Kunstvoorwerpen zijn, in tegenstelling tot wijn of andere verzamelingen, unieke en perfect identificeerbare objecten. Vaak wordt de prijs ervan maar één keer om de 20 jaar vastgesteld: op het ogenblik dat het kunstvoorwerp nog eens op de markt komt. In dat segment beleggen vergt dus tijd. Zeer veel tijd. Want u moet de kunstgeschiedenis bestuderen om te kunnen waarderen wat een artiest in zijn leven al dan niet heeft verwezenlijkt.
Recordprijzen
De markt wordt al vele jaren gedomineerd door hedendaagse kunst. De prijzen voor bekende hedendaagse kunstenaars liggen hoog en blijven - zeker voor de gevestigde namen - gestaag toenemen. Volgens Artprice heeft de markt in de eerste helft van 2014 alweer een nieuwe piek bereikt, dankzij de verkoop van een werk van Jeff Koons voor 38,8 miljoen euro. Artprice, dat een databank beheert van alle prijzen voor hedendaagse kunst, noemt de markt ‘competitief en speculatief’.
Het segment wordt gedomineerd door kopers uit Azië, het Midden-Oosten en de Verenigde Staten. Chinese verzamelaars waren aanvankelijk vooral op zoek naar kunstwerken van artiesten uit China zelf. Vandaag tonen ze ook belangstelling voor de rest van de markt en getuigen ze van meer openheid: grote werken van hedendaagse artiesten gaan van de hand voor meer dan 10 miljoen dollar. Maar ook de werken met een meer bescheiden prijskaartje - tussen 5.000 en 10.000 euro - doen het goed.
Kunstwerken met een waarde van meer dan 10 miljoen euro vertegenwoordigen volgens Artprice maar 0,3 procent van de verkoop . Terwijl 80 procent van de aangeboden hedendaagse kunstwerken minder dan 5.000 euro kost.
De kunstmarkt is extreem veelzijdig. Hedendaagse kunst mag dan wel op heel wat mediabelangstelling rekenen, de kunstmarkt verhult veel meer segmenten. Ook daarin kunt u mooie verzamelingen uitbouwen. En vooral: voor veel lagere prijzen. Denk aan verzamelingen van tekeningen of foto’s. Er zijn ook segmenten die ‘verwant’ zijn aan de kunstmarkt, zoals uurwerken en oldtimers. En dan zijn er nog de ietwat meer exotische categorieën, zoals strips of filmaffiches.
Maar als verzamelaar moet u vooral gepassioneerd zijn door een tak van de kunstmarkt. Voor bepaalde kunstrichtingen is het aantal beschikbare stukken redelijk beperkt, omdat een groot deel van de oude werken al in musea is ondergebracht.
Goede meerwaarde
De meeste specialisten zeggen dat het zeer moeilijk is om met kunstbeleggingen een goede meerwaarde te realiseren. Een belegger die zich op de kunstmarkt stort, moet het aandeel van die beleggingen beperken tot een deel van zijn roerend vermogen. Want kunstbeleggingen zijn weinig liquide. Het kan zeer lang duren voor u bepaalde werken weer voor een goede prijs van de hand kunt doen.
Bovendien koopt u best eerst een paar kleine werken. Zo hebt u tijd om fouten te maken en werken uit te zoeken waarmee u een samenhangende verzameling kunt uitbouwen. Vandaag worden veel collecties uit de jaren 60 en 70 weer op de markt gebracht, omdat ze niet in de smaak vallen bij de kinderen die ze hebben geërfd. Ze worden opnieuw verkocht omdat er toch wel interesse voor bestaat.
Private bankers
In de praktijk zullen private bankers hun cliënten niet vaak advies geven over een specifiek kunstwerk. Maar ze kunnen u wel informeren over hoe u een verzameling moet uitbouwen, over verzekeringen en over hoe u de werken moet bewaren en restaureren. Ze kunnen u ook vertellen welke kanalen u moet bewandelen om een werk weer van de hand te doen. Private bankers bieden hun klanten de mogelijkheid om snel in contact te komen met specialisten, onafhankelijke experts, verzekeraars of restaurateurs.
In de kunst beleggen vergt tijd. Zeer veel tijd. Vaak wordt de prijs van een kunstwerk maar één keer om de 20 jaar vastgesteld: op het ogenblik dat het nog eens op de markt komt.
Een private banker moet in ieder geval de nodige maatregelen treffen om de overdracht van de familieverzameling bij een overlijden vlot te laten verlopen. Of om de verkoop van die collectie te organiseren als blijkt dat de kinderen er niets voor voelen om de kunstwerken te behouden.
Een coherente verzameling van een bepaalde kunstenaar of een bepaalde stijl heeft vaak veel meer waarde dan wanneer de individuele stukken na het openvallen van de nalatenschap worden verdeeld over twintig verschillende verzamelaars.
