Met die boodschap wil de Vlaamse Belastingdienst de ongerustheid wegnemen die daarover was ontstaan na een ruling in dat verband.
Even terug in de tijd. Sinds juni dit jaar kan schenken met voorbehoud van vruchtgebruik via een gesplitste inschrijving niet meer belastingvrij. Wordt op de schenking geen schenkbelasting betaald, door de schenkingsakte door bijvoorbeeld een Nederlandse notaris te laten opstellen, dan zal bij het overlijden van de schenker erfbelasting betaald moeten worden, zelfs als de schenking al meer dan 3 jaar geleden gebeurde.
Schokgolf
Met dit ‘standpunt’ joeg de Vlaamse Belastingdienst een schokgolf door de wereld van successieplanning. Maar meteen gingen vermogensplanners op zoek naar alternatieven die een zelfde resultaat bereiken, maar waarop geen schenk- of erfbelasting betaald hoeft te worden.
De piste van schenken onder last van lijfrente gecombineerd met een burgerlijke maatschap kwam daarbij meteen op de proppen. Door de lijfrente ontvangt de schenker toch nog inkomsten uit het kapitaal dat hij wegschenkt en door de burgerlijke maatschap behoudt hij ook de controle over het geschonken kapitaal.
Met andere woorden: men schenkt wel al, bijvoorbeeld aan zijn kinderen, maar zonder de controle over en de inkomsten uit dat kapitaal uit handen te geven.
De Vlaamse fiscus gaf toen al aan dat hij geval per geval zou beoordelen of dat alternatief effectief belastingvrij zou kunnen. Die eerste beoordeling is nu binnen. Advocatenkantoor Cazimir legde Vlabel een specifiek geval voor waarbij twee jonge echtgenoten (42 en 45) een schenking onder last van lijfrente van 3 procent wilden doen aan hun minderjarige kinderen van 4 en 7 jaar maar via een burgerlijke maatschap toch de controle wilden houden over de geschonken aandelen.
Vlabel antwoordde dat hij geen erfbelasting zal heffen als deze echtgenoten belastingvrij schenken door de akte te laten verlijden door een Nederlandse notaris en vervolgens nog 3 jaar in leven blijven.
Storm
Op het eerste gezicht goed nieuws. Toch veroorzaakte deze ruling van eind november weer een storm van protest. Want Vlabel bestempelt deze constructie in deze concrete case als fiscaal misbruik ‘omwille van de opeenstapeling van de feitelijke elementen zoals onder andere de jonge leeftijd van de ouders en de hoge rentelast van 30.000 euro per jaar. 'Als een wesp die haar territorium afbakent en verdedigt, heeft Vlabel opnieuw een prik uitgedeeld. En ze doet pijn.
Naast de schenking met voorbehoud van vruchtgebruik wordt nu ook de schenking in volle eigendom onder last van een lijfrente in bepaalde situaties erg precair’, merkt advocaat familiaal vermogensrecht Stevens Seyns op.
Uit deze ruling concluderen dat schenken met voorbehoud van lijfrente en een burgerlijke maatschap vanaf nu altijd als een fiscaal misbruik bestempeld zal worden, is evenwel een brug te ver. ‘In tegenstelling tot een standpunt, dat algemeen geldt, heeft een ruling altijd betrekking op een specifiek geval’, legt Bart Verdickt van Cazimir uit. 'We mogen hier dus niet uit afleiden dat burgerlijke maatschappen en het behoud van een rente niet meer mogelijk zijn'.
Cru
‘In dit concrete geval was de opeenstapeling van feitelijke elementen zodanig cru dat wij er anders over geoordeeld hebben. Maar als de burgerlijke maatschap en de schenking met last van lijfrente correct gebruikt worden, zien wij er geen graten in’, bevestigt gedelegeerd bestuurder David Van Herreweghe van Vlabel.
Annick Ghysens van Vlabel vult aan: 'Controle behouden over een schenking via voorbehoud van vruchtgebruik of een burgerlijke maatschap blijft op zich volkomen geoorloofd. Schenken met last van lijfrente om inkomsten uit het geschonken kapitaal te kunnen blijven puren, blijft op zich volkomen geoorloofd.
Maar het is niet geoorloofd dat de schenker het volledige beschikkingsrecht over de schenking behoudt. Concreet: wie schenkt, kan bijvoorbeeld wel de last op leggen dat de begiftigde het geschonken goed niet mag verkopen zolang de schenker leeft. Maar bepalen dat de schenker het recht behoudt om het geschonken goed te verkopen als hij dat wil, dat is te verregaand’.