We zetten in de kerstperiode massaal onze harten en portemonnees open voor goede doelen. Music for Life, de liefdadigheidsactie van de radiozender Studio Brussel, krijgt het meest weerklank en mobiliseert voor ruim 860 vzw’s die wat extra middelen mogen verwachten. Maar dat sluit niet uit dat u ook rechtstreeks een goed doel kan steunen. Dat kan op verschillende manieren.
Gift
Dat giften recht geven op een belastingvermindering, is genoegzaam bekend. Pro memorie nog even de voorwaarden op een rij. De gift moet minstens 40 euro bedragen per kalenderjaar en per vereniging, al mag u die centen wel in verschillende stukjes gestort hebben. De ontvanger moet u een attest bezorgen en moet dus erkend zijn om zo’n attest uit te reiken. U krijgt een belastingvermindering van 45 procent van het werkelijk gestorte en op het attest vermelde bedrag.
Iets minder bekend is misschien dat u - al dan niet met het fiscale voordeel in het achterhoofd - niet eindeloos vrijgevig mag zijn. Het totale bedrag waarvoor belastingvermindering wordt verleend, mag niet groter zijn dan 10 procent van uw totale netto-inkomen of 376.350 euro (aanslagjaar 2014, inkomsten 2013).
Nadat de Belgische ngo’s in 2011 en 2012 telkens minder aan giften hebben binnengekregen dan in het recordjaar 2010 (bijna 150 miljoen euro in totaal), ging het bedrag in 2013 weer hoger, naar iets meer dan 124 miljoen euro. Dat blijkt uit de cijfers van de organisaties aangesloten bij de ngo-federatie en/of Acodev. Bij de grootste ontvangers zaten volgens FundraisersForum in 2012-2013 Artsen zonder Grenzen, de Stichting tegen Kanker, het Leuvens Universiteitsfonds, het Rode Kruis en Unicef.
Schenking
Giften met fiscaal voordeel slaan in principe op contant geld, al kunnen ook kunstwerken onder strikte voorwaarden gegeven worden.
Sinds vorig jaar is Music for Life niet meer gericht op één goed doel, maar kiest wie een actie opzet zelf naar wie het geld gaat. De ontvangende vzw’s moeten zich daartoe laten registreren. De Koning Boudewijnstichting (KBS) biedt organisatorische steun, met onder meer het verifiëren van de vzw’s. Het geld wordt ook via de KBS aan de vzw’s bezorgd.
Voor geld dat zo naar vzw’s stroomt, worden geen fiscale attesten uitgereikt. ‘Music for Life richt zich vooral op jongeren die samen iets leuks willen doen voor een vzw, met kleine bijdragen per individu’, legt Josse Abrahams van de KBS uit. Het zou niet kloppen aan de organisator van een actie een attest te geven, want meestal gaat het om een groep.
Wie zich gestimuleerd voelt om een bedrag boven 40 euro te geven, kan overwegen dat rechtstreeks aan de vzw te doen.
‘Maar meer dan de helft van de vzw’s die we registreerden voor Music for Life heeft geen erkenning om fiscale attesten uit te schrijven’, merkt Abrahams op. ‘Music for Life zorgt er net voor dat kleine vzw’s enkele honderden euro’s steun kunnen ontvangen die daar echt een verschil maken.’
In zekere zin overlappen giften en schenkingen elkaar, maar voor een schenking komt alles in aanmerking wat ‘door overhandiging kan worden overgedragen’, dus behalve geld ook juwelen of kunstwerken. Er zijn twee manieren om een schenking van zulke ‘roerende goederen’ te doen. Bij een niet-geregistreerde handgift (wat ook via een bankoverschrijving mag gaan) zijn geen rechten verschuldigd, maar als de schenker binnen drie jaar na de handgift overlijdt, moet de ontvanger alsnog successierechten betalen. Laat men de schenking wel registreren bij een notaris, dan zijn schenkingsrechten verschuldigd maar kunnen geen successierechten meer worden opgeëist. Voor schenkingen aan een vzw belopen die schenkingsrechten 5,5 procent in Vlaanderen, 7 procent in Wallonië en 6,6 procent in Brussel.
Schenkersgroep
Music for Life toont hoeveel leuker het kan zijn om in groep geld in te zamelen. Via de Koning Boudewijnstichting bestaat ook de mogelijkheid als groep - serviceclub, alumnivereniging,... - een schenkerskring op te richten. De groepsleden engageren zich ertoe financiële middelen te vergaren voor zelfgekozen projecten en organisaties van algemeen nut. Omgekeerd kunnen organisaties een projectrekening registreren om giften voor een specifiek project te kanaliseren.
Legaat
Behalve een schenking bij leven kunt u ook een deel van uw nalatenschap aan een goed doel laten toekomen, met een legaat. Dat moet dan wel in een testament komen. ‘We hebben nog geen definitieve cijfers voor 2014, maar duidelijk is al wel dat er een grote stijging is in het aantal getekende legaten’, zegt Josse Abrahams, woordvoerder van de Koning Boudewijnstichting. ‘Let wel: dat betekent niet dat het geld al richting goede doelen is gegaan, dat komt pas als de betrokkenen overlijden.’
Een vzw betaalt slechts lage successierechten: 8,5 procent in Vlaanderen, 7 procent in Wallonië en 6,6 procent in Brussel. Vroeger verschilde dat tarief licht van vzw tot vzw, inmiddels is dat geharmoniseerd.
Duolegaat
Door die lage successierechten is het zogeheten duolegaat zo aantrekkelijk. Daarbij laat men een bedrag na aan een goed doel, waarbij men bepaalt dat die ontvanger een nettosom moet uitbetalen aan een bepaalde persoon. De successierechten zijn door het goede doel verschuldigd. Het duolegaat is vooral in trek bij mensen die geen erfgenamen hebben en van wie de erfenis terechtkomt bij verre verwanten die 65 procent (in Vlaanderen) successierechten zouden moeten betalen. Via het duolegaat houdt zo’n verre verwant netto meer over, én er komt ook een bedrag bij het goede doel terecht. Het verschil is dat er veel minder naar de fiscus gaat.
‘Ook de duolegaten gaan in stijgende lijn. Campagnes zoals die van testament.be dragen daar allicht toe bij’, zegt Abrahams. ‘Het sluit ook aan bij de maatschappelijke tendens dat mensen meer vat willen hebben op hoe hun middelen worden aangewend na hun overlijden.’