Sinds 7 september 2012 is in ons land de loonkloofwet van kracht. Die bevat een rist maatregelen om het loonverschil tussen mannen en vrouwen verder te bestrijden. De wet verplicht ondernemingen die een sociale balans moeten opstellen om de personeelsgegevens op te splitsen per geslacht.
Het ACV analyseerde 4.187 van die balansen uit diverse sectoren. Daaruit blijkt dat een man die voltijds aan de slag is gemiddeld 10.790 euro meer verdient dan een voltijds werkende vrouw. Een voltijds werkende man heeft een gemiddeld jaarloon van 66.872 euro en verdient daarmee 16 procent meer dan een voltijds werkende vrouw.
'Maar we kunnen niet achterhalen wat de oorzaak is', zegt Jolien Pollet van het ACV. 'Het gaat om een gemiddelde. Dit wil niet zeggen dat er ook sprake is van discriminatie. Misschien is het loonverschil te verklaren omdat mannen meer overuren doen of omdat ze meer premies krijgen voor ploegen- of nachtarbeid. Alleen kunnen we dat niet onderzoeken. Want bedrijven zijn nog altijd niet verplicht om ook een analyse te maken van de bezoldigingsstructuur. Het is nog steeds wachten op een koninklijk besluit.'
Analyse
De wet legt ondernemingen met minstens 50 werknemers inderdaad de verplichting op om een tweejaarlijks verslag op te maken met een analyse van de loonstructuur, opdat kan worden gecontroleerd of het loonbeleid genderneutraal is. Zo'n verslag bevat meer details die eventuele loonverschillen kunnen verklaren. Zo moet er ingedeeld worden volgens geslacht, statuut, functieniveau, anciënniteit en kwalificatieniveau.
'Maar het is nog altijd wachten op een officieel modelformulier', zegt advocaat Yne Machiels ( Claeys & Engels). 'Voorts moet nog bepaald worden op welk jaar het eerste analyseverslag betrekking moet hebben.'
Uit de analyse van het ACV blijkt daarnaast dat bijna vier op de tien ondernemingen een loopje nemen met de bepalingen uit de loonkloofwet die wel al van toespassing zijn. Pollet: '8 procent geeft gewoon geen man/vrouwopsplitsing. En nog eens 31 procent stelt de zaken mooier voor dan ze zijn. Ze geven een loonkloof van 0,000 euro op. Maar dat is onmogelijk omdat dit impliceert dat exact even veel vrouwen als mannen in het bedrijf in dezelfde functie zitten, met exact dezelfde anciënniteit, net hetzelfde opleidingsniveau enzovoort.'
Nog volgens het ACV is het nauwelijks te begrijpen dat niemand struikelt over het feit dat de loonkloofwet niet wordt nageleefd, 'ook de bedrijfsrevisoren niet', aldus Pollet.
Foertstem
Bart Buysse, directeur-generaal van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), wijst erop dat de regelgeving nog nieuw is. 'Het is best mogelijk dat bedrijven een foertstem uitbrengen omdat de wet de administratieve lasten alleen maar verzwaart.'
Buysse waarschuwt voor een te sterke focus op de cijfers. 'Er zijn nog factoren die de loonverschillen kunnen verklaren, zelfs als het gaat om een man en een vrouw met hetzelfde opleidingsniveau of dezelfde anciënniteit. In België is de loonkloof tussen mannen en vrouwen relatief klein in vergelijking met andere landen. En het zou ook fout zijn om de verantwoordelijkheid af te wentelen op de ondernemingen alleen. Het wegwerken van de loondiscriminatie vergt een veel breder maatschappelijk debat', besluit Buysse.
