Het beroep van financieel planner is nog niet gereglementeerd, waardoor iedereen zo'n plan mag opmaken en verkopen. Verschillende kantoren en zelfstandigen houden zich uitsluitend bezig met financiële plannen. Maar talrijk zijn ook de advocaten, boekhouders, beleggingsadviseurs of verzekeringsmakelaars die plannen opstellen in de marge van hun andere activiteiten. Zij halen hun inkomsten uit de commissies op de verkoop van financiële producten. 'De kwalijke reputatie van financieel planners is het gevolg van soms dure plannen die altijd naar hetzelfde aanbod van vastgoed of beleggingen leiden. Dat zijn geen persoonlijke plannen meer. Een plan mag geen drogreden zijn om bepaalde producten aan de man te brengen', zegt René Lecoque van Axis Life. De financiële toezichthouder in ons land, FSMA, wil daar alvast verandering in brengen en legde voor de zomer al een voorontwerp van wet op tafel. Wat moet u weten over een financieel planner?
1. Wat is een financieel planner?
Vraag aan een financieel planner wat hij doet en de kans is groot dat hij zichzelf omschrijft als een generalist. 'Een financieel planner weet weinig van veel, maar omringt zich met mensen die veel weten over uiteenlopende deelaspecten', zegt René Lecoque. Want voor beleggingsadvies klopt u aan bij een vermogensbeheerder en uw fiscale vraagstukken legt u op het bureau van een fiscalist. Maar vaak reiken de gevolgen van hun adviezen veel verder dan hun eigen specialisatie. Op het kruispunt van erfenisrecht, familiaal vermogensrecht, sociale wetgeving, fiscaliteit en beleggingsleer speelt een financiële planner zijn rol.
2. Wat is een financieel plan?
Klopt u aan bij een financieel planner, dan moet u tijdens een eerste gesprek alle aspecten van uw vermogen op tafel leggen. Vervolgens mag u daar uw doelstellingen bovenop gooien. Zorgeloos genieten van een pensioen vanaf uw zestigste? Uw kinderen een duwtje in de rug geven zonder uw hele vermogen te verliezen? Of ervoor zorgen dat u nooit in de problemen kunt komen als uw partner een zaak opstart? Op basis van die gegevens wordt een plan opgesteld. Daaruit kan blijken dat u uw huwelijkscontract moet aanpassen, dat u uw eenmanszaak beter omvormt tot een vennootschap, dat u overbodige verzekeringen hebt of dat u uw beleggingsportefeuille moet aanpassen. Met die aanbevingen kunt u zelf aan de slag, maar planners kunnen u bij de hand nemen en desnoods een advocaat, notaris, bank of verzekeringsmakelaar inschakelen.
Wie een financieel plan wil laten opmaken, weet dus maar beter goed waaraan dat zou moeten beantwoorden. 'De planner die u tegenover u hebt, moet de reflex hebben om alles in een breder kader te plaatsen en hij moet adviezen kunnen geven over de verschillende domeinen heen. Een goede planner toetst de haalbaarheid van uw doelstellingen ook aan alle mogelijke omstandigheden, zoals een vroegtijdig overlijden, invaliditeit of echtscheiding', zegt Patrick Moonen, verantwoordelijke voor de opleiding Personal Financial Planner aan de Antwerp Management School.
3. Wat kost het?
'Iedereen die niet terecht kan bij het OCMW heeft baat bij de opmaak van een financieel plan', zegt Moonen. Dat is ook de mening van Robert van Beek, de voorzitter van de Federatie van Persoonlijke Financïele Planners, een federatie die een twintigtal zelfstandige planners verenigt. 'We worden vaak ten onrechte in de hoek van de grote vermogens geduwd. Maar ook een jong koppel dat op zoek is naar een woning staat voor ingrijpende beslissingen waar begeleiding nuttig kan zijn.'
Nuttig zijn is natuurlijk één ding. Betaalbaar is vaak nog iets anders. Zo zijn de klanten van de Gentse financieel planner BFO vooral zelfstandigen, vrije beroepers en hoge kaderleden. Hun vermogen schommelt van 500.000 euro tot 5 miljoen of meer. Het basistarief voor een financieel plan bedraagt er 3.200 euro (exclusief btw). Naarmate de complexiteit van een dossier toeneemt, gaat ook de prijs hoger. Een rondvraag leert dat de totaalprijs van een plan varieert van 1.500 tot 4.000 euro.
Als voor het plan ook een notaris, advocaat of andere specialist ingeschakeld moet worden, dan hangt ook daar een kostenplaatje aan vast. Sommige planners hanteren uurtarieven. Die blijken afhankelijk van de complexiteit van het dossier te variëren van 70 tot 250 euro per uur. 'Een financieel planner hoeft eigenlijk niet meer te kosten dan een boekhouder of een advocaat. Daarvoor willen mensen toch ook betalen?', bedenkt Moonen.
4. Kan een financieel planner mijn bank of verzekeraar vervangen?
De verschillen tussen een financieel planner en een bank zijn groot. Zo mogen de onafhankelijke vermogensadviseurs op geen enkel ogenblik geld (contant of op een rekening) ontvangen. Het geld moet bij een onafhankelijke bank worden gedeponeerd. Dat betekent dat een eventueel faillissement van een financieel planner nooit een invloed kan hebben op uw vermogen. Daarnaast zouden financieel planners volgens het voorontwerp van wet dat op tafel ligt geen bevoorrechte band meer mogen hebben met de aanbieders van beleggingsproducten en mogen ze niet langer commissie-inkomsten halen uit de verkoop van beleggings- en verzekeringsproducten. Dat betekent dat u voor uw bank- en verzekeringszaken altijd moet aankloppen bij een bank of verzekeraar.