Dat vastgoed hot is, bleek de voorbije weken. Na de lockdown, waarin de sector twee maanden stillag, volgde afgelopen trimester het herstel. Vooral in augustus (+13,4%) en september (+19,9%) noteerden de notarissen fors meer vastgoedtransacties dan in dezelfde maanden vorig jaar.
Kopers zijn vooral investeerders en mensen die zich een (eerste) gezinswoning aanschaffen. 'De investeerders zijn op zoek naar rendement en een veilige haven om zich te beschermen tegen het economisch onweer dat op komst is', zegt notaris Bart van Opstal, de woordvoerder van notaris.be. Wie een gezinswoning zoekt, voelt zich gesteund door de lage rente, waardoor lenen bij de bank aan bodemtarieven kan.
Huis met tuin gegeerd
Daarnaast heeft twee maanden 'in ons kot' ons het belang van veel ruimte doen inzien, zowel binnen als buiten de woning. Dat maakt dat er veel vraag is naar huizen met een tuin en appartementen met een groot terras.
Door de forse inhaalbeweging zijn de prijzen van woningen verder gestegen. Ook de zoektocht naar extra ruimte werkt de prijsstijging in de hand, omdat kandidaat-kopers automatisch bij duurdere woningen uitkomen.
In het derde kwartaal kostte een huis in Vlaanderen gemiddeld 303.243 euro, of 5,5 procent meer dan de gemiddelde prijs in 2019. Voor een appartement moest u 6 procent meer neertellen dan vorig jaar, tot 246.454 euro, blijkt uit cijfers van de notarissen. In vijf jaar zijn huizen en appartementen in Vlaanderen respectievelijk 17,9 en 18,3 procent duurder geworden. In België kost een huis gemiddeld 274.409 euro (+4,7%) en een appartement 243.818 euro (+6,7%), of ruim 20 procent meer dan vijf jaar geleden.
Corona
Vraag is wat we de komende maanden mogen verwachten. Economen waren voor dit jaar eerst uitgegaan van een lichte prijsdaling. De vastgoedprijzen zitten al jaren in de lift in ons land. Volgens KBC was er begin dit jaar een lichte overwaardering van de Belgische vastgoedmarkt van 5 procent. De Nationale Bank hield het op 8 procent.
We hadden verwacht dat corona de schok zou zijn die aanleiding zou geven voor een prijscorrectie, maar voorlopig zien we dat niet.
'We hadden verwacht dat corona de schok zou zijn die aanleiding zou geven voor een prijscorrectie, maar voorlopig zien we dat niet', zegt KBC-econoom Johan Van Gompel. KBC ging eerst uit van een prijsdaling dit jaar, maar verwacht nu toch een positief cijfer in 2020. BNP Paribas Fortis stelde eerder zijn verwachtingen al bij. Belfius deed woensdag hetzelfde. De bank verwacht nog een minieme daling van 0,5 procent van de vastgoedprijzen dit jaar.
Volgend jaar ziet Van Gompel de prijzen wel dalen. Hij houdt in zijn scenario rekening met een terugval van 3 procent. 'De economische situatie verslechtert en dat zal zich de komende maanden doorzetten.'
Van Gompel verwacht dat de werkloosheid en het aantal faillissementen toenemen. Dat zal een impact hebben op het inkomen van de gezinnen. Wie zijn job verliest, gaat geen huis kopen. En wie zijn baan behoudt, zal twee keer nadenken voor hij die stap zet, uit vrees misschien toch ontslagen te worden.
Betaalbaarheid in het gedrang
Volgens Van Gompel wordt de vastgoedmarkt overeind gehouden door mensen die geld hebben: investeerders en jonge gezinnen die steun krijgen van de ouders. 'Maar voor een deel van de bevolking, die het al moeilijk heeft om een woning te kopen, wordt betaalbaarheid nog meer een probleem als de economische situatie verslechtert. Dat zal een impact hebben op de markt.'
Beleggers kunnen tegengewicht bieden - in woelige economische tijden kan een vastgoedinvestering een veilige haven zijn - maar als de prijzen te hard stijgen, bestaat de kans dat ook zij de kat uit de boom kijken. 'Als de prijzen verder stijgen en het inkomen achterblijft, neemt de overwaardering toe en stijgt het risico op een forsere correctie. Dan kan de markt ook in een neerwaartse richting overdrijven.'
