(netto) - Via het systeem van pensioensparen bouwt u een aanvullend pensioenkapitaal op. U anticipeert daarmee op de situatie waarin u nog (lang) zal leven na uw 65ste verjaardag. Maar het kan jammer genoeg ook anders lopen.
Welk bedrag wordt uitgekeerd?
“Het antwoord op die vraag hangt af van het feit of u spaarde voor uw pensioen via een pensioenspaarfonds of via een pensioenspaarverzekering”, legt Marc Leroux van BEAMA uit. “In het geval van een pensioenspaarverzekering is het uitgekeerde bedrag gelijk aan de gestorte premies + de gewaarborgde rente + winstdeelname – de kosten – de belastingen. Bij een pensioenspaarfonds is het gelijk aan de gestorte bijdragen + de rente/meerwaarde - de kosten - de belastingen.”
Hoe wordt dat belast?
Uit voorgaande blijkt dat de belastingen mee bepalen welk bedrag er wordt uitgekeerd. De stortingen bij pensioensparen leveren jaarlijks een fiscaal voordeel op van 30 to 40 procent, tot 880 euro (voor inkomstenjaar 2011). In ruil voor dat fiscale voordeel belast de fiscus het opgebouwde kapitaal op de 60ste verjaardag van de pensioenspaarder via de ‘anticipatieve heffing’. “Die heffing bedraagt 10 procent op de stortingen na 1993 en 16,5 procent op de stortingen van voor 1993.” Die heffing is bevrijdend, achteraf komt er geen meer bij.
Het antwoord op de vraag of de fiscus belastingen zal afhouden, hangt dus af van de leeftijd van de persoon bij overlijden. “Bij overlijden na de 60ste verjaardag werd de anticipatieve heffing al ingehouden en is er dus geen bijkomende belasting verschuldigd. Bij overlijden voor de 60ste verjaardag zal de fiscus de anticipatieve heffing inhouden op het moment van het overlijden”, legt Leroux uit.
Uw erfgenamen zullen successierechten moeten betalen op het ontvangen kapitaal. Spaart u via een pensioenspaarfonds, dan valt dat kapitaal in uw nalatenschap. Spaarde u via een pensioenspaarverzekering, dan valt de opbrengst van uw polis niet in uw nalatenschap, maar door een fictiebepaling zal de fiscus die toch belasten met successierechten. De verzekeraar zal een bericht naar de fiscus sturen, waarin hij vermeldt welk bedrag hij uitkeerde en aan wie hij dat deed. De begunstigde zal dan successierechten moeten betalen op dat ontvangen kapitaal.
De leeftijd van overlijden?
Na 60ste verjaardag overleden
- anticipatieve heffing is al afgehouden
- successierechten verschuldigd
- de anticipatieve heffing wordt afgehouden
- successierechten verschuldigd
Fiscaal voordeel of partner beschermen?
De jaarlijkse stortingen in het kader van pensioensparen leveren een fiscaal voordeel op. Daar zijn echter voorwaarden aan gekoppeld. Spaart u via een pensioenspaarverzekering, dan heeft één van die voorwaarden te maken met wie als begunstigde wordt aangeduid.
- De begunstigde bij leven mag alleen de belastingplichtige zelf zijn. Dat is logisch, u spaart immers voor uw eigen oude dag.
- De begunstigde bij overlijden mag alleen de echtgenoot, de wettelijk samenwonende partner of een bloedverwant tot de tweede graad (de (klein)kinderen, (groot)ouders, broers en zussen) zijn.
Dilemma voor feitelijk samenwonenden
“Feitelijk samenwonenden kunnen niet in elkaars voordeel een pensioenspaarverzekering afsluiten en zo van het fiscale voordeel genieten”, merkt Bart Chiau, auteur van het boek ‘Gids Samenlevingsvormen’. Feitelijk samenwonenden kunnen elkaar gerust aanduiden als begunstigde bij overlijden. Maar zodra ze dat doen, komen de jaarlijkse stortingen niet langer in aanmerking voor de belastingvermindering.
Testament?
Bij een pensioenspaarfonds stelt dat probleem zich niet, aangezien in zo’n contract geen begunstigde wordt aangeduid. Bij overlijden valt het uitgekeerde kapitaal in de nalatenschap. Aangezien feitelijk samenwonenden niet automatisch van elkaar erven, zullen zij een testament moeten opstellen als ze elkaar het pensioenskapitaal willen nalaten. Dat geldt ook voor wettelijk samenwonende partners die willen dat hun partner het kapitaal uit het pensioenspaarfonds in handen krijgt bij overlijden.
