ooit op Facebook hebt geliket. Door middel van die ID’s kunnen apps en internetadverteerders in de loop van de jaren een angstaanjagend nauwkeurig profiel van u opbouwen, met niet alleen uw leeftijd en woonplaats, maar ook informatie die u allicht niet wil delen zoals uw politieke of seksuele voorkeur.
Die tracking-ID’s kon u al langer uitschakelen, alleen wist bijna niemand dat. U moest ervoor in de privacyinstellingen van uw telefoon duiken, wat de meeste gebruikers nooit doen. Bij Apple vindt u dit onder Instellingen-Privacy-Tracking, bij Android onder Instellingen-Privacy-Advertenties.
Njet
Apple verplicht apps die van het ID-systeem willen gebruikmaken daarvoor expliciet toestemming te vragen.
Vanaf iOS 14.5, de jongste versie van het iPhone-besturingssysteem, wordt een en ander een pak eenvoudiger. Apple verplicht apps die van het ID-systeem willen gebruikmaken daar expliciet toestemming voor te vragen. Dat gebeurt door een pop-up die tevoorschijn springt als u de app de eerste keer opent. De verwachting is dat de overgrote meerderheid van de gebruikers njet zal zeggen op de vraag of ze getrackt mogen worden.
Voor Apple is de financiële schade die dat met zich meebrengt niet zo groot. Het haalt het gros van zijn inkomsten uit de verkoop van hardware, telefoons en computers dus. Aan reclame verdient het veel minder. Voor Google en zeker Facebook is dat net omgekeerd: ze leven letterlijk van reclame.
Zuckerberg en co. zijn dus niet bepaald gecharmeerd door de nieuwe politiek van Apple. In een officiële reactie liet Facebook weten dat het Apple helemaal niet om de privacy van zijn gebruikers is te doen, maar om geld. Als bij pakweg uw wijnapp reclame-inkomsten wegvallen, wordt die app allicht betalend. Op die verkoopprijs krijgt Apple een commissie via zijn App Store.
Facebook zegt ook dat vooral kleine en lokale bedrijven het slachtoffer zullen worden van de antitrackpolitiek, omdat ze hun reclamebudgetten veel minder efficiënt kunnen inzetten.
Dat laatste kan kloppen, denken veel experts. De verwachting is niet dat u, door het tracken tegen te gaan, minder reclame ziet, wel dat u vaker reclame krijgt die minder op u toegespitst is, bijvoorbeeld voor producten die u helemaal niet interesseren of die compleet buiten uw budget vallen.
Alternatieve technieken
Nu Apple de marsrichting heeft aangegeven, biedt allicht ook Google binnenkort de mogelijkheid de tracking-ID’s gemakkelijk uit te schakelen in Android. Niet alleen om niet onder te doen tegenover Apple, maar ook omdat dat op zich geen ramp hoeft te betekenen. Zowel Facebook als Google heeft al een karrenvracht aan informatie over ons verzameld en ze blijven dat doen. In webbrowsers bijvoorbeeld, met alternatieve technieken als cookies, Facebook-pixels en fingerprinting (het combineren van gebruikersinformatie), maar ook via hun eigen apps als Gmail, Google Maps, WhatsApp en Instagram.
