Op 1 april 2012 gaan de leveranciersprijzen voor gas en elektriciteit voor negen maanden in de koelkast. Tot 2014 blokkeert de federale regering ook de distributietarieven en schrapt ze de opzegvergoeding voor wie halverwege z’n contract van leverancier verandert. Wanneer die maatregelen precies in voege treden, weet ook het kabinet van staatssecretaris voor energie Melchior Wathelet (cdH) niet te vertellen. Het gaat om een pakket dat stap voor stap wordt ingevoerd, luidt het.
Zolang de prijzen aan de ketting liggen, wil de regering uitproberen welke maatregelen het meest effectief zijn om de concurrentie te verbeteren en de stijging van de consumentenprijzen een halt toe te roepen. Het schrappen van de opzegvergoeding hoort daarbij, maar ook de herberekening van de distributietarieven en overheidsheffingen en een vermindering van de bijdragen voor groene energie (windmolens, zonnepanelen, isolatiesubsidie, warmtekrachtkoppeling).
Dans der prijscomponenten
Hoe dat nieuwe systeem er precies zal uitzien, is onduidelijk. Het gewicht van de verschillende prijscomponenten is niet bekend en ook de manier waarop ze zullen worden berekend, weten we nog niet. Het is moeilijk in te schatten hoeveel u precies wint bij de nieuwe prijsberekening.
Alleen de cijfers die Wathelet en minister van Consumentenzaken Johan Vande Lanotte (sp.a) vorige week bekendmaakten, bieden nog houvast. Door de maatregel zou een gemiddeld gezin dit jaar 60 euro besparen. Dat is een besparing van 1,13 procent op de elektriciteitsrekening en 2,88 procent op de gasfactuur. Volgend jaar zou die bonus oplopen tot 117 euro, dat is een besparing van 2,75 procent op elektriciteit en 5,67 procent op gas.
Brutale prijsschokken
Die winst verzinkt echter in het niet vergeleken met de stijging die de energieprijzen de voorbije jaren hebben gekend. Een studie van de federale energieregulator CREG toont aan dat een klant met een variabel Energyplus contract van 1 jaar (Electrabel) in 2011 liefst 12,62% meer betaalde dan het jaar voordien voor elektriciteit. Ook de bijdragen voor hernieuwbare energie stegen met 20,25%. Maar vooral door de distributietarieven (+36,96%) en de overheidsheffingen (+39,53%) is de prijs voor de eindverbruiker vorig jaar met 22,82 procent gestegen.
Voor dat soort brutale prijsschokken hoeft u dit jaar niet meer te vrezen. Wie een contract met variabele energieprijs heeft, krijgt tot eind dit jaar geen indexering meer te verwerken. En aan de distributietarieven wordt niet meer geraakt tot de bevoegdheid daarvoor in 2014 overgaat naar de regio’s (welk systeem in de plaats komt, weet voorlopig niemand).
Vergelijkend rijk
Maar dat betekent niet dat het geen zin meer heeft om prijzen te vergelijken. De leveranciersprijs van gas in variabele contracten schommelt behoorlijk, tot 300 euro per jaar op een gasrekening van 1.500 euro. Electrabel, Nuon en Luminus, samen goed voor 90 procent van de markt, indexeren hun prijzen op basis van de olieprijzen van zes maanden geleden. Andere leveranciers, zoals Lampiris, Essent, Octaplus en Belpower, volgen de handelsprijzen op de beurs en kunnen daardoor scherpe prijzen zetten.
Ook op de vaste vergoeding, een ‘weinig transparant gegeven’ zoals het in de CREG-studie wordt beschreven, zitten soms onwaarschijnlijke verschillen (zie tabellen). De regulator berekende dat de vergoeding maar liefst 13,78 procent uitmaakt van de stroomfactuur van een gemiddelde Energyplus-klant.
Meer vrijheid in de markt
De buitenkans voor de consument ligt in het afschaffen van de opzegvergoeding van 75 euro (50 euro voor wie het contract 6 maanden voor het voorziene eind opzegt). Zodra die van kracht is, kunt u zonder meer op zoek gaan naar het beste variabele contract in de markt en - als u gaat verhuizen - ook naar het gunstigste distributietarief.
De impact van die maatregel kan vrij groot zijn. Energieleverancier Lampiris lanceerde in september vorig jaar al het idee om de opzegvergoeding uit de wereld te helpen. De campagne werd wegens groot succes verlengd tot eind maart 2012. “We trekken dubbel zoveel nieuwe klanten aan als in dezelfde periode vorig jaar”, zegt Gregoire Van Cutsem, marketingverantwoordelijke bij Lampiris. Hij ziet in het afschaffen van de opzegvergoeding een belangrijke stap om de energiemarkt echt vrij te maken. “Het bedrag deed er niet toe. Dat mensen bestraft werden, was genoeg om hen vast te kluisteren aan hun oude leverancier.”
MODELDOCUMENTEN: Hoe zegt u uw energiecontract op?