Wat was je eerste vakantiejob?
‘Ik ben Limburgse en al zeer jong moest ik aardbeien en appels plukken, maar dat was binnen de familie. Mijn eerste echt contact met de bedrijfswereld was de kippenfabriek Pingo, voorheen Plumax, in Stevoort. Mijn oom was er personeelsdirecteur en net als de hele familie ‘mocht’ ik er vanaf mijn zestiende gaan werken. In de hoop dat ik tot inzicht zou komen en verder zou studeren.’
Wat zag je en dacht je op die werkvloer?
‘Er waren shifts van zes tot twee en van twee tot tien. De kippen werden levend aangevoerd en aan haken gehangen, waarna de process flow begon - dat vond ik gigantisch interessant. Eerst werden de koppen machinaal afgehakt, waarna de kippen gepluimd werden, en ontdaan van ingewanden. Daarna vielen de goede exemplaren in hun geheel in bakken, waar ze werden opgebonden. De niet zo goede werden versneden en bereid. Het eerste jaar moest ik aan een hoog tempo elastieken rond die hele kippen doen. Na twee dagen waren mijn handen kapot. Een snijdende pijn! Alles werd ook strak getimed. Het gevoel was: jeetje, ik zal maar studeren. Maar ik kreeg ook respect voor mensen die de job op een plezante manier deden en die hulpvaardig waren. Met sommigen heb ik nu nog contact op Facebook. Anderen keken op ons neer, of waren kwaad of gefrustreerd omdat wij na een maand weer vertrokken, met een brutoloon dat ook ons nettoloon was.’
‘Twee zomers werkte ik er als arbeidster, het derde jaar maakte ik promotie en mocht ik helpen op den bureau. Daar zag ik de enorme kloof tussen arbeiders en bedienden - al bleef ik vooral bij de arbeiders horen.’
Wat heb je nog meer gedaan?
‘Als student werkte ik in de Tapabar, toen een van de drukst bezochte zaken van Antwerpen. Zeker ’s zomers kregen we de boel soms niet gesloten voor twee, drie uur ’s nachts. Marina was er een fantastische bazin. Op zondagavond trok zij dan een fles bubbels open voor bij de frieten die we na sluitingstijd in de Number One gingen halen. Of we gingen na vijftien uur hard fakken nog eens hard op stap. We kregen toen veel fooi. In dat opzicht was de komst van betaalkaarten een dikke merde.’
Was je in de fabriek al bezig met mensen, talenten, organisatie?
‘Néén. Met Pukkelpop, Torhout-Werchter, op reis gaan. Daar dienden de centen ook voor. Bij mijn eerste job verdiende ik omgerekend duizend euro. Dat was direct op. In de horeca kreeg ik aanvankelijk 180 frank per uur, wat na twee jaar ongevraagd 200 frank werd. Ik viel van mijn stoel. Zó blij! Elk uur twintig frank meer! Ik werkte enkel op donderdag, en tijdens de vakanties wat meer. Je moest opletten opdat je je kinderbijslag niet kwijtraakte. Maar Marina regelde die troep. Ik heb daar enorm hard en graag gewerkt. En ik kom nog altijd mensen tegen van toen. Meneer Bolleke of mevrouw Porto - aan klanten die op de poef dronken gaven we dergelijke namen. Er was ook een mooie, lieve vrouw met lange zwarte haren die heel sterk leek op Carla uit de TV-serie Cheers. Zij verbrandde eens haar haar aan een kaars, en ik kapte er een porto over. Ook haar zie ik soms nog fietsen. Met Marina ga ik volgende week zelfs eten.’
Heb je er iets opgestoken?
‘Dat je door veel te werken veel kunt verdienen. Daardoor durf ik nu als ondernemer risico’s nemen, denk ik. Ik weet: als je gezond bent en de mouwen opstroopt kan je altijd geld verdienen. En wie goed is, kan zich opwerken.
Marina heeft me ongelooflijk veel bijgebracht. Omgaan met zatte klanten en wanbetalers; me niet té joviaal of té afstandelijk gedragen; op een zeer onderdanige manier de confrontatie aangaan. Ik val er nog altijd op terug. Ik heb nog soms kwade cliënten, hè. Vriendelijk zijn brengt je het verst. De horeca, dat is het leven zoals het is. Iedereen komt daar. Dat was een flinke boost voor mijn ervaring inzake customer service.’
