Een nieuwe badkamer, behang- en schilderwerken of de schoorsteen laten vegen. Dat zijn voorbeelden van werken di u kunt laten uitvoeren aan een woning van 5 jaar tegen 6 procent btw, in plaats van de gebruikelijke 21 procent. Voor woningen van 5 tot 15 jaar bestond de regeling al sinds 2000, maar die was tijdelijk. Na herhaaldelijke verlengingen werd ze op 1 juli permanent gemaakt. Voor woningen ouder dan 15 jaar was de maatregel al permanent.
Het lagere btw-tarief is er voor de omvorming, renovatie, rehabilitatie, verbetering, herstelling of het onderhoud van een deel van of de hele woning. Het geldt zowel voor de gebruikte materialen als voor de werkuren. Maar u moet wel 5 voorwaarden respecteren. Anders betaalt u toch 21 procent btw. Waarop moet u letten?
Ouder dan 5 jaar
De woning moet ouder zijn dan 5 jaar. Daarbij wordt niet gekeken naar de datum waarop de woning werd afgewerkt, wel naar de eerste ingebruikname. Het tijdstip waarop de woning voor het eerst werd bewoond, toont u aan via een inschrijving in het bevolkingsregister van de gemeente, facturen van een verhuizingsfirma, water- en gasfactuur, …
“Voor die termijn van 5 jaar moet u in principe rekenen vanaf de datum van de eerste ingebruikneming. Maar voor de administratie volstaat het dat het gebouw in gebruik werd genomen in de loop van het vijfde kalenderjaar dat voorafgaat aan de werken”, verduidelijk Danny Stas, advocaat van Tiberghien. Als u dit jaar werken uitvoert, dan moet de woning in 2006 bewoond zijn.
Alleen voor woningen
Het lagere btw-tarief is er alleen voor werken aan 'woningen'. Voorbeelden van panden bestemd voor bewoning zijn woningen, appartementen, een tweede verblijf, … Winkels of handelspanden vallen uit de boot. Wat met een garage?
“Garages zijn geen woningen waardoor werken aan een garage in principe uitgesloten zijn van het verlaagde tarief. Maar dat geldt niet voor een garage die geïntegreerd is in een woning. Of wanneer de garage deel uitmaakt van de woning door het onmiddellijke nut dat ze voor de eigenaar (of zijn huurder) meebrengt - zelfs indien ze er niet aan grenst. In dat geval is het verlaagde tarief wel van toepassing, zelfs voor de oprichting van de garage. Ze wordt beschouwd als een verbetering aan de woning waarbij ze nauw samen hoort”, zegt Danny Stas.
Hoofdzakelijk privé
De woning moet hoofdzakelijk als privéwoning worden gebruikt. Wat als u uw woning deels privé en deels voor uw beroep gebruikt? Of u recht heeft op het lagere btw-tarief hangt af van de mate waarin u uw woning voor uw beroep gebruikt. Voert u werken uit aan het volledige gebouw en overheerst het privégebruik? Dan geldt het btw-tarief van 6 procent. Denk maar aan de vernieuwing van het dak van een woning, die u 30 procent voor uw beroep of bijberoep gebruikt. Is het privégebruik niet overheersend? Dan betaalt u 21 procent btw op de werken in het beroepsgedeelte en 6 procent voor die in het privégedeelte.
Wat als u bijvoorbeeld een fabriek of winkel ombouwt tot woning? “De bestemming van het gebouw vóór de aanvang van de werken heeft geen belang. Eerst voorzag de btw-administratie een uitsluiting voor het ombouwen van een schuur of een bijgebouw van een boerderij tot een woonhuis, maar dat aanvaardt ze intussen wel. Ook lofts gecreëerd in industriële gebouwen worden aanvaard”, zegt Danny Stas.
Gefactureerd aan eindverbruiker
Voor de werken moest u tot voor kort een beroep doen op een geregistreerde aannemer, maar die vereiste is geschrapt. Wel moeten de werken nog altijd rechtstreeks aan de eindverbruiker gefactureerd worden. Dat kan de eigenaar, maar ook een huurder zijn. “De eigenaar mag een vennootschap zijn. Zo komt een vennootschap die een woning verhuurt, of ter beschikking stelt aan een bestuurder of personeelslid, in aanmerking voor het verlaagde btw-tarief”, verduidelijkt Danny Stas.
U moet als eindgebruiker een attest invullen, waaruit blijkt dat de voorwaarden voor het verlaagd btw-tarief voldaan zijn. Dat attest ontlast de aannemer principieel van zijn aansprakelijkheid omtrent de vaststelling van het tarief.
Steekt u zelf de handen uit de mouwen en koopt u de materialen aan? Dan betaalt u op dat materiaal altijd 21 procent btw.
Renovatie
Het verlaagde btw-tarief van 6 procent is er alleen voor renovatie. Op nieuwbouw betaalt u 21 procent btw. Maar waar ligt de grens tussen nieuwbouw en renovatie? De kostprijs van de werken speelt geen enkele rol, wel de omvang. De oppervlakte van het oude gedeelte dat overblijft, moet groter zijn dan de helft van de totale oppervlakte van de woning na uitvoering van de werken. Bovendien moeten de oude dragende muren voor de meerderheid behouden blijven. "In de praktijk bestaan er vaak betwistingen over de bouw van een of meer bijkomende appartementen in een appartementsgebouw door bovenbouw of op een andere wijze. Die worden principieel beschouwd als nieuwbouw, voor zover de appartementen verkocht kunnen worden met toepassing van btw", zegt Danny Stas.