Draagt u een bepaalde liefdadigheidsorganisatie een warm hart toe? Dan kunt u nu al een gift doen. Die geste levert u doorgaans een fiscaal voordeel op. Toch geven heel wat mensen er de voorkeur aan om tijdens hun leven nog geen bezittingen weg te schenken en zich niet te verarmen. Dat betekent echter niet dat het onmogelijk is om een goed doel wat financiële middelen toe te stoppen. Dat kan nog na uw overlijden.
Erfgenamen
Testament
Toch kunt u niet zomaar vrij over uw hele hebben en houden beschikken. De wet beschermt een aantal erfgenamen. In het vakjargon spreekt men van ‘reservataire erfgenamen’. Zo maken uw echtgenoot of echtgenote en uw kinderen altijd aanspraak op een deel van de erfenis. Uw echtgenoot of echtgenote erft minimaal het vruchtgebruik op de gezinswoning en de huisraad of het vruchtgebruik op de helft van de goederen van de nalatenschap. De omvang van het voorbehouden deel voor uw kinderen hangt af van hun aantal. Laat u één kind na, dan heeft dat kind recht op de helft van de nalatenschap. Voor twee kinderen is dat twee derde, voor drie kinderen of meer is dat drie vierde.
Goed doel
Het deel dat niet voorbehouden is, het beschikbare deel, kunt via een testament laten toekomen aan wie u maar wilt. Dat kunnen verre familieleden of vrienden zijn, maar evengoed een vereniging die een goed doel behartigt. Met een vereniging heeft u uiteraard geen familiebanden. Toch mag u daaruit niet concluderen dat de vereniging torenhoge successierechten zal moeten betalen en uiteindelijk slechts een fractie van de erfenis zal overhouden. Een liefdadigheidsinstelling moet slechts een laag, vast successietarief betalen. Dat bedraagt in het Vlaams Gewest 8,8 procent en in het Waals Gewest 7 procent. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hangt het tarief af van het feit of de organisatie al dan niet een fiscaal attest voor de inkomstenbelasting mag afleveren. Als dat het geval is, dan bedraagt het tarief 12,5 procent. Zoniet, 25 procent.
Soorten testamenten
Wilt u uw wil doordrukken, dan moet u een testament opstellen. Toch hoeft u niet te vrezen dat wat u erin bepaalt, definitief is. U kunt uw testament altijdherroepen of aanpassen. Dat kan belangrijk zijn als uw familiale of vermogenssituatie ingrijpend wijzigt of als u in onmin valt met een van uw erfgenamen. Er bestaan 3 types testamenten
- Het authentiek of notarieel testament
Voor zo’n testament moet u langsgaan bij de notaris. U dicteert uw testament aan de notaris, in aanwezigheid van twee getuigen of een tweede notaris. Het voordeel van dat type testament is dat u zeker bent dat de formulering van uw beschikkingen correct zijn. Omdat de notaris het testament bewaart, heeft u de absolute zekerheid dat het na uw overlijden gevolgd wordet.
- Het eigenhandig testament
U schrijft het testament met de hand, dagtekent en ondertekent het. Hoe en waarop het wordt geschreven, heeft geen enkel belang. De notaris komt er niet tussen, waardoor er geen kosten zijn. De beperktere bewijskracht is wel een belangrijk nadeel. Wordt uw handschrift of handtekening niet erkend, dan moet een gerechtelijk onderzoek de echtheid ervan aantonen. Bovendien bestaat het gevaar dat het testament verloren gaat. Dat kunt u vermijden door het bij een notaris in bewaring te geven, die het dan bij het Centraal Register voor Testamenten laatregistreren.
- Het internationaal testament
Dit is een geschreven of getypt document dat u ondertekent. U overhandigt het persoonlijk aan de notaris in het bijzijn van twee getuigen, waarbij u verklaart dat het uw testament is. Er worden drie exemplaren van de akte van neerlegging opgesteld: een voor de erflater, de getuigen en de notaris. De bewijskracht is dezelfde als van een authentiek testament. Deze vorm is aan te raden wanneer de erflater, een erfgenaam of een deel van de nalatenschap zich in het buitenland bevindt.
