In juli 2012 sloten minister van Economie Johan Vande Lanotte (sp.a), toenmalig minister van Financiën Steven Vanackere (CD&V), de bankenvereniging Febelfin en de financiële waakhond FSMA een akkoord over de hervorming van het spaarboekje. Die reorganisatie moest een antwoord bieden op de vraag naar meer transparantie voor financiële producten die na de crisis was gerezen. Een deel van de wijzigingen is al van kracht, terwijl een ander deel pas vanaf 1 januari 2014 ingaat. Een overzicht.
Vanaf 1 januari 2014
1. Behoud van getrouwheidspremie
Vanaf 1 januari zullen overschrijvingen tussen rekeningen van dezelfde bank geen invloed meer hebben op de verwerving van uw getrouwheidspremie.
Schrijft u geld over van de ene spaarrekening naar de andere bij dezelfde bank, dan behoudt u voor dat bedrag de verwervingsperiode. Een belangrijke voorwaarde is dat het gaat om een overschrijving van minstens 500 euro. Bovendien is het aantal overschrijvingen waarop die regel van toepassing is, beperkt tot drie per jaar.
Stel, u hebt bij BNP Paribas Fortis zowel een klassieke spaarrekening als een Premium-onlinespaarrekening. Op de klassieke spaarrekening krijgt u een getrouwheidspremie van 0,1 procent, terwijl op de Premium-rekening een premie geldt van 1,1 procent. Stel dat u 15.000 euro stort op de klassieke rekening op 1 januari 2014 en u wilt het bedrag op 30 juni overschrijven naar de Premium-rekening. Dan heeft die overschrijving geen invloed op de periode voor de getrouwheidspremie. U zult dus twaalf maanden na de storting op de eerste rekening, op 2 januari 2015, de getrouwheidspremie verwerven.
Let op: de premie die u verwerft, is de gemiddelde premie van de twee rekeningen. In het voorbeeld stond het geld 6 maanden op de rekening met 0,1 procent premie en 6 maanden op de rekening met 1,1 procent premie. Dat maakt dat u een premie opstrijkt van 0,6 procent (0,1% : 2 + 1,1% : 2). Het gebruik van 2 premies maakt de zaken dus complexer.
Een belangrijke kanttekening is ook dat het om hetzelfde merk van bank moet gaan. ‘Een overschrijving van bijvoorbeeld ING naar Record Bank - een dochter van ING - wordt beschouwd als een overschrijving tussen twee verschillende banken. En dus verliest u in dat geval de verwervingsperiode die al werd opgebouwd’, luidt het bij Febelfin.
Een tweede kanttekening is dat u niet de enige titularis moet zijn van de rekening. U kunt dus overschrijven van een gezamenlijke rekening naar een rekening waarvan u alleen de titularis bent zonder de verwervingsperiode te verliezen.
2. Beperking renteverlaging
Een tweede wijziging vanaf 1 januari 2014 is dat banken verplicht zijn om een renteverhoging minstens 3 maanden vast te houden.
Als ze dus op 1 april een hogere rente toepassen, mogen ze die rente niet meer verlagen binnen de drie daaropvolgende maanden. Vanaf 1 juli kan het wel weer. Al geldt er een uitzondering: als de Europese Centrale Bank (ECB) tijdens die drie maanden haar belangrijkste rentetarief verlaagt, mag ook de bank tot een renteverlaging overgaan.
3. Afschaffing 11-maandenregeling
Een derde aanpassing is de definitieve afschaffing van de 11-maandenregeling. Die hield in dat de getrouwheidspremie in sommige gevallen al kon worden verworven voor een periode vanaf 11 maanden. Dat was het geval als het geld in januari werd gestort. Sommige banken kenden dan op 1 januari van het volgende jaar al de getrouwheidspremie toe, hoewel het geld geen volle 12 maanden op de rekening had gestaan.
Het gros van de banken past die 11-maandenregeling nu al niet meer toe, maar de weinige banken die het wel nog doen, zullen daar in 2014 ook mee moeten stoppen.
Nog op de agenda
Het is nu nog wachten op het Koninklijk Besluit dat een rentecalculator verplicht maakt voor de banken. Die moet klanten helpen in te schatten wanneer ze het best geld afhalen om geen getrouwheidspremie te verliezen. ‘Concreet zal de spaarder via onlinebankieren, via het kantoor of via brief de bank kunnen vragen een simulatie te maken van de implicaties van een geldafhaling. Zo zal hij zien dat hij bijvoorbeeld beter twee dagen wacht om zijn centen af te halen’, luidt het bij Febelfin.
Op dit ogenblik is nog niet duidelijk wanneer die rentecalculator verplicht zal zijn, maar volgens Rodolphe de Pierpont van Febelfin wachten de banken niet op de verplichting: ‘Veel banken zullen begin 2014 de calculator al aanbieden.’
Al achter de rug
1. Getrouwheidspremie
Een belangrijke stap werd op 1 oktober 2013 gezet met de driemaandelijkse betaling van de getrouwheidspremie. Die premie krijgt u als spaargeld twaalf opeenvolgende maanden op de rekening staat. Iemand die bijvoorbeeld geld heeft gestort op 1 februari 2013, verwerft de premie op 2 februari 2014. In het oude systeem zou de premie in dat geval pas op 1 januari 2015 op de rekening worden gestort. Sinds 1 oktober wordt de premie betaald bij het begin van het kwartaal dat volgt op de verwerving ervan. In het voorbeeld hierboven zou dat op 1 april 2014 zijn, negen maanden vroeger.
2. Minder voorwaarden
Een andere maatregel die afgelopen zomer van kracht werd, is de beperking van het aantal voorwaarden dat gekoppeld mag worden aan een spaarboekje.
Zo mogen nieuwe klanten niet meer gelokt worden met een hogere rente dan de rente die trouwe klanten krijgen. Toch mogen er onder bepaalde voorwaarden wel nog verschillende rentetarieven worden gehanteerd. Dat is het geval als het kapitaal op de rekening boven een bepaald bedrag ligt of als het om een internetrekening gaat. Voorts mogen nog uitzonderingstarieven die afhankelijk zijn van de leeftijd van de klant, of die afhangen van het feit of de klant een professionele spaarder of coöperant is.
3. Gestandaardiseerde fiche
Een derde hervorming die al loopt sinds 6 augustus 2013 is de gestandaardiseerde fiche. Banken moeten per spaarrekening die ze aanbieden verplicht een gestandaardiseerde fiche aanbieden waarop alle essentiële informatie over die rekening te vinden is. De beperking van het aantal spaarboekjes per bank tot zes was afgelopen zomer ook gepland, maar is nog niet in de wet opgenomen. ‘De facto passen alle banken die regel wel al toe’, zegt Rodolphe de Pierpont van Febelfin.
